ဖဲကီၢ်အမဲရကၤသုးထံ တၢ်လီၢ် လၢအဘူးဒီးဒါဝ့န့ၣ်, တၢ်စုကဝဲၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤအီၤဒီး တၢ်ဒီသဒၢသိလ့ၣ်ထးစဲးသနူကျိၤကွာ်, လၢအလဲၤနုာ်ဘၢၣ်ဖျိတၢ်န့ၢ် စတံလ်—ထးလဲ န့ၢ်တုၤလၢ ၁.၂ မံထၢၣ် မ့တမ့ၢ် ၄၈ စုမုၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.
“နခးထီၣ်အီၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, တၢ်သုးအသးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢနမၤအီၤဖဲ သနူကျိၤကျဲတၢ်မၤရဲၣ်ကျဲၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ထိၣ်ဃူမၤလိၤဝဲဒၣ် မျိးသးအံၤအကယူၤ ကဖျိး ဖဲကလံၤကျါဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.”
စးထီၣ်လၢ ၂ဝ၁၂နံၣ်နံၣ် အဝဲသ့ၣ် စးထီၣ်မၤဝဲတၢ်မၤဖဲ Robertson Barracks ကရၢၢ် လၢအအိၣ်ဘူးဒီး ဒါဝ့န့ၣ်လီၤ.
သုးကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် အမ့ၢ်တအိၣ်ဖဲတၢ်ဒုးပျီပူၤဘၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤဝဲအသးလၢ အကဘၣ်လဲၤအိၣ်ဖဲတၢ်ဒုးပျီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
သုးခိၣ်ဒိၣ်စိ Jason Armas မ့ၢ်ဝဲ သုးထံ သုးကျိၤဖဲဒါဝ့ အမူဒါခိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “နာ်သက့ တနံၣ်ညါအံၤ တၢ်မၤလိန့ၣ် လီၤဆီဝဲဒၣ်ဒီး ပမၤန့ၢ်ဝဲတၢ်လီၤလီၤဆီဆီတခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိ လၢပလဲလိာ်မၤအီၤဖဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပဟံးန့ၢ်အီၤ ဒီး ကလံၤစိၤတၢ်လီၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ပမၤဂ့ၤသုးထီထီၣ်အီၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဖံးလံးပံ Balikatan အတၢ်မၤလိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဖံးလံးပံ Alon တၢ်မၤလိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပမၤန့ၢ်ဝဲတၢ်မၤလိဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် Super Garuda Shield တၢ်မၤလိအဂီၢ် ပလဲၤဝဲဒၣ်ဖဲ အ့ဒိးနံရှါကီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ဒါဝ့ သုးထံ သုးကျိၤ—Marine Rotational Force Darwin - မ့တမ့ၢ် MRF-D နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲ အီစထြ့လယါကီၢ် သုးတၢ်မၤလိအါမး — လၢအပၣ်ဃုာ် Balikatan သုးတၢ်မၤလိ လၢအဘၣ်တၢ်မၤသကိးအီၤဒီး ဖံးလံးပံသုးကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး Super Garuda Shield သုးတၢ်မၤလိဖဲအ့ဒိးနံရှါအပူၤ လၢအမ့ၢ်သုးတၢ်မၤလိလၢအဟဲစိာ်ဃုာ် ထံကီၢ်ဃိးဘ့ၣ်အသုးသ့ၣ်တဖၣ်တပူၤဃီ — လၢအပၣ်ဃုာ် ကီၢ်စ့ၣ်ကပူၣ်, ခဲနဒၣ်, ဒီး ခိရံယါကလံၤထံးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါယူၤလံအပူၤန့ၣ်, သုးကျိၤဖဲတၢ်မၤလိအပူၤသ့ၣ်တဖၣ် မၤစၢၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ န့ဆၢၣ်တၢ်တတၢၤတနါ ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်မၤစၢၤ ဖဲဖံးလံးပံ ပှၤတဝၢ လၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ယဆိကမိၣ် တၢ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လဲၤဝးတရံးအသးတခါလၢ ပတတိနိၣ်ဘၣ်အီၤနီတဘျီဘၣ်. နာ်သက့ ယဆိကမိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်တခါလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤ ဖဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ပတဲသကိးဘၣ်ဃးသိၣ်မှံၤအဂ့ၢ်. ပတဲသကိးဘၣ်ဃးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ. MRF-D (Marine Rotational Force - Darwin) ဒါဝ့သုးထံတၢ်မၤလိအံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ၁၄ဝီတဝီန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤနီၣ်ကီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအအါန့ၢ်ဒ်ဝဲဒၣ်တၢ်တဲန့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤလၢ ပကသူအီၤလၢတၢ်နီၣ်ကီၢ်အပူၤ. ဒီးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်စၢဃာ်လိာ်သးန့ၣ်လီၤ.”
