ከም ኦዘምፒክ ዝበሉ ግዝፊ ሰብነት ዘጉድሉ ይቐርቡ ኣለዉ፡ ከምዚኣቶም ዝበሉ መድሓኒታት ግና ጠቐምትና ድዮም፧

እዚ ሓድሽ ናይ ሽኮርያ መድሃኒት ኦዘምፒክ ብዘስዕቦ ናይ ክብደት ሰውነት ምጉዳል ጠለብ ኣለዎ ፣ ካልእ ተመሳሳሊ መድሃኒት እውን ክርከብ ትጽቢት ይግበረሉ እኳ እንተ ኰነ ፡ ገሊኦም ክኢላታት ግን ጥንቃቐ ክገብሩ የተባብዑ ኣለዉ ።

Published 16 February 2023 12:15pm

By Charis Chang

Presented by Beyene Semere Weldegiorgis

Source: SBS

Image: ከም ኦዘምፒክን ዌጎቪን ዝኣመሰሉ መድሃኒታት ክብደት ንምጉዳል ዝጠልቡ ዘለዉ መድሃኒታት እዮም ። (SBS)

ኣብ ኣካላት ኣወንታውነትን 'ስብሕን "ከም ዝህሉ ዝገብር ምንቅስቓሳት እኳ እንተ ተገብረ ፡ ሰባት ካብ ክብደት ሰብነቶም ክሳዕ 20 ሚእታዊት ከም ዝንክዩ ዝገብር ሓድሽ መድሃኒት ግና ካብ መጠን ንላዕሊ ዝዀነ ጠለብ ይረኽቡ ኣለዉ ።

መድሃኒት ሽኮርያ Ozempic ኣብዚ ዓመት እዚ ኣብ መላእ ዓለም ሕጽረት ኣጋጢሙ እዩ: እዚ ከኣ ክብደት ንምጕዳል ዝሕግዝ ከም ዝዀነ ፍቱን መሳርሒ ኰይኑ ስለዘሎ እዩ: እዚ ከኣ ነቲ መድሃኒት ምጕዳል ክብደት ዘለዎ ዓብዪ ተፈታውነት ዘጕልሕ እዩ ።

ኣብ መልበርን ኣብ ዝርከብ ዩኒቨርሲቲ ሞናሽ ዝዓዪ ፕሮፌሰር ማይክል ካውሊ ከምዝብሎ ፡ እዚ ምድሃኒት እዚ ናይ መጀመርታ ናይ ከምዚኦም ዝ ኣመሰሉ መጉደል ክብደት ሰብነት እዩ ክኸውን ዝኽእል ።

ፕሮፌሰር ካውለይ ፡ "ኣብ ቀረባ እዋን ፡ እተፈላለየ ዓይነት መድሃኒት ክንመርጽ ኢና ፣ ኣብ ዝቕጽል ሓሙሽተ ዓመት ፡ ፍርቂ ደርዘን ዓይነታት መድሃኒት ክንረክብ ኢና ፣ እዚ ከኣ ብሓቂ ብዙሕ ክብደት ከም ዝጐድል እዩ ዝገብር" በለ ።

ካልእ ክብደት ዘጕድል መድሃኒት እውን ይርከብ እዩ ፣ ሓደ ፕሮፌሰር ካውለይ ንርእሱ ዘማዕቢሉ እኳ እንተ ኰነ ፡ ካብ ኦዘምፒክ ንላዕሊ ትሑት ውጽኢት ስለ ዘምጽኡ ግና ፡ ሰባት ካብ ክብደት ሰብነቶም ክሳዕ 5 ሚእታዊት ጥራይ እዮም በዚ መድሃኒታት ዝጐድሉን ብእተፈላለየ ጐድናዊ ሳዕቤናት ዝሳቐዩን ።

Ozempic ን 2 ሽኮርያ ንዘለዎም ሰባት ኣብ ደሞም ዘሎ መጠን ሽኮር ንምምሕዳር ዝሕግዝ መድሓኒት ተባሂሉ እኳ እንተ ተዳለወ ፡ ኣብ ገሊኦም ሰባት ግን ካብ 15 ክሳብ 20 ሚእታዊት ክብደት ሰብነቶም ከም ዝጐድል ክገብር ይኽእል እዩ ።

ናይ ሕክምና ጉድያት ምምሕዳር (TGA) ድሮ ዝለዓለ ናይ ሰሚግሉታይድ ማለት ኣብ ኦዘምፒክ ዝርከብ ንጡፍ ቀመም ኣብ ኣውስትራሊያ ከም ዌጎቪ ክሽየጥ ኣጽዲቑ ኣሎ። እዚ ድማ ኣብ ልዕሊ 30 ሰባት ናይ ኣካላቶም መጠነ ክብደት መሐበሪ (ቢ.ኤም.ኣይ.ኤም.ኣይ) ዘለዎም ኮይኑ ብሰንኪ ሕጽረት ግን ዛጊት ክርከብ ኣይከኣልን ።

