ဖဲ Grattan Institute တၢ်ကရၢကရိအတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါပာ်ဖျါအပူၤန့ၣ်စံးဝဲဒၣ် ကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီတနီၤ လၢအအိၣ်ဖဲ ပှၤနီၣ်တဂၤပၢ ကသံၣ်ကသီ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲပှၤဆါသ့ၣ်တဖၣ်လဲၤထံၣ်လိာ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်ဟံးအီၤအဘူးအလဲ အါဒိၣ်န့ၢ်ကသံၣ်ကသီတၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤ, Medicare ခံဆးတုၤလၢသၢဆးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကရၢကရိအံၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ထုးထီၣ်န့ၢ်ကမျၢၢ်ကျိၣ်စ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ဖဲကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်ဟံးန့ၢ်တၢ်အဘူးအလဲဒိၣ်ဒိၣ်အါအါအပူၤန့ၣ် အကကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါအကျိၤအကျဲတခါန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၂ဝ၂၃—၂ဝ၂၄ ကျိၣ်စ့နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ပှၤအီစထြ့လါဖိ အဂၤတဆံအကျါလၢအလဲၤထံၣ်လိာ်အသးဒီး ကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီန့ၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ် လွံၢ်ဂၤန့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်ထိၣ်ဃူနီၣ်ဂံၢ်အဖီခိၣ် ဖဲ ၂ဝ၂၃နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် လၢတၢ်လဲၤထံၣ်ဒီးသးဂ့ၢ်ဝီကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီအဂီၢ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤအပှ့ၤန့ၣ် ထီၣ်ဘးတုၤဝဲဒၣ် ၆၇၁ ဒီလၣ်, လၢအအါန့ၢ်ဒ် တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး endocrinology ကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီ, သးဖျၢၣ်တၢ်ဆါကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီ, ဖိသၣ်ကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီ, နီၣ်ခိဂံၢ်တီဆၢကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီဒီး ခိၣ်နူးကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီသ့ၣ်တဖၣ် ဒီလၣ် ၃၅ဝန့ၣ်လီၤ.