အ့ရှၢၢ်မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးထံကီၢ် ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်အံၤ အိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲထံရူၢ်ကီၢ်သးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤ ဒီး တကတီၢ်ဃီန့ၣ် အတၢ်ဒုးလိာ်အသးဒီး ခိၣ်ဃၢၤထံကီၢ် ခဲးဘီဒံယါန့ၣ် ဆဲးကဲထီၣ်ဒ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ် ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် Anutin Charnvirakul ပတုာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ဒီး မၤပျီထီၣ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်ကျဲလၢ တၢ်ကမၤ တၢ်ဃုထၢဆိဆိအဂီၢ်, လၢအစံးဝဲဒၣ် အဝဲက့ၤဟ့ၣ်လီၤက့ၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်အစုပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤအသးအံၤ ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲလၢ ပှၤထီဒါတၢ်ကရၢ, People Party, လၢအမ့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးကရူၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်တဖု, စံးလၢ အကမၤဝဲတၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဖး လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်နာ်န့ၢ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်အံၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ တၢ်ကပတုာ်ကွံာ်ဘျီၣ်ဒိၣ်န့ၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ် ကစီၤပၤ Maha Vajiralongkorn ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤလံအဃိ တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ လၢ ၄၅သီ တုၤ အသီ ၆ဝ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ကဘၣ်မၤဝဲဒၣ်ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဃုထၢန့ၣ်လီၤ.
ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်တံာ်တာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်စၢၢ်ဘၣ်တီၤလိာ်ဝဲဒၣ်အသးဒီး ကၠီၣ်တဲၣ်ဒီးခဲးဘီဒံယါ ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ် ကီၢ်ဆၢ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ် လၢအနုာ်လီၤဝဲဒၣ်ဆူ လွံၢ်သီတသီ ဒီး ကီၢ်ဆၢတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အံၤအပူၤ ပှၤသံအစှၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲ အဂၤ ၂ဝ ဒီး ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး အိၣ်ဘူးထီၣ်လၢ အဂၤ ၂ဝဝ န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခဲးဘီဒံယါ တၢ်ဒီသဒၢဝဲၤကျိၤအပှၤကတိၤတၢ်ပၢ Maly Socheata စံးဝဲဒၣ် ကၠီၣ်တဲၣ်သုးသ့ၣ်တဖၣ် မၤသံဝဲဒၣ် ပှၤကမျၢၢ် ၁၁ဂၤ လၢအပၣ်ဃုာ်ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်လီၤသီတဂၤ, ဒီးမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲ ပှၤ ၇၄ဂၤ အမဲာ်ညါန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအလီၢ်လၢအရ့ဒိၣ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ဖဲ ၂ဝ၂၅, လါဒံၤစဲဘၢၣ်အသီ ၁ဝန့ၣ်, ကၠီၣ်တဲၣ်သုးအတၢ်ဃုဒုၣ်ဒါဒီး အတၢ်မၤအၢမၤသီတၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဝဲတၢ်ပညိၣ်လီၤဆူ ကမျၢၢ်အိၣ်ဆိးဟီၣ်ကဝီၤ, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲကၠိဒီးတၢ်ဆါဟံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, တကးဒ်ဘၣ်ခးလီၤမၤဟးဂီၤအါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲတၢ်ဖဲ Ta Krabey ဒီး Preah Vihear တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအလီၢ်, လၢမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်န့ၢ်သါဒီး ပှၤခဲးဘီဒံယါဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲအီၤန့ၣ်လီၤ.”
ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်လိာ်ဝဲဒၣ်အသး ခံခီခံကပၤလၢၤ လၢအစံးဝဲဒၣ် အတၢ်ပာ်တၢ်ညိၣ်လီၤဆူထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်အဖီခိၣ်ဒီးခးလီၤဝဲကျိဖဲကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဆိးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်သုးတကပၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဒုးလိာ်သးအပူၤ အဝဲသ့ၣ်ပှၤသုးဖိသံကွံာ်ဝဲဒၣ် ၉ဂၤဒီး ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်အါန့ၢ် အဂၤ ၁၂ဝ န့ၣ်လီၤ.
ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ် တၢ်ဒီသဒၢဝဲၤကျိၤ ပှၤကတိၤတၢ်ပၢ, ထံသုး သုးခိၣ် - Surasant Kongsiri, စံးလၢ ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်န့ၣ် သးလီဝဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီး ပာ်လီၤဝဲ တၢ်ပညိၣ်ထဲဒၣ်ဖဲသုးအတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“ကၠီၣ်တဲၣ်သုး အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဝဲ တၢ်ပညိၣ်လီၤ ထဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဆီၣ်တံၢ်လီၤကွံာ် ခဲးဘီဒံယါ မ့တမ့ၢ် မၤစၢ်လီၤကွံာ် ခဲးဘီဒံယါသုး အဂံၢ်အဘါသ့ၣ်တဖၣ်, နာ်သက့ မ့မ့ၢ် ခဲးဘီဒံယါန့ၣ် သူဝဲဒၣ်ကျိတၢ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအပာ်တၢ်ပညိၣ်ဆူထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်အဖီခိၣ်လိၤလိၤ, ခးလီၤဝဲတၢ်ဖဲကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဆိးတၢ်လီၢ်, ကသံၣ်ကသီတၢ်သူၣ်ထီၣ်အလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်ဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးန့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤန့ၣ်, ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ် သးလီဝဲတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်, နာ်သက့ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ပိာ်ထွဲအသးဒီး တၢ်ပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ လၢထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်လၢာ်အံၤ အထံဖိကီၢ်ဖိကမျၢၢ် လၢအအိၣ်ဖဲကီၢ်ဆၢ အကထိကလးအါမးသ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်သုးပူၤဖျဲးကွံာ်အသးလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယာ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၤစၢၤကရူၢ် World Vision စံးဝဲဒၣ်လၢ ခဲးဘီဒံယါ ဆီလီၤပာ်ဝဲဒၣ် တၢ်သုးပူၤဖျဲးသးအလီၢ် အါန့ၢ်အခါ ၁ဝဝ လၢအကတြီၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤကညီ ၁၃ဝ,ဝဝဝ ဂၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. တကတီၢ်ဃီန့ၣ်, မ့ၢ်လၢ ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအါထီၣ်ချ့မးအဃိ, တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်, ထံအီဒီး တၢ်ကဆှဲကဆှီပီးလီသ့ၣ်တဖၣ် တကူတယၢဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢ လါယူၤလံအတီၢ်ပူၤ တၢ်ခးလိာ်သးကဲထီၣ်ယဲၢ်သီဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ခးလိာ်သးလၢအကက့ၤကဲထီၣ်ကဒါက့ၤတဘျီအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်တၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်နးနးကလဲာ် ဒီး လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤစ့ၢ်ကီးမ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအအၢကတၢၢ်နးကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
တချုးဖဲလၢ ကီၢ်အမဲရကၤ ကီၢ်ခိၣ် Donald Trump နုာ်လီၤကျဲၤဃူကျဲၤဖိးတၢ်ဒ်ဘၣ်အခါန့ၣ် တၢ်ဒုးလိာ်သးအဃိန့ၣ် ပှၤသံအစှၤကတၢၢ်အိၣ်ဝဲ ၄၈ဂၤ ဒီး ပှၤဘၣ်သုးလီၢ်အိၣ်ဆိး အိၣ်ဝဲဒၣ်အဂၤ ၃ဝဝ,ဝဝဝ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ပှၤကတိၤတၢ်ပၢ Stephane Dujarric ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲ ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်လၢၤအံၤ လၢအကပတုာ်ကွံာ် တၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အံၤတဘျီဃီ ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲးသးသမူသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“ကၠီၣ်တဲၣ်ကီၢ်ဒီး ခဲးဘီဒံယါကီၢ်ခံဘ့ၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်လၢ ကပတုာ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ခးလိာ်သးအံၤဒီး က့ၤကဒါက့ၤဆူ တၢ်ဖံးတၢ်မၤတကွီၣ်ဒိ လၢအဝဲသ့ၣ်ဆဲးလီၤပာ်စုမုၢ်ကျၢၢ်ဖဲ Kuala Lumpur ဖဲအပူၤကွံာ်စှၤကိးလါ, ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၂၆အနံၤန့ၣ်လီၤ. အလီၢ်အိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်သူဝဲဒၣ်ကျိၤကျဲဒ်သိးကနုာ်လီၤဆူတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးအပူၤဒီး ဃုကျဲလၢကမၤစၢ်လီၤကွံာ်တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”