ኖቮ ኖርድኪክ ዝበሃል ንኦዘምፒክ ዘፍሪ ትካል: ናብ ዓለምለኻዊ ሕጽረት ዝመርሐ "ኻብቲ ትጽቢት እተገብረሉ ዝለዓለ ጠለብ" ምዃኑ ገለጸ ። ድሌት ናይ "ቲ መድሃኒት በቶም ኣብ ማሕበራዊ መራኸቢታት ቲክቶክን ፈይስቡክን ዝርከቡ ተጠቀምቲ ብኸፊል ክብደቶም ኣብ ምጉዳል ኣበርክቶኦም ልዑል ምዃኑ ብምግላጹ ነቲ ጠለብ ካብ ዘበርኹ እዮም ።

Professor Cowley said semaglutide is the first really effective drug for weight loss.

"ስለዚ ፡ ንፈለማ እዋን ምስ ምሕፋስ ሰብነት ዝነብሩ ሰባት ፡ መድሃኒት ክረኽቡ ኪኢሎም እዮም ፣ ትርጕም ዘለዎ ክብደት ሰብነት እውን ኽጐድል ይኽእል እዩ" በለ ።

ሰማግሉቲድ ብኸመይ እዩ ዝዓዪ እንታይ ኣሉታዊ ሳዕቤን'ዩኸ ዘለዎ?

ኦዘምፒክ ዘለዎ ንጡፍ ቀመም ፡ ማለት ካብ ፈሳሲ ዘርኢግሉታድ ዝምንጩ ኮይኑ፡ ነቲ ምምንጫው ኢንሱሊን ብምንቕቓሕ ኣብ መዓናጡ ዝወጽእ ሆርሞን ብምቕዳሕ እዩ ዝዓዪ ፣ ነቲ ካብ ከስዐ ናብ መዓናጡ ዝግበር ምንቅስቓስ ምግቢ ድማ የደናጕዮ ፣ ክልቲኡ እዚ መስርሕ እዚ ነቲ ኣብ ደም ዝህሉ ግሉኮስ የጕድሎ ። ብተወሳኺ እቲ ሆርሞን ኣብ ሓንጎል ምልኣት ወይ ዕግበት ከም ዝስምዖ ይገብር ።

ሰሙናዊ መርፍእ ዝውሰድ ኦዘምፒክ ግን ብዘይ ኣሉታዊ ሳዕቤን ኣይኰነን ፣ ሰባት ዕግርግር ከም ዝስምዖም ክገብርን ሕሉፍ ሓሊፉ እውን ተምላስ ከምጽእን ይኽእል እዩ ።

ፕሮፌሰር ካውለይ ፡ ብዙሓት ሰባት ነቲ መድሃኒት ደው ምስ ኣበልዎ ኣብ ውሽጢ 18 ወርሒ እቲ ዘጥፍእዎ ክብደቶም ከም ዝወሰኸ ገለጸ ።

ናይ ጭዋዳ ምጭምዳድ ምስኣን ካልእ ጎድናዊ ሳዕቤን እዩ: ሰባት ነቲ ሓሽሽ ምውሳድ ከቋርጽዎ ከለዉ ጭዋዳኦም ይመልስ እንተ ኰይኑ እውን ንጹር ኣይኰነን ።

እናዓበኻ ብዝኸድካ መጠን ጭዋዳታት ምዕቃብ ኣገዳሲ እዩ ። Source: Getty / FreshSplash

"ኣብዚ ናይ ክብደት ምጉዳልን ክብደት ናብ ዝነበሮ ምምላስን ዑደት ክትበጽሕ ትኽእል ኢኻ ። እዚ ንጭዋዳኻ ዘጥፍእ እዩ ። ዕድመ እናደፋእካ ብዝኸድካ መጠን ጭዋዳታት ኣዝዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ድማ ንፈልጥ ኢና "በለ ።

"ጭዋዳታት ንጡፍ ከም እትኸውን ዝገብረካ እዩ: እናዓበኻ ብዝኸድካ መጠን ድማ ጥዑይ ከም እትኸውን እዩ ዝገብረካ ።

ኣብ ማሕበራዊ መራኸቢ ብዙሃን ዝወጽእ ኣቃውማ ውሩያት ሰባትን ካልኦት ጥዑያት ክብደቶምን ፡ ንኦዘምፒክ ብምውሳድ ሒደት ኪሎ ካብ ክድበት ሰብነቶም ከም ዘውርድዎ እዩ ዝሕብር ፣ ፕሮፌሰር ካውለይ ፡ እቲ መድሃኒት ኣብቶም ልዕሊ ክብደት ዘይብሎም ሰባት ተፈቲኑ ከም ዘይኰነ ፡ ስለዚ እቲ ኣብ ልዕሊኦም ዘሕድሮ ጽልዋ ጥዕና ንጹር ከም ዘይኰነ ገለጸ ።

Follow SBS Tigrinya

facebook

Download our apps