'ንወለዶ ዝቕጽል ዕንወት': ዓጸቦ ቓዛን ናይ ነዊሕ እዋን ጽልዋኡን።

ጕድለት ኣመጋግባ ካብ ዓበይቲ ንላዕሊ ንነኣሽቱ ቖልዑ ኣዝዩ ዓሚቝ ጽልዋ ኣለዎ: እዚ ኣብ ቓዛ ተፈጢሩ ዘሎ ዓጸቦ ንውሉድ ወለዶ ዝጸንሕ ጸገም ክፈጥር ይኽእል እዩ ክብሉ ክኢላኣታት ይግልጹ ።

Two year old Yazan Abu Foul — with his mother Naima — suffers from severe malnutrition due to the acute shortage of food amid a blockade on aid since March. Source: EPA / HAITHAM IMAD/EPA

እስራኤል ሰብኣዊ ረድኤት ናብ ጋዛ ዘእትወሉ መገዲ ከም እትገብር እኳ እንተገለጸት ፡ ሓገዝትን ክኢላታት ሕክምናን ግና ነቲ ዘሎ ጃምላዊ ዓጸቦ ን ዝህሉ ናይ ነዊሕ እዋን ሳዕቤናትን እኹል ከም ዘይኰነ እዮም ዝገልጹ ።

እስራኤል ፡ እቲ ዝግበረላ ዘሎ ኣህጉራዊ ነቐፌታ እናዓበየ ድሕሪ ምምጽኡ ፡ መግብን መድሃኒትን ዝሓልፈሉ ውሑስ መስመራት ከም እትኸፍት ፡ ብነፈርቲ ዝግበር ሓገዝ ድማ ከም እትፈቅድ ኣፍሊጣ እያ ።

ውድብ ጥዕና ዓለምን ጕጅለታት ረዲኤትን ኣብቲ እተኸብበ ክሊ ብርቱዕ ጥሜት ከም ዘሎ ምስ ኣጠንቀቑ ፡ እስራኤል ነቲ ኣብ ጋዛ ኣኣጋጢሙ ዘሎ ጥሜት ነጺጋቶ እያ ።

እስራኤል ኣብ ወርሒ መጋቢት ነቲ ክሊ ዘድሊ ዘበለ ኵሉ ቀረባት ድሕሪ ምቝራጽ ፡ ኣብ ግንቦት እንደገና ኸፊታቶ ፣ እዚ ግና ካብቲ ንህዝቢ ጋዛ ንምምጋብ ዘድሊ "ንጣብ ማይ ኣብ ውቅያኖስ " ብምባል'ዩም ዘይመንግሳትውያን ዉድባት ኣብ ፍልስጢኤም ዝገልጽዎ ።

ንምንታይ ቆልዑ ቓዛ ካብ ዓበይቲ ንላዕሊ ብጥምየት ይሞቱ ኣለዉ፧

ክኢላታት ከም ዝብልዎ ፡ እቲ ጽልዋ ንወለዶታት ክጸሉ ይኽእል እዩ ብምባል ይገልጽዎ።

ሓጋዚት ፕሮፌሰር ኒና ስቨርስተን ኣብ ዩኒቨርሲቲ ፍሊንደርስ መምህር ጥዕና ነርስን ስድራቤትን ን SBS ኒውስ ቈልዑ ጋዛ ብጥምየት ናይ ምጥቃዕ ተኽእሎኦም ዝለዓለ እዩ ትብል።

ንኣሽቱ ቘልዑ ምስ ጠመዩ ካብ እኹል ሰብ ንላዕሊ ዝተመጣጠነ ምግቢ የድልዮም ብዙሕ ስብሕን ጭዋዳን ስለዘይብሎም ድማ ዝጥቀምሉ ክዙን ምግቢ ኣብ ስጋኦም የለን ።

"ብፍላይ ብከም ውጽኣትን ኒሞንያን ብዝኣመሰሉ ልሙዳት ረኽስታት ክሞቱ ዘለዎም ተኽእሎ ዝዓበየ እዩ ፣ ምኽንያቱ ጥሜት ነቲ ናይ ብሓቂ ተነቃፊ ስርዓተ ምክልኻል ኣካላቶም የዳኽሞ እዩ" ክትብል ፕሮፌሰር ስቨርስተን ትገልጽ።

እቲ ንነዊኅ እዋን ብሰንኪ ጕድለት ኣመጋግባ ዝመጽእ ሳዕቤናት: ካብ ዓበይቲ ንላዕሊ ንነኣሽቱ መንእሰያት ዝያዳ ዓሚቝ ጽልዋ ዘለዎ እዩ ።

