တၢ်သမံသမိးတၢ်ဆါတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအသီဟ့ၣ်လီၤတၢ်မုၢ်လၢ်လၢပှၤအိၣ်ဒီးပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်

Doctor getting a patient ready for a medical scan at the hospital

Doctor getting a patient ready for a medical scan at the hospital - healthcare and medicine concepts Credit: Hispanolistic/Getty Images

ပသိၣ်ခဲစၢၣ်န့ၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢတၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤအါကတၢၢ်ယဲၢ်ခါတခါ, သနာ်က့ တၢ်သံတၢ်ပှၢ်အနီၣ်ဂံၢ်ကဲထီၣ်အါကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ခီဖျိအသးလၢ တၢ်ဆါအံၤကဲထီၣ်န့ၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤစဲၤခံတလၢကွံာ်အဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်သမံသမိးမၤကွၢ်တၢ်ဆါ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအသီ လၢတၢ်စးထီၣ်အိးထီၣ်အီၤဖဲလါယူၤလံ ၁သီန့ၣ်, တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်လၢ အကထံၣ်ဒီးဖီၣ်န့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဆါအံၤ လၢအဆိအချ့ လီၤဆီဒၣ်တၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ထီထီသ့ၣ်တဖၣ်—လၢအပၣ်ဃုာ် အီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိဒီး ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးအပှၤတဝၢတနီၤန့ၣ်လီၤ.


“ပထံၣ်ဘၣ်ပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ်အါမး လၢအသးနံၣ်အိၣ်ဖဲအခၢၣ်သးအပတီၢ် တုၤလၢဘူးကလၢကွံာ် သးနံၣ်ခၢၣ်သးအပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ တၢ်ကသါအဂီၢ် မ့တမ့ၢ် ကူာ်လီၤဒီးအသွံၣ် မ့တမ့ၢ် အနီၣ်ခိတယၢၢ်ဖှံလီၤ, ဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အကအိၣ်ဒီးပသိၣ်ခဲစၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးယသ့ၣ်နီၣ်ဘၣ်ဒံးဖဲလၢ ယလဲၤထံၣ်လိာ်တဲသကိးတၢ်ဒီး, Dr Ian Coutts, အဆိကတၢၢ်တဘျီ, လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအသူၣ်ဂ့ၤသးဝါတဂၤဒီး အဝဲန့ၣ် ဆ့ၣ်နီၤဝဲဒၣ်ဖဲ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အလီၢ်မံကပၤ, ဖီၣ်ဃာ်ဝဲဒၣ်အဝဲသ့ၣ်စုဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အဝဲသးအုးဒိၣ်မး လၢအဝဲမၤတၢ်တသ့နီတမံၤလၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”

တၢ်အဝဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် Dorothy Keefe တဲဘၣ်ဃး အဝဲတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤဆါ လၢအအိၣ်ဒီး ပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလီၤစိၤ, ဖဲအဝဲမ့ၢ်တ့ၢ်အကသံၣ်သရၣ်သီသီ ဖဲယူၤခ့ၣ်ကီၢ်ပူၤအခါန့ၣ်လီၤ.

ခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ် အဝဲမ့ၢ် Cancer Australia ကရၢ အကရၢခိၣ်တဂၤလံန့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢကသံၣ်ကသီပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တသ့ဖဲအသ့န့ၣ် အကဟးဆှဲး တၢ်တဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဖဲအံၤန့ၣ်လီၤ

အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ ပသိၣ်ခဲစၢၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအကလုာ်လၢအကဲထီၣ်အါကတၢၢ်ယဲၢ်ခါတခါ ဒီး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်အါကတၢၢ်တခါစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

ဆူၣ်ချ့ကိတိာ် Mark Butler စံးဝဲဒၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်ခီဖျိအသးလၢ တၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဖဲလၢတၢ်ဆါအံၤဟဲပှၢ်ထီၣ်လံအခါအဃိန့ၣ်လီၤ.

“ကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် မၤသံဝဲဒၣ်ပှၤအီစထြ့လယါဘူးထီၣ်လၢ ၉,ဝဝဝဂၤဃၣ်ဃၣ်, မ့တမ့ၢ်န့ၣ် ကိးနံၤဒဲးအတီၢ်ပူၤ မၤသံဝဲပှၤအီစထြ့လယါ တနၣ်ရံၣ်န့ၣ် တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအကျါတခါ - တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအကျါအခိၣ်သ့ၣ်တခါန့ၣ် - တၢ်သံတၢ်ပှၢ်အနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၣ် မ့ၢ်ခီဖျိအသးလၢ ပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအိၣ်န့ၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤစဲၤခံအဃိန့ၣ်လီၤ. အါတက့ၢ်န့ၣ်, ခဲစၢၣ်အံၤ တၢ်ထံၣ်န့ၢ်ဖီၣ်န့ၢ်အီၤဖဲလၢအတုၤအပတီၢ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဆီအခါအဃိ, တၢ်ကကူစါယါဘျါအီၤအဂီၢ်န့ၣ်, စဲၤခံတလၢကွံာ်ဝဲဒၣ်သပှၢ်ပှၢ် ဒီး ပှၤအိၣ်မူဘၣ်စှၤန့ၢ် ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအကလုာ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲစၢၣ်အကလုာ်အဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢပှၤအိၣ်မူလီၤတဲာ်တ့ၢ်အနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.”

Anita Dessaix လၢ ခဲစၢၣ်ကီၣ်ကးကရၢစံးဝဲဒၣ် ပသိၣ်ခဲစၢၣ် တၢ်သံတၢ်ပှၢ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးအပှၤတဝၢအပူၤ— ဒီးအီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိအကျါန့ၣ်, မ့ၢ်ခီဖျိအသးလၢပှၤဘၣ်တၢ်ဆါအံၤအနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်ဝဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

“လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်အကျါတနီၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်အံၤနးဒိၣ်ထီၣ်- ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤအိၣ်ဆိးဖဲအီစထြလ့ယါခိခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤဒီး ခိခိၣ်ပှၢ်လၢ်ကျါ, ပှၤလၢအဲကလံာ်ကျိာ်တမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ကျိာ်မိၢ်ပှၢ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ် — လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤဒီးကျိာ်လီၤလိာ်သးအါကလုာ်အပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ် - ဒီး ပှၤလၢအမ့ၢ် ပှၤအဘီရကၠံၤနၢၤဒီး ထီရ့ၣ်စထြ့ၣ်အးလဲးဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”

အခဲအံၤ, အီစထြ့လယါပဒိၣ် ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤဝဲဒၣ်ကျိၣ်စ့လၢ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်မၤကွၢ်ဆိသး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဂီၢ်န့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲဒၣ်လၢ အကမၤစှၤလီၤ တၢ်သံတၢ်ပှၢ်အနီၣ်ဂံၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်စကဲ (Scans) မၤကွၢ်သးလၢ တၢ်ဃုဖီၣ်န့ၢ် ပသိၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဂီၢ်န့ၣ် ညီနုၢ် တၢ်လၢၤဘူၣ်လၢၤစ့အိၣ်ဝဲဒၣ် ဒီလၣ်အကယၤအါမး - ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဆူၣ်ချ့ကိတိာ်စံးဝဲဒၣ် စးထီၣ်ဖဲလါယူၤလံ ၁သီန့ၣ်, ပှၤလၢအတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အိၣ်ဒိၣ်လၢကအိၣ်ဒီးပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် အတၢ်လၢၤဘူၣ်လၢၤစ့တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤလၢအမၤကွၢ်အသးဖဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအသီအံၤအပူၤန့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲဒၣ်အီၤလၢသးနံၣ် — လၢအမ့ၢ် သးနံၣ် ၅ဝ — ၇ဝ သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး မ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အပူၤကွံာ်န့ၣ် အိမိာ် — လၢတနံၣ်န့ၣ် အိဝဲဒၣ်မိာ် အစှၤကတၢၢ်အဘိၣ် ၃ဝ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

“ပသိၣ်ခဲစၢၣ် တၢ်မၤကွၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ တၢ်ပာ်တၢ်ပညိၣ်လၢပှၤအီစထြ့လယါသးနံၣ် ၅ဝ—၇ဝ အဘၢၣ်စၢၤ ဃုာ်ဒီးအပူၤကွံာ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤအိမိာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဒိ CT scan ခံနံၣ်တဘျီ, လၢအမ့ၢ်တၢ်ပာ်လီၤအက့ၢ်အဂီၤဒ်သိး တၢ်ကဖီၣ်န့ၢ်ဝဲဒၣ် ပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအံၤ လၢအဆိအချ့ဒီး ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူစါယါဘါ ဆိဆိ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်, ပှဲၤဒီးတၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.”