ကီၢ်အမဲရကၤ သုးထံ သုးခိၣ်စိ Keyi Li စံးဝဲဒၣ် သုးတၢ်မၤလိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်မးလၢတၢ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ န့ၢ်မၤသကိးဃုာ်ဘၣ်တၢ်ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး အီစထြ့လယါ ကလံၤသုး RAAF လၢအအိၣ်ဖဲဒါဝ့အံၤ လၢတၢ်ဆှၢဟးထီၣ်တၢ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဆှၢစုကဝဲၤအကျိၤအကျဲတဆီဘၣ်တဆီ, သကုၤဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ ဒီး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်မၤလိ အတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအဂ့ၤ လၢယဂီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ.”
ကီၢ်အမဲရကၤပှၤသုးဖိလၢအအိၣ်ဖဲ ကလံၤစိၤတၢ်ပၢအပူၤန့ၣ် ဘူးထီၣ်လၢ အဂၤ ၂,၅ဝဝ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.
အီစထြ့လယါ ကလံၤသုး အိၣ်ဆီလီၤတၢ်လီၢ် RAAF Base Tindal, လၢအအိၣ်ဖဲ ဒါဝ့ကလံၤထံးတကပၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ်အီၤအဖၢမုၢ် ဒ်သိးတၢ်ထီထီၣ်ဆီလီၤ ညူကချံယၢၢ်ဂံၢ်သဟီၣ်အိၣ် B-52 ကဘီယူၤအကလုာ် ဃုခါကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
သုးခိၣ်မုၣ် သုးခိၣ်စိ Melissa Neilson လၢအမ့ၢ် အီစထြ့လယါတၢ်ဒီသဒၢသုးကျိၤ ကလံၤစိၤတၢ်ပၢမူဒါခိၣ်စံးဝဲဒၣ်ဒ်အံၤ.
“MRF-D သုးထံအတၢ်မၤသကိး အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ ယဆိကမိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအတၢ်အဒိအတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်မၤဆူၣ်ထီၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ဒီး ကီၢ်အမဲရကၤအဘၢၣ်စၢၤ အတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ရ့လိာ်အံၤဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဒီးဆဲးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ်ထီၣ် စးထီၣ်လၢ ၂ဝ၁၂နံၣ် တၢ်စးထီၣ် မၤလဲၢ်ထီၣ်အါထီၣ် MRF-D သုးထံအတၢ်မၤသကိး အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤန့ၣ်လီၤ.”
သုးခိၣ်ဒိၣ်စိ Armas စံးဝဲဒၣ် တၢ်ဆီလီၤဖဲဒါဝ့န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢသုးထံ အသုးဖိပှၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤတခါန့ၣ်လီၤ.
“ပှၤတဲယၤလၢ ကလံၤထံးတၢ်ပၢန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢ အဆူၣ်မး နးမး, ဒီး အမ့ၢ်တၢ်နီၣ်ကီၢ်လီၤ, ဖဲအံၤန့ၣ် ဆူၣ်မးနးမး, နာ်သက့ တၢ်လၢအဆူၣ်အကိၤ အဂ့ၢ်နီၣ်ကီၢ် ယကတဲဘၣ်နၤ. သုးထံသ့ၣ်တဖၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်မၤအပူၤ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်အတမ့ၢ်ထဲ ပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ် — ဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါတၢ်ဒီသဒၢသုးကျိၤ သုးအတၢ်မၤသကိး အပှၤသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ် အတၢ်သူၣ်ကျၢၤသးကျၢၤဒီး တၢ်သးစွံကတုၤ — လၢအမ့ၢ် အီစထြ့လယါတၢ်ဒီသဒၢသုးကျိၤ အသုးဖိလၢ အဆူၣ်အကိၤကတၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်လၢပအဲၣ်ဒိးအီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကီၢ်အမဲရကၤအသုးသ့ၣ်တဖၣ်ကက့ၤစိာ်ဃုာ်ဝဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒီး ပၢနုာ်လီၤဃုာ်အီၤဖဲ တၢ်မၤလၢအဝဲသ့ၣ်မၤအီၤကိးမံၤဒဲးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ်တၢ်လၢ NT Tough — ကလံၤစိၤတၢ်ပၢ အတၢ်သူၣ်ကျၢၤသးကျၢၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်နီၣ်ကီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”
၁၃နံၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်ဝးတရံးအသးန့ၣ် အဝဲအံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ, Osprey ကဘီယူၤ လၢသုးထံသ့ၣ်တဖၣ်သူအီၤန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲတၢ်လီၢ်ခံ လၢတၢ်ရဲၣ်သဲကတီၤဒီး တၢ်ပာ်ကီၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“ပဟီၣ်ကဝီၤအပူၤ တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်ဘၣ်ဖုးတခါခါန့ၣ် တၢ်အံၤကဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ် အဝဲသ့ၣ်အကံၢ်အစီလၢ အကခီဆၢအီၤချ့ချ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ လၢကစိာ်ဃုာ်ကဘီယူၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒီးအဝဲသ့ၣ်အလီၢ်န့ၣ် တၢ်ပာ်တ့ၢ်အီၤလၢတၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်ဘၣ်ဖုးအသးတခါခါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအီစထြ့လယါကလံၤစိၤတကပၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အံၤ တၢ်ဆီလီၤ ကတီၤပာ်လံအီၤအဃိ - အခီဆၢတၢ်ကချ့ဒိၣ်ဝဲဒၣ်အသိး တၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးကအိၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒ်ဝဲလၢ တၢ်ကဘၣ်စးထီၣ်ဆီလီၤအီၤလၢအခီၣ်ထံး မ့တမ့ၢ် ကဘၣ်ဆီလီၤက့ၤအီၤဆူ ဟီၣ်ကဝီၤအံၤ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤတီၤန့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ် ယဆိကမိၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢ တၢ်ကဘၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအီၤ အတၢ်ပနီၣ်တခါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ လၢယဂီၢ်န့ၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ရ့လိာ် လၢအကဲထီၣ်ခီဖျိ န့ဆၢၣ်အတၢ်ဝးတရံးသးတကလုာ်န့ၣ်လီၤ.”
အဝဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ဒီသဒၢဂ့ၢ်ဝီဒီး ထံချၢကီၢ်ချၢသနူဂ့ၢ်ဝီ ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ် David Andrews လၢအမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး အီစထြ့လယါဒီကလုာ်ဖၠၣ်စိမိၤ— Australian National University — ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢခီလ့းကၠိ— National Security College ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးသနူလီၢ်ဒိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ အတၢ်မၤအါထီၣ်လဲၢ်ထီၣ်ဖဲ Top End န့ၣ် လၢတၢ်သုးဆီတလဲ သနူကျိၤကွာ်အလီၢ်န့ၣ် ဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢတၢ်သူအီၤနီၣ်ကီၢ်ဒီး ဝံစိာ်တီဆှၢအတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ခီဖျိလၢတၢ်အံၤအဃိ တၢ်မၤလဲၤထီၣ်လဲၤထီ ပနီၣ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ တၢ်ဒီသဒၢဝဲၤကျိၤ အကံၢ်အစီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပပာ်အီၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်မၤဆိအီၤနီၣ်နီၣ်, နာ်သက့ တကတီၢ်ဃီန့ၣ် ကမၤဆူၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီး သိၣ်မှံၤအတၢ်မၤသကိးသ့ၣ်တဖၣ်, လၢအတမ့ၢ်ထဲဒၣ်ကီၢ်အမဲရကၤဘၣ်, နာ်သက့ ဃုာ်ဒီးထံဂုၤကီၢ်ဂၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး ယပၣ်ကီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လံ သိၣ်မှံၤ တၢ်အၢၣ်လီၤလံာ်ဃံးဃာ်ဒီး ပးပွးညူကံးနံး လၢပဆဲးလီၤတ့ၢ်တၢ်သးလီၤပလိာ်ဖဲတယံၤဒ်ဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ New Zealand, Singapore, Indonesia - ထံကီၢ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဝဲန့ၣ်လီၤ.”
ဖဲ AUKUS တၢ်သးလီၤပလိာ်အတၢ်မၤသကိးအဖီလာ်န့ၣ် လၢအီစထြ့လယါကီၢ်မုၢ်နုာ်တကပၤစ့ၢ်ကီး ကီၢ်အမဲရကၤသုး အလဲၤအိၣ်ဝဲဒၣ် လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤဒ်အမ့ၢ် 'Submarine Rotational Force - West' န့ၣ်လီၤ.
