အပူၤကွံာ်တနံၣ်န့ၣ် ပှၤအီစထြ့လယါလၢအနီၣ်ဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤ အါန့ၢ်အဂၤ သၢကကွဲၢ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီဖျိ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့, ဒီး ပှၤနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲအံၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဒီး ပှၤတၤကျိၣ်တၤစ့သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အကျိၣ်စ့ဘၣ်ရှူကွံာ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Australian Gambling Research Centre — တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအီစထြ့လယါတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ဝဲၤလီၢ် ဖဲတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိအီစထြ့လယါဟံၣ်ဖိဃီဖိဂ့ၢ်ဝီ—Australian Institute of Family Studies အတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါ ပှၤကညီဘူးထီၣ် ၄ဝဝဝ ဂၤ အကျါန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤကညီ ၆၅မျးကယၤန့ၣ် အပူၤကွံာ်တနံၣ်အတီၢ်ပူၤ မၤဘၣ်ဝဲတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ အစှၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲတဘျီန့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအစံးလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ အစှၤကတၢၢ်တလါတဘျီန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ် အါန့ၢ်အမျးကယၤ ၃ဝန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့လၢတၢ်မၤညီနုၢ်အီၤအအါကတၢၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပှ့ၤထံၤ (Lottery), ဒီးပိာ်ထွဲထီၣ်အသးဒီး တၢ်ပှ့ၤ -scratch tickets လံာ်က့လၢတၢ်ကဘၣ်ကွာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဖးနီၣ်ဂံၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်လိာ်ကွဲ ဖိခၢၤ စဲး (poker machines), ဃုာ်ဒီး တၢ်တၤကျိၣ်စ့ဒီးကသ့ၣ်ဃ့ၢ်ပြၢ ဒီး တၢ်တၤကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်လိာ်ကွဲပြၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပိာ်ခွါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဝဲတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အါန့ၢ် ပိာ်မုၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဖဲ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်အပူၤအါဝဲ, လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး တၢ်ပၣ်ဃုာ်ဖဲ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ ဒီးကသ့ၣ်ဃ့ၢ်ပြၢဒီး တၢ်လိာ်ကွဲပြၢ သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်တယာ်လၢ ပှၤနီၣ်ဒိၣ်တုၤ ၃.၁ ကကွဲၢ်န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤဘၣ်ဒိ လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး တူၢ်ဘၣ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ်ဒီး တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီးအဝဲသ့ၣ် တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဂ့ၢ်, ဟံးလိၢ်ကျိၣ်စ့ မ့တမ့ၢ် ဆါလီၤကွံာ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒ်သိးကန့ၢ်ဘၣ်စ့လၢ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဂီၢ် မ့တမ့ၢ် လၢခံတသီန့ၣ်က့ၤနုာ်လီၤကဒါဆူတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အပူၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်ကျဲးစၢးလၢကမၤနၢၤကဒါက့ၤကျိၣ်စ့လၢအရှူကွံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
Dr Gabriel Tillman လၢတၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအီစထြ့လယါတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ဝဲၤလီၢ်စံးဝဲဒၣ် ပှၤအိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲအမျးကယၤအါ လၢတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ ကမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလီၤက့ၤ အနီၣ်ကစၢ်အသး အိၣ်အါဝဲန့ၣ်လီၤ.
“ပမ့ၢ်တဲဘၣ်ဃးဒီးပှၤတၤကျိၣ်တၤစ့လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်နီၣ်နီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ ပှၤကညီ ၅၅ဝ,ဝဝဝ ဂၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအကျါ ၁၆မျးကယၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢကမၤသံလီၤက့ၤအနီၣ်ကစၢ်အသး, အဃိန့ၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်အဒိၣ်အအါလၢပတဲဘၣ်ဃးအီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် အတၢ်အီၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဟ့ၣ်လီၤတၢ်အဘူးအလဲသ့ၣ်တဖၣ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်ဒီး ဘၣ်ဟးဃ့လိၢ်န့ၢ်ကျိၣ်စ့န့ၣ်လီၤ.”
ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ပှၤအီစထြ့လယါ လၢအတၤကျိၣ်တၤစ့ ဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ ဒီး ကျိၣ်စ့ဘၣ်ရှူကွံာ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ် ဒီလၣ် ၃၂ ဘံလယၢၢ်, ဒီးတၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အပူၤ ထံကီၢ်တဘ့ၣ်လၢ ကျိၣ်စ့ရှူ လၢတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ အအါကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအမါမ့တမ့ၢ်အဝၤ တၤကျိၣ်တၤစ့န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး ကိးနွံဒဲး မ့တမ့ၢ် တလီၢ်လီၢ် လၢအဘူးထီၣ်အမျးကယၤ ၂ဝ ဒီး ပှၤလၢ အမါ မ့တမ့ၢ် အဝၤ တတၤကျိၣ်တၤစ့ဘၣ် ဒီး တူၢ်ဘၣ်တၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးန့ၣ်အိၣ်ဝဲ ၇မျးကယၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအပူၤထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤလၢအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခီဖျိတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ လီၤလီၤဆီဆီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ် ပှၤသးစၢ်လၢအဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤ လၢအသးနံၣ် ၁၈နံၣ် တုၤ ၂၄နံၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး မ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤဒီး ပှၤသးနံၣ်ကရူၢ်လၢအပှၢ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ အတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်န့ၣ် အိၣ်အါဝဲဒၣ်ခံဆးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.
Dr Charles Livingstone လၢ Monash ဖၠၣ်စိမိၤ လၢအဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်ဃး အီစထြ့လယါကီၢ် တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဂ့ၢ်စံးဝဲဒၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“ယအဲၣ်ဒိးတဲအီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ်အကျါ တခါ လၢပှၤသူၣ်ဘီၣ်သးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တူၢ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ, တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤဝဲဒၣ် တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပတၢ်အိၣ်ဆိးန့ဆၢၣ်ခိၣ်ဃၢၤအပူၤအံၤ ဘၣ်ဃး တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ဖဲတၢ်လိာ်ကွဲပြၢအပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ လၢတၢ်မၤညီနုၢ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ မ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ကွံာ်နုာ်လီၤဝဲဒၣ် တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ဖဲပှၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ် အိၣ်ဝဲတပယူၤဃီန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢယအဲၣ်ဒိးတဲအီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ မတၤတဂၤမး တတဲဖျါအီၤဘၣ်. နကလဲၤကွၢ်ကီ တၢ်လိာ်ကွဲပြၢဖျၢၣ်ထူလၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဂ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အတအိၣ်ဘၣ်. အဃိ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤဖဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤဂ့ၢ်ဝီကရၢကရိအတၢ်ပျုၢ်ဒ်သိးအံၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ်တၢ် တ့ၢ်နုာ်လီၤ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဂ့ၢ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဖဲပှၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါ ဒီး ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဒ်အံၤသ့ၣ်တဖၣ်ဝံၤန့ၣ် ပမုၢ်လၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် အတၢ်အိၣ်မူ ကဟဲကဲထီၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်တခီဧါ?”
မ့မ့ၢ်ဖဲအီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိအကျါန့ၣ် ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ် တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အတၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်အိၣ်ဝဲ ၂၇မျးကယၤ, လၢအဘူးကအါန့ၢ် ပှၤလၢအတမ့ၢ်ပှၤထူလံၤဖိဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ခံဆးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.
