Fa’apologaina i lalo o le PALM Scheme

Ethel is one of thousands of Pacific Islanders who came to Australia for work, and is now living without any legal protections..PNG

Ethel is one of thousands of Pacific Islanders who came to Australia for work, and is now living without any legal protections. (PNG).

Ua vala’au iuni a tagata faigaluega i le mālō tele e iloiloina le polokalame o galuega fa’avaitaimi mo tagata Pasefika i Ausetalia nei, le PALM, poo le Pacific Australia Labour Mobility Scheme.


O loo tuua'ia le polokalame i le fa’apologaina o nisi tagata mai le Pasefika o loo galulue ai.

E pei ona fa’aalia e le tamaita'i o Ethel, 33 tausaga le matua, na sau e galue i se faato'aga i le pitonuu o Leeton i NSW i le tauina o fuala'au 'aina.

O Ethel na sau mai le atu Solomona e galue i lalo o le PALM Scheme, ma na ia ta'ua i le 4 masina na galue ai i se faato'aga i Far North Queensland, na o le $200 na totoe mai ona totogi e lafo i lona ‘āiga.

"Family at home (were) asking for more money and we would send but we (were) left with nothing and that's why we left the PALM scheme."

Na ia ta'ua o se manu'aga tugā i lona vae ina ua pa’u mai se tractor, na faigata ona faia iai ni togafitiga ona o ia ma nisi tagata e 'ova i le 7,000, na motusia so’otaga ma le PALM Scheme.

O le polokalame le PALM Scheme e ofoina ai avanoa i tagata mai atunu’u e 9 o le Pasefika ma Timor-Leste e galulue ai fa’avaitaimi i Ausetalia nei.

Peita'i ua tele tausaga o faitioina le polokalame i le faapologaina ai o tagata Pasefika - le lē amiotonu o kamupani i tu’utu’uga o galuega ma totogi, atoa ai ma nofoaga o loo nonofo ai tagata faigaluega i faato'aga i nuu i tua.

O se tasi o mafua’aga, ona o le tele o vaega o totogi e tipi e le kamupani mo le rent ma feoa'iga.

Na saunoa Ken Dachi o le fa’alapotopotoga, Welcoming Australia, masalo e lē o silafia e le to’atele o tagata i Ausetalia, o taimi uma e faia ai se faatau o groceries – fuala’au 'aina i se supamaketi, e telē le avanoa na piki e se tagata na totogi i lalo mai o le totogi maualalo ma fa’apologaina e le pule o se faato'aga.

"A certain percentage of the food we buy every day is from the hands of a disengaged workers. It's exploited labour that's contributed to its coming to the shelf."

Na ta'ua e Ken Dachi, ua tatau i le PALM scheme ona fa’ataga tagata faigaluega e filifili i galuega e galulue ai.

A fa’apologaina e se pule o se fa’atoaga, e tatau ona mafai ona fa’amavae ma sa’ili seisi galuega i lalo o le PALM Scheme.

Mo nisi talafou ma ripoti, fa'afofoga i le SBS Samoan i le 'upega tafa'ilagi poo le SBS Radio app, pe asiasi i le Facebook SBS Samoan





Share
Follow SBS Samoan

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Samoan-speaking Australians.
A podcast series exploring the world of rugby league from a Samoan perspective.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service