ကလံၤစိၤတၢ်ပၢအပူၤ သုးတၢ်ဆီလီၤအလီၢ် ဃုတီၤ ဘၣ်တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်အီၤ လၢအပၣ်ဃုာ် သုးခးကျိစုတီ အတၢ်ပီးတၢ်လီအလီၢ် ဖဲအဘူးဒီး ဒါဝ့ န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်တဲပၠးဝဲဒၣ် ဖဲအီးကထိဘၢၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဒီလၣ် အကကွဲၢ် ၄ဝ လၢတၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်သုးတၢ်လီၢ်အဂီၢ်, ဒီးကျိၣ်စ့တၢ်မၤစၢၤအံၤဟဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်ခီဖျိ ကီၢ်အမဲရကၤဒီးကီၢ်အီစထြ့လယါ တၢ်မၤသကိး အတၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့အပူၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လၢပတအဲၣ်ဒိးလၢအကဲထီၣ်ဘၣ်တခါ, လၢအမ့ၢ်ဝဲဒၣ်, ပှၤမ့ၢ်ဟဲဒုးဘၣ်ဖုးပှၤန့ၣ်, နကဆိကမိၣ်ပာ်လၢ အကဟဲခီဖျိဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါကီၢ် လၢပကိးအီၤ ပကလံၤစိၤ အကျိၤအကျဲန့ၣ်လီၤ. အဃိ ဒါဝ့ဒီး ခွံကလဲကလံၤစိၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ထံသုးအတၢ်လီၢ် ဒီးတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လီၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ပအီစထြ့လယါကီၢ် တၢ်ဒီသဒၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်အနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ် အိၣ်အါဝဲဒၣ်ဖဲ မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးတကပၤနာ်သက့ - အီစထြ့လယါ ကလံၤစိၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်အရ့ဒိၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤဒီး တၢ်ဒီသဒၢ အတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်စံးဝဲဒၣ် တယံၤလၢၤဘၣ်န့ၣ် ယပၣ်ကီၢ်န့ၣ် ကဆီလီၤစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်အသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဖဲ ဒါဝ့ လၢအမ့ၢ် ကီၢ်အမဲရကၤဒီးကီၢ်အီစထြ့လယါ သုးအတၢ်မၤသကိးဃုာ်တၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဒီသဒၢဝဲၤကျိၤ ကိတိာ်ခိၣ်—၂, Peter Khalil စံးဝဲဒၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ပနီၣ်လၢ ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်အံၤအဘၢၣ်စၢၤ အတၢ်မၤသကိးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဘူးဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ဂ့ၤလံ, တၢ်စံးပတြၢးလၢ ကိတိာ်ခိၣ်—၂ ကတဲအီၤန့ၣ် ယတဟံးဟုၣ်န့ၢ်အတၢ်ဘၣ်, နာ်သက့ ပဆဲးတဲသကိးတၢ်ဒီးယပၣ်ကီၢ် လၢအမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပမၤသကိးတၢ်ဒီးယပၣ်ကီၢ်ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကလံၤစိၤ အဝဲသ့ၣ် သုးတၢ်မၤလိသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်အိၣ်ဝဲဒၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တံၤသကိးဒီးပှၤမၤသကိးတၢ်လၢအရ့ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ပမၤလဲၢ်ထီၣ် ဒီး မၤအါထီၣ်ဝဲဒၣ် ပတၢ်မၤသကိးဃုာ်တၢ်ဒီး ယပၣ်ကီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
မ့ၢ်လၢတၢ်ဖ့ၣ်ဆၢအိၣ်ဒီး တရူးကီၢ်အဃိ ခဲကနံၣ်အံၤ ယပၣ်ကီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်အီစထြ့လယါကီၢ် အ့ရှၢၢ် တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ ပှၤမၤသကိးတၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တဖုန့ၣ်လီၤ.
Mr Andrews လၢအီစထြ့လယါဒီကလုာ်ဖၠၣ်စိမိၤ ANU စံးဝဲဒၣ် တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤအံၤ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါကီၢ် ကလံၤစိၤအံၤ လၢဟီၣ်ကဝီၤ တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢအကါဒိၣ်ထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်တတီၤန့ၣ်လီၤ.
“အီစထြ့လယါကီၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်လၢပကိးအီၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤခိၣ်သ့ၣ်ပှၤမၤသကိးတၢ်လီၤဆီ ဒီးယပၣ်ကီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ်, အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပတၢ်ပာ်ဖှိၣ်နီၤလီၤအဒိၣ်ကတၢၢ်ပှၤမၤသကိးတၢ်, မ့တမ့ၢ်ဘၣ်တခီ မ့ၢ်ဝဲပပှၤအ့ရှၢၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢပှၤမၤသကိးတၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တဖုန့ၣ်လီၤ. ပမ့တမ့ၢ်သိၣ်မှံၤဒ်သိးကီၢ်အမဲရကၤ, နယူစံၣ်လဲၣ်ဒီး ခဲကနံၣ်အံၤ ပးပွးညူကံးနံး သ့ၣ်တဖၣ် အသိးဘၣ်နာ်သက့န့ၣ်, ဟီၣ်ကဝီၤအံၤအပူၤ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢပအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်အဘူးကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ယပၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤန့ၢ် တၢ်ကမၤလဲၢ်ထီၣ် Mogami ထံသုး အကဘီဒုးတၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ယဆိကမိၣ်, ခီဖျိလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ဆူမဲာ်ညါန့ၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးကဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ န့ဆၢၣ်အတၢ်လဲလိာ်သးတဆီဘၣ်တဆီ တၢ်မၤသးကဲထီၣ်ခီဖျိတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိန့ၣ်လီၤ.”