ကိတိာ်အံၤစံးဝဲဒၣ် ပှၤတဝၢဖဲခိခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤဒီး ခိခိၣ်ပှၢ်လၢ်ကျါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်တလဲၤကပာ်ကွံာ်အီၤဘၣ်.

“လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ တၢ်ကစးထီၣ်မၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ သကုၤထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် ဒ်သိးတၢ်မၤညီနုၢ်အီၤကျိၤကျဲအသိး - ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ကလဲၤထံၣ်ဒီးအကသံၣ်သရၣ်ဒီး ကမၤန့ၢ်ဝဲ ကသံၣ်သရၣ်လံာ်ဆှၢ လၢတၢ်ကဒိ CT scan ဒ်သိးလၢအမ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး Benson ဖဲအံၤ - ဖဲတနံၣ်အံၤနံၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပကစးထီၣ်မၤစ့ၢ်ကီး သိလ့ၣ်ဟးဝ့ၤဝီၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဖဲခိခိၣ်ဟီၣ်ကဝီၤပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ ဃုာ်ဒီး CT စဲးဖီကဟၣ်လၢ တၢ်ဟးစိာ်သုးဝ့ၢ်ဝီၤအီၤသ့သ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးလၢ တၢ်မၤလီၤတံၢ် ပှၤအီစထြ့လယါကိဂၤဒဲး, အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဆိးဖဲထံကီၢ်အံၤအပူၤဖဲလဲၣ်န့ၣ်အတွးတအိၣ်ဘၣ်, အကဘၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢအပတီၢ်ထီဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤတခါအံၤန့ၣ်လီၤ.”

ထံကီၢ်ဘီမုၢ်အတၢ်အုၣ်ကီၤလၢတၢ်မၤကွၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအကလုာ်ဒ်အံၤန့ၣ် အိၣ်ဖျါလၢခါဆူညါန့ၣ်အအိၣ်ဒီးတၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးန့ၣ်လီၤ.

Mark Butler စံးဝဲဒၣ် တၢ်အုၣ်ကီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအမၤကွၢ်အသးဖဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အမျးကယၤ ၇ဝ န့ၣ် တၢ်ထံၣ်န့ၢ် ဖီၣ်န့ၢ်ဆိဝဲဒၣ် ပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ လၢအကဲထီၣ်သးသီသီသ့ၣ်တဖၣ် ဒီး တၢ်သံတၢ်ပှၢ်လၢတၢ်ဆါအကလုာ်အံၤန့ၣ် စှၤလီၤဝဲဒၣ် အမျးကယၤ ၂ဝ န့ၣ်လီၤ.

Lung Foundation Australia, ကရၢခိၣ် Mark Brooke, မုၢ်လၢ်ဝဲလၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ- မ့ၢ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်မၤကွၢ် ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဆိကတၢၢ်တခါ လၢအနံၣ် ၂ဝအတီၢ်ပူၤ— လၢအကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ဆီတလဲန့ၣ်လီၤ.

“ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤန့ၣ် အီစထြ့လယါအိၣ်ဆၢထၢၣ်ဝဲဒ်သိးထံကီၢ်အခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ပကမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ ထံကီၢ်အါဘ့ၣ်အကျါ တဘ့ၣ် လၢအအိၣ်ဒီး ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်မၤကွၢ် ပသိၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢတၢ်ကမၤအီၤသကုၤအီစထြ့ခယါကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ, ဒီး လီၤဆီဒၣ်တၢ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဝဲဒၣ်ဒီး ပှၤအဘီရကၠံၤနၢၤဒီး ထီရ့ၣ်စထြ့ၣ်အးလဲးဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ အကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲဒၣ် ပှၤလၢ အညီနုၢ် တၢ်သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”

Naomi Fitzakerley မ့ၢ်ဝဲဒၣ် Lung Foundation ပှၤသူစွဲတၢ်ဖိအခၢၣ်စးအဂီၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.