ኣብተን ናይ መጀመርታ ሽሕ መዓልትታት ናይ ሓደ ህጻን ፡ ሓንጎሉ ብቕልጡፍ ስለ ዝምዕብል፡ ንነዊኅ እዋን ዝተመጣጠነ መግቢ እንተዘይረኺቡ ፡ ኣብ ህይወቱ ሓደገኛ ሳዕቤን ከኸትል ይኽእል እዩ ፣ እዚ ድማ ነባሪ ጕድኣት ሓንጎል እዩ ።

"ኣብዚ ትሕቲ ክልተ ዓመት ዝዕድሚኦም ህጻናት ሕጽረት መግቢ ኣብ መላእ ህይወት ስንክልና ዘስዕብ እዩ"

ኣብ ግዜ ቝልዕነት ዘጋጥም ዓጸቦን ዓጸቦን እውን ፡ እቲ ዘጋጥሞ ከቢድ ሓደጋ ፡ ከም ሕማም ኣእምሮ ዝኣመሰለ ሕዱር ሕማማት ፡ እንተላይ ከም ሕማም እስኪዞፍረኒያ ዝኣመሰለ ኣእምሮኣዊ ጥዕና ከስዕብ ይኽእል እዩ ።

ጽዑቕ ሕክምናዊ ክንክን ንቘልዑ ካብቲ ከቢድ ጕድለት ኣመጋግባ ኽሓውዩ ክሕግዞም ዝኽእል እኳ እንተዀነ: ሲልቨርስተን ግን እቲ ኣብ ጋዛ ዘሎ ትሕተ-ቅርጺ ሆስፒታል ዘጋጥም ዘሎ ዕንወት: ናይ ሕክምና ኣገባብን ነቶም ህጻናት ካብቲ ኣስካሕካሒ ኵነታት ንኽወጹ ክሕግዞም ከም ዘይክእል ገሊጻ ።

The Israeli army declared a 'tactical pause' in military operations in parts of the Gaza Strip to facilitate the safe passage of humanitarian aid convoys. Source: AAP / Mohammed Saber/EPA

'ባዕልና እናጠመና ንሕክም ኣለና'

ጋዜጠኛታትን ሓካይምን ኣብ ጋዛ ናይ ገዛእ ርእሶም ጥሜት ይርእዩ ኣለዉ ።

ኣብ ጋዛ ናይ ኤም ኤስ ኤፍ ምክትል ኣተሓባባሪ ሕክምና ዶክተር መሓመድ ኣቡ ሙግጊሺብ ኣብ ሓንቲ ቪድዮ ናብ ናይ ማሕበር ኢንስታግራም ኣብ ዝለኣኾ ሓበሬታ ንሓያሎ ኣዋርሕ ኣብ መዓልቲ ሓንሳብ ብምብላዕ ብህይወት ከም ዝጸንሐ ሓቢሩ ።

ሙግጊሺ ፡ "ሰውነት ምግቢ ምስ ተኸልአ ዝህቦ ግብረ መልሲ ኣሎ፣ ገለ ካብኡ ድማ ብህይወት ንምንባር ናይ ባዕሉ ስብሕን ናይ ጭዋዳ ኣካሊትን ዘቃጽል እዩ" ኢሉ።

"ብጥሜት ንዝሞቱ ሕሙማት እናተኸናኸንና፡ ንሕና ንባዕልና ብጥሜት ኽንሓምም ጀሚርና ኣለና" በለ ።

"ገዛእ ርእስና በብቝሩብ እናተበልዐ ፡ ህይወትና ኸነድሕን ትጽቢት ይግበረልና እዩ ።"

The Israeli army declared a 'tactical pause' in military operations in parts of the Gaza Strip on 27 July, to facilitate the safe passage of humanitarian aid convoys. Source: EPA / MOHAMMED SABER/EPA

ንረድኤት ነቶም ኣብዚ እዋን እዚ ውሕስነት መግቢ ስኢኖም ዘለዉ 2.1 ሚልዮን ጋዛውያን ካብ ጥሜት ንምድሓን ገለ መገዲ እኳ እንተኸፈተ ፡ ሓላፊት ሰብኣዊ ጕዳያት ኦክስፋም ኣውስትራልያ ፡ ሉቺያ ጎልድስሚት ፡ ን SBS ኒውስ ፡ ነዚ