တရူး ယီၣ်ကူၣ်ဆး — artificial intelligence (AI) ဂီၤဒိ တခါ လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် စဲးဖီကဟၣ်တၢ်မၤအံၤ ဘၣ်တၢ်တြီအီၤဖဲအီစထြ့လယါကီၢ် ပဒိၣ်သနူကျိၤကွာ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ ခီဖျိတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဒီး ဒီကလုာ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးတၢ်ဖိတၢ်လံၤ, တၢ်ပီးတၢ်လီ ဝဲၤကျိၤဝဲၤဒ့ လၢအဘၣ်တၢ်တ့အီၤလၢ တရူး ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) ခီပနံၣ် DeepSeek ခဲလၢာ်, အခဲအံၤန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်ထုးကွံာ်အီၤဖဲကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်သနူကျိၤကွာ်ဖံးတၢ်မၤဒီး စဲးဖီကဟၣ်ကျိၤကွာ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါစ့ၢ်ကီးဝဲ ပှၤဂုၤပှၤဂၤလၢအသူတၢ်အံၤတဂၤလၢ်လၢ် ကက့ၤကွၢ်ကဒါက့ၤဝဲ နီၣ်ကစၢ်တဂၤအဂ့ၢ်သနူသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲ တၢ်ပာ်ကီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တၢ်သူအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်ခၢၣ်စးလီၤဆီလၢ Cyber တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဒီး ဒံၣ်ကၠံၢ်ထၢၣ် တၢ်တူၢ်ခီၣ်တၢ် ဂ့ၢ်ဝီ Andrew Charlton စံးဝဲဒၣ်, ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဂ့ၢ်ဝီကိတိာ် Tony Burke မၤတၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအဘၣ်တခါ လၢအမ့ၢ် အတဟ့ၣ်ခွဲးစဲးဖီကဟၣ်အံၤကအိၣ်ဖဲ ပဒိၣ်စဲးဖီကဟၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးသနူဝဲၤကျိၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤအံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးလၢ ဒီကလုာ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးအံၤတၢ်ကြၢးမၤထွဲအီၤန့ၣ်လီၤ.
“DeepSeek အံၤ အီစထြ့လယါကီၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် မ့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤတသ့ဘၣ် လၢအမ့ၢ် တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီအခၢၣ်စးတခါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ, ပဟံးအီၤအရ့ဂ့ၢ်ဝီ လၢအလီၤဂာ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပၢပြးဟီၣ်ကဝီၤတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်မၤအီၤအသိး လၢအမ့ၢ် တၢ်တြီဝဲ တၢ်ဟးဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ deep seek အံၤ ဖဲအီစထြ့လယါပဒိၣ်စဲးဖီကဟၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) အနီၣ်ဝံာ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်သၢခါ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဟးဃိထံသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ — deeps seek န့ၣ်လီၤ. တခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢနတီၣ်ထီၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အတမ့ၢ်ဝဲလၢနီၣ်ကစၢ်တဂၤအဂီၢ်ဘၣ်. အဃိပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ကမၤလီၤတံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တီၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဖုးတၢ်တမံၤမံၤဖဲ — Generative AI ယီၣ်ကူၣ်ဆးအပူၤန့ၣ်, တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢအဝဲသ့ၣ်တအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါအီၤလၢကမျၢၢ်ပှၤကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်ဘၣ်တဖၣ် မ်အသုတတီၣ်ထီၣ်အီၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ခံခါတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢတၢ်ထုးလီၤန့ၢ်အီၤ လၢ ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) အအိၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အတမ့ၢ်တတီဘၣ် မ့တမ့ၢ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် သၢခါတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ — applications အံၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ဆူ — malware အအိၣ် မ့တမ့ၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲသကုၤအဝဲသ့ၣ် စဲးဖီကဟၣ် သနူကျိာ်ကွာ်အပူၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”
အီစထြ့လယါကီၢ်တၢ်ဟံးဂ့ၢ်ဝီအံၤ လီၤဂာ်ဝဲဒ်သိး Taiwanese — ထဲၣ်ဝၣ် ပဒိၣ် အတၢ်မၤလၢ အတြီဝဲဒၣ် တၢ်သူ DeepSeek ဖဲအဝဲသ့ၣ်ပဒိၣ်ဝဲၤကျိၤဝဲၤဒ့သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ခီဖျိလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ဘံၣ်ဘၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်စၢဖှိၣ် ကိတိာ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါ Dave Coleman စံးဝဲဒၣ် ပှၤထီဒါတၢ်ကရၢ ဆီၣ်ထွဲဝဲ ပဒိၣ်အတၢ်တြီ ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) ပျဲၢ်စီၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်အိၣ်သးန့ၣ် ကဲထီၣ်လၢ တၢ်ကဲတၢ်မဲာ်ချံသ့အဃိ တၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါတခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတြီ တၢ်သူ DeepSeek ဖဲပဒိၣ်စဲးဖီကဟၣ်ဝဲၤကျိၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၢ် ဟဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ပဒိၣ်ဝဲၤကျိၤဝဲၤဒ့သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒီးပဆီၣ်ထွဲဝဲဒၣ် ပဒိၣ်အတၢ်ဆၢတဲာ်အံၤန့ၣ်လီၤ.”