Dr Livingstone စံးဝဲဒၣ် ပှၤလၢအထူအထံး တမ့ၢ်ပှၤကတိၤအဲကလံးအကျိာ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်မၤ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့သ့ၣ်တဖၣ် တအိၣ်အါဒ်သိး ပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်နာ်သက့, ဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်မၤဘၣ်လံအီၤတဘျီ အဝဲသ့ၣ်သးစဲဒီးတၢ်အံၤ ဒိၣ်န့ၢ်အါန့ၢ်လၢ ပှၤဂုၤပှၤဂၤဖဲအီစထြ့လယါပှၤတဝၢအပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ခီဖျိလၢတၢ်သးစဲဒီးတၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အဃိ ပှၤလၢအတၢ်အိၣ်မူဘၣ်ဟးဂီၤ, အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး အဟံၣ်အဃီ တအိၣ်လၢၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပိာ်ခွါတဂၤအံၤ လၢအတအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါအမံၤအသၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲတဲဘၣ်ဝဲ SBS Arabic တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢအဝဲကျဲးစၢးပတုာ်တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့တၢ်မၤအံၤတဘျုးဘျီညါအဂ့ၢ်ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“ယမၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်. ယပတုာ်တန့ၢ်ဘၣ်, ဖဲယမ့ၢ်ထံၣ်လၢယထၢၣ်ပူၤန့ၣ် စ့အိၣ်ဖဲ ဒီလၣ် ၁ဝ, ၂ဝ, ၃ဝ န့ၣ်ယလိာ်ကွဲအီၤဒီး တုၤလၢယစ့ရှူကွံာ်ဒီးယဟဲက့ၤတဘျီ ယသးတမုာ်လၢၤဘၣ်. ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤ အဘျီ အါမး. ထီဘိဖဲယမ့ၢ်လဲၤဆူ ချၢးဘ် ဒီး ဟဲက့ၤန့ၣ်, ယတဲလၢ, အၢ—တၢ်အံၤကမ့ၢ်တၢ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီလၢယကလဲၤအီၤ မ့ၢ်လၢယတအဲၣ်ဒိးလၢယစ့ရှူကွံာ်တဘျီဃီအါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ယစ့မ့ၢ်အိၣ်ထီၣ်ကဒီးန့ၣ် ဆူမဲာ်ညါတဘျီ ယလဲၤကဒီးလီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲ နီၣ်နီၣ်တခါ, မ့ၢ်ဝဲယတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ်လီၤ.”
အဃိန့ၣ် ဘၣ်မနုၤလၢ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် တၤကျိၣ်တၤစ့လဲၣ်?
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အကမ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အဂီၢ်, အဒိန့ၣ် ထံၣ်လိာ်သးဒီးတံၤသကိးဒီဒူၣ်ဖဲ ချၢးဘ်အပူၤ.
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ဝဲကျဲတဘိလၢ ကဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲသ့ၣ်တဖၣ် မ့တမ့ၢ် ဒုးဟးထီၣ်ကွံာ်သးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်သိး တၢ်သးသဟီၣ်လီၤသထြုး ဒီး တၢ်အိၣ်လီၤဖျဲၣ်လီၤဟိ.
တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအါမးသ့ၣ်တဖၣ် ဒုးနဲၣ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ဖဲပှၤတၤကျိၣ်တၤစ့သ့ၣ်တဖၣ် မၤနၢၤတၢ် မ့တမ့ၢ် ဘူးထီၣ်လၢကမၤနၢၤတၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အခိၣ်နူးန့ၣ် ပျၢ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢအမုာ် ဂာ်သဟီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါအပူၤ ထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်လၢခိၣ်နူာ်န့ၣ် အစၢ်ယံၢ်စၢ်ယဲၤ အိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်ပာ်သးသ့ညီ ဒီးအမ့ၢ်ကဲထီၣ် လုၢ်လၢ်တခါဒၣ်လဲာ်န့ၣ်, ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ဆီတလဲဒီး မၤတဲာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်လုၢ်လၢ်အံၤသ့ခီဖျိ တၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးဒီး တၢ်ကူစါယါဘျါအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
Mandy Zhang မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်ဝီပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးတၢ် လၢအမၤတၢ်ဖဲ EACH တၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤတဂၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲမၤသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး ပှၤတဝၢလီၤဆီလိာ်အသးအါမး လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး တရူးအပှၤတဝၢန့ၣ်လီၤ.