အဝဲစံးဝဲဒၣ် ပှၤလၢအတၢ်အိၣ်သးထီၣ်ဘးဒ်သိးတၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်လၢ အကအိၣ်ဒီးတၢ်ကီသူၣ်ကီသးလၢကလဲၤမၤကွၢ်အသး ခီဖျိလၢ အကမဲာ်ဆှးဒီးတၢ်အိမီာ်အဂ့ၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

“ဘၣ်ဃးတၢ်အိမိာ်န့ၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤလၢအတဂ့ၤဘၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်, ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢတၢ်တဲဘၣ်နၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် နမ့ၢ်ပှၤလၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်တဲလၢနအိၣ်ဒီးပှ့ၤကဖုခဲစၢၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကတဲနၤလၢ,“အိ, တဘၣ်နီမံၤဘၣ်, နတဘၣ်နီမံၤဘၣ်?” နာ်သက့ နမ့ၢ်တဲလၢ နအိၣ်ဒီးပသိၣ်ခဲစၢၣ် မ့တမ့ၢ် နအိၣ်ဒီး COPD မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆူးတၢ်ဆါတခါခါလၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်အိမိာ်န့ၣ်, ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်တဘျီဃီန့ၣ်အကဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်နတၢ်တဲဒီး ကတဲဝဲဒၣ်, “အၢး, မ့ၢ်ဝဲယၤ, နမၤကဲထီၣ်အီၤလီၤ, တမ့ၢ်ဧီၤ, အကတဲဝဲနၤဒ်န့ၣ်လီၤ.”

Anita Dessaix စံးဝဲဒၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အဂၤတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်တနာ်အီၣ် ဆူၣ်ချ့သနူဘၣ်, လၢအမ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အီစထြ့လယါပှၤထူလံၤဖိဒီး ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးအပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ် ဆိကမိၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အဝဲစံးလၢ တၢ်မၤကွၢ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ တၢ်ပာ်လီၤအီၤ ဃုာ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

“ပှၤလၢအမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအအိၣ်န့ၣ် တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်အံၤဒီး စးထီၣ်မၤဝဲဒၣ် ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်မၤကွၢ် ပသိၣ်ခဲစၢၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ တၢ်တ့ပာ်လီၤအီၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ပှဲၤသိးတုၤသိးဒီး လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်ပူၤဖျဲး ဒီး ပာ်တၢ်ပညိၣ်လီၤလၢပှၤကညီတဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ပအဲၣ်ဒိးမၤလီၤတံၢ် ပှၤကညီလၢအပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအပူၤန့ၣ် တသ့ဖဲအသ့ အကအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိဘၣ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.”

Mark Brooke စံးဝဲဒၣ် တၢ်မဲာ်ဆှး ဒီး တၢ်နာ်န့ၢ်လီၤနီၣ်ကစၢ်သး အတၢ်ဂ့ၢ်ကီန့ၣ် — အတကြၢးမ့ၢ်တၢ်လၢအပတုာ် ပှၤလၢအတၢ်အိၣ်သးထီၣ်ဘးလၢကလဲၤမၤကွၢ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

“ပ Lung Foundation အတၢ်ကစီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ်ယိယိဖိတခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်မၤကွၢ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးဂ့ၤဂ့ၤဒီး ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ အတၢ်အိၣ်သးထီၣ်ဘးဒ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤအသိးသ့ၣ်တဖၣ်...တဘၣ်ပဲာ်လီၤတဲာ်ကွံာ်တၢ်မၤကွၢ်သးအံၤတဂ့ၤ. တၢ်အံၤအကမ့ၢ်တၢ်မၤပူၤဖျဲးနသးသမူန့ၣ်လီၤ.”

Share
Follow SBS Karen

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Karen-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service