တၢ်လၢ DeepSeek ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) အ chatbot န့ၣ် အတၢ်လၢၤဘူၣ်လၢၤစ့အိၣ်စှၤဒီး တလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ခီဖၠူၣ်ထၢၣ် အဂံၢ်သဟီၣ်အါအါဘၣ် နာ်သက့ ဟ့ၣ်လီၤဝဲတၢ်ခီဆၢလၢအလီၤဂာ်ဒ်သိး ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) လၢအအိၣ်ထီၣ်ပာ်စၢၤလံ ဒီးပြၢလိာ်သးဒီးအီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤဂ့ၢ်ဝီကိတိာ် Murray Watt စံးဝဲဒၣ် တၢ်အံၤဘၣ်ဃးဝဲဒၣ်ဒီး ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဆၢတဲာ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးပာ် မ့တမ့ၢ် ထုးလီၤန့ၢ် ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) စဲးဖီကဟၣ်အံၤဧါန့ၣ်လီၤ.
အဝဲတဲဘၣ် Channel 7 တၢ်ကစီၣ်သန့လၢ ပဒိၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကဟ့ၣ်လီၤပာ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤဝဲ ပှၤအီစထြ့လယါထံဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“အဝဲသ့ၣ် အလီတဲစိ စိာ်စုအပူၤ အဲၣ်ဒိးပာ်ဝဲ apps မနုာ်သ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် ယဆိကမိၣ် ပဒိၣ်ပာ်ဝဲဒၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ ပှၤနီၣ်တဂၤစုာ်စုာ် အနီၣ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်ဃုထၢန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ခီဖျိလၢ ပဒိၣ်ဆၢတဲာ်လၢ တၢ်အဝဲအံၤန့ၣ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢတအိၣ်လၢ ပဒိၣ်အလီတဲစိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်အဃိ ယဆိမိၣ်ဒု နဆိကမိၣ်တယာ်တၢ်ဂ့ၢ်နီၣ်နီၣ်ကဘၣ်ဝဲဒၣ်တနီၤ.”
မ့မ့ၢ်ပှၤအမဲရကၤဖိ ခီပနံၣ် OpenAI တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) အ ChatGPT န့ၣ် အနုာ်လီၤတုၤဆူ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အသညူးသပှၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးညီသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်သ့ ဒီးလၢခံန့ၣ် ထုးဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်သ့ နာ်သက့ ပဒိၣ်တပာ်လီၤတၢ်တြီတံာ်ဒ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
Dr Govand Azeez မ့ၢ်ဝဲ ဖၠၣ်စိမိၤ ပတီၢ်ထီ သရၣ်သိၣ်လိတၢ်ဖဲ Macquarie University တဂၤ လၢအသိၣ်လိဘၣ်ဃး တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤဒီး စဲးဖီကဟၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးလၢ တၢ်ထုးကွံာ် DeepSeek အယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) န့ၣ်တမ့ၢ် နီၣ်ကစၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဂ့ၢ်ဝီ ထဲတခါဧိၤလၢ ပဒိၣ်ဝဲၤကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်.
“မ့ၢ်တၢ်လီၤတိၢ်လီၤဆီလၢအကဲထီၣ်သးတခါ မ့ၢ်လၢ ပပာ်ဒၣ်တၢ်သးစၢၢ်ဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်ဟုၣ်တၢ်, တၢ်ဖီၣ်ဂၢၢ်တၢ်ဒီး တၢ်မၤလီၤတံၢ်လၢ သနူသ့ၣ်တဖၣ် အတဟံးန့ၢ်တၢ်အဘျုးလၢ ပတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤပာ်ကီၤလၢအအိၣ်ပာ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်ဆီလီၤအက့ၢ်အဂီၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဖဲအံၤတခါ ခီဖျိလၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် သနူကျိၤကွာ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် မၤပာ်အီၤလံ ဒီး သနူကျိၤကွာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ဒီး သနူကျိၤကွာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တၢ်ကွဲးဒိန့ၢ်အီၤဒီး တ့ဒိထီၣ်က့ၤအီၤ ဒီးသူအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် အမ့ၢ်တန့ၢ်နုာ်လီၤဘၣ်ဆူ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤပာ်ကီၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတခါအပူၤဘၣ်, ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ် အတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ပာ်ကီၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ လိၤလိၤတဘျီဃီဘၣ်နာ်သက့, မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်မၤဒိ တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤ လၢအလီၤဂာ်လိာ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိနမ့ၢ်တြီတံာ်ကွံာ်အီၤနာ်က့, ဘၣ်ဃးတၢ်ကမၤန့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ပာ်ကီၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ် တၢ်နုာ်လီၤအီၤလၢအကျဲအဂုၤအဂၤတဘိဘိန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ”