“အဆိကတၢၢ်တပတီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ နတဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤဒီးပှၤတဂၤ, အမ့ၢ်လီၤဂာ်ထဲတၢ်ဆံးတက့ၢ်ဖိဒၣ်လဲာ်န့ၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ခီၣ်ခါဖးဒိၣ်တခါန့ၣ်လီၤ. အကမ့ၢ်ပှၤတဂၤဂၤလၢနနာ်အီၣ်အီၤသ့. ဒ်သိးတံၤသကိး မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤဂၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးတၢ်တဂၤဂၤ မ့တမ့ၢ် နကိးဃ့တၢ်မၤစၢၤဖဲ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့တၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤစ့ၢ်ကီးသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပကရူၢ်အံၤအိၣ်ဒီး ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးတၢ်လၢ လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤအါကလုာ်အဂီၢ်, အတမ့ၢ်ထဲတရူးအဂီၢ်ဘၣ်, အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ကတိၤကျိာ်လီၤဆီလိာ်အသးအါကလုာ်ဒီး အထူအထံးဟဲန့ၢ်လီၤဆီလိာ်အသးအါမး လၢအမၤစၢၤတၢ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.”
Ms Zhang စံးဝဲဒၣ် ပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိး တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ဝဲၤကျိၤအါမးန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအကလီဒီး အိးထီၣ်အသးလၢပှၤကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လီၤတံၢ်တခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကလီအီၤဒီး မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢ တၢ်ပာ်အီၤဒ်သိးတၢ်ဂ့ၢ်ခူသူၣ်တခါန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲဖဲပဝဲၤကျိၤအခါ ပသမံသမိးအဝဲသ့ၣ်တၢ်အိၣ်သးဒီး ကွၢ်ထံကွၢ်ဆး မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဆှၢအီၤဆူညါတတီၤ မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးဆဲးမၤန့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဲၣ်ကိးဖဲအံၤဧါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး ကျိၣ်စ့ဂ့ၢ်ဝီတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးကရူၢ်တၢ်တၢၣ်ပီတဲသကိး ဒီး အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်လိၣ်ဘၣ်တခီ ပဆှၢစ့ၢ်ကီးအီၤဆူ တၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤအဂၤတတီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤအံၤ ပှၤတဂၤလၢ်လၢ် မၤန့ၢ်အီၤသ့ဒီး တၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအကလီဒီး အိးထီၣ်တြဲာ်လၢပှၤကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤ နုာ်လီၤမၤန့ၢ်ဝဲၤကျိၤအံၤတၢ်မၤစၢၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.”
ဖဲ လ့ၣ်ဘၢၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်စး Peta Murphy လၢအလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်လံတဂၤ ဟ့ၣ်လီၤတ့ၢ်ဝဲ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့အတၢ်ဂ့ၢ်ကီ တၢ်ပာ်ဖျါဖဲ ၂ဝ၂၃နံၣ် နံၣ်ခၢၣ်သးအတီၢ်ပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ မ့ၢ်တုၤလီၤဖဲ ၂ဝ၂၅နံၣ် နံၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢအခီဆၢ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ပာ်ဖျါအံၤ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးခိၣ်သ့ၣ် သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ကတြီတံာ်ကွံာ် တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ ဒီး တၢ်ဆီၣ်သခူထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်ကတၤကျိၣ်တၤစ့အဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
Martin Thomas မ့ၢ်ဝဲ Alliance for Gambling Reform— တၢ်ဆီတလဲမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ သိၣ်မှံၤကရၢ အခိၣ်ဒိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ်,
“တၢ်မၤတၢ်တမံၤဂ့ၤ တမံၤဂ့ၤန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒ်တၢ်အိၣ်သးခဲကနံၣ်အံၤ ခီဖျိလၢ ဖဲပမဲာ်ကလၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ပအိၣ်ဒီး တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ တၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤ (ads) အါန့ၢ် ၁ကကွဲၢ်ဒီး တၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤလၢ တၢ်လဲၤတလၢ လဲၤကပၤကွံာ်အီၤတညီဘၣ် ဒီး တၢ်အံၤမၤအါထီၣ်ဝဲ တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါ ဒီး ပိာ်ခွါသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.”
ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဘၣ်ဃး တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆဲးကျိးဖဲ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်တၤကျိၣ်တၤစ့ တၢ်မၤစၢၤလီကျိၤ —National Gambling Helpline ဖဲလီတဲစိနီၣ်ဂံၢ် 1800 858 858 သ့ဝဲဒၣ်အသိး ဆဲးကျိးဘၣ် Lifeline ဖဲ လီတဲစိနီၣ်ဂံၢ် 13 11 14 စ့ၢ်ကီးသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
