တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆီတလဲ ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ် လၢပှၤအံးထွဲကွၢ်ထွဲဆူၣ်ချ့ ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ ကသံၣ်သရၣ် သရၣ်မုၣ်ကွၢ်ပှၤဆါလၢအအိၣ်ဒီးလံာ်ပျဲ လၢတၢ်ကိးအီၤ Registered Nurses သ့ၣ်တဖၣ်, ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် နဲၣ်လီၤကသံၣ်ဖီၣ်လၢပှၤဆါသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ကသ့အဂီၢ် ခဲကနံၣ်အံၤ စးထီၣ်တၢ်မၤလိသ့ဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤထီထီၣ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အံၤ ကပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီး ဖၠၣ်စိမိၤမံၤလၤဒိၣ်ဝံၤတၢ်မၤလိလံာ်အုၣ်သးန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ Veronica Casey လၢအမ့ၢ် Nursing and Midwifery Board ပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ, ရှဲပၠးဝဲလၢ တၢ်အံၤအကအါန့ၢ်ဒံးဝဲဒၣ် တၢ်မၤလၢ တၢ်ကဘၣ်မၤအီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်- အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံာ်အုၣ်သးလံာ်ပျဲဝံၤအလီၢ်ခံ ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်မၤကသံၣ်ကသီတၢ်မၤနီၢ်ကီၢ်သၢနံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ရှဲရှဲဖိတခါ လၢအမ့ၢ်တၢ်ရ့ဒိၣ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်အပတီၢ်အဂီၢ်, နာ်သက့ တၢ်ဂ့ၢ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်လၢကသံၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ် ဟ့ၣ်အီၤတၢ်အုၣ်သးဟ့ၣ်ခွဲးဆဲးလီၤမံၤန့ၣ်လီၤ.”
Danielle McMullen လၢ Australian Medical Association — အီစထြ့လယါကသံၣ်ကသီကရၢစံးဝဲဒၣ် တၢ်ဆီလဲအံၤ ကမၤလီၤတံၢ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်မၤသကိး လၢကသံၣ်ကသီပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤ လၢအမ့ၢ်တၢ်မၤလီၤတံၢ်ပှၤဆါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထဲဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲအဒိအတဲာ်လၢ နၢးစ်နဲၣ်လီၤကသံၣ်ကသီန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်အဆၢလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါကရူၢ်တၢ်မၤသကိး ခီဖျိလၢ တၢ်ကမၤလီၤတံၢ် ကသံၣ်လၢတၢ်နဲၣ်လီၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးဒီး တၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် ကသံၣ်သရၣ် သရၣ်မုၣ် ဒီကထၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်မၤသကိးဒီးနၢးစ်န့ၣ်တၢ်လိၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.”
သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်စိ Jane Mills ဟဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ Rural Health School တၢ်မၤလိဝဲၤဒ့ဖဲ La Trobe ဖၠၣ်စိမိၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ် တၢ်ဆီတလဲအံၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဘှါရှဲ ဆူၣ်ချ့တၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ် လၢခိခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤဒီးဝ့ၢ်ချၢ ပှၤဆါသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, ခီဖျိလၢ ခိခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ကသံၣ်သရၣ်ဖးဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်တအိၣ်အါဘၣ်, အဃိန့ၣ် တၢ်အံၤအခီပညီန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တဘျီတခီၣ် ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ကဒိးန့ၢ် ကသံၣ်ကသီပှၤအံးထွဲကွၢ်ထွဲတၢ်အဂီၢ် ဘၣ်အိၣ်ခိးတၢ်ယံၤမးန့ၣ်လီၤ.”
Frances Rice မ့ၢ်ပှၤလၢ Australian Royal College of Nursing တဂၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ် တၢ်ဆီတလဲအံၤ ကမၤလဲၢ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် တၢ်မၤန့ၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီန့ၣ်လီၤ.
“ဖဲတၢ်ဆါဟံၣ် အတၢ်ဆီတလီၤပာ်လီၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ကသူဝဲဒၣ်အီၤတနီၤ, နာ်သက့ ယဆိကမိၣ် တၢ်ဆီတလဲအဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်လၢအအိၣ်လၢတၢ်ချၢသ့ၣ်တဖၣ်— လၢအကပျဲဝဲပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီ ချုးဆၢချုးကတီၢ်ဖဲအပှၤတဝၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.”
အပတီၢ်ခဲကနံၣ်အံၤဒု, ကသံၣ်ကသီပှၤသ့ပှၤစဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် နဲၣ်လီၤကသံၣ်ကသီလၢတၢ်ကအိအီၤသူအီၤသ့ဝဲဒၣ်ခဲလၢာ် — ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အိၣ်ဃုာ်ဝဲဒီးတၢ်ပလီၢ်အတၢ်မၤနီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကသံၣ်ကသီအိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကိးအီၤ — Schedule Eight — ကသံၣ်ကသီလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဖီၣ်ဂၢၢ်အီၤ, လၢအမ့ၢ်ကသံၣ်ကသီသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်ပာ်အီၤဒ်သိး ကသံၣ်လၢအစဲထီပှၤ စွဲပှၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သ့ ဒီး တၢ်တပျဲ ကသံၣ်သရၣ် သရၣ်မုၣ် နၢးစ်သ့ၣ်တဖၣ် နဲၣ်လီၤအီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
Ms McMullen စံးဝဲဒၣ် လၢတၢ်အိၣ်သးဒ်သိးအံၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ကသံၣ်ကသီပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်နဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.
“ကသံၣ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ် ဒ်သိး morphine မ့တမ့ၢ် ပံာ် မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကသီအဂုၤအဂၤ တနီၤန့ၣ် ပဆိကမိၣ်လၢ တၢ်မၤန့ၢ် ပှၤအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိ အတၢ်နဲၣ်လီၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်အရ့ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.”
တၢ်ဆီလီၤအက့ၢ်အဂီၤလၢ တၢ်ကမၤအီၤအံၤ အိၣ်ဒ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဆီလီၤနဲၣ်လီၤအီၤအဖၢမုၢ်အသိး — တၢ်သိၣ်လိမၤလိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ကစးထီၣ်ဘၣ်အီၤ ဆူမဲာ်ညါတနံၣ်န့ၣ်လီၤ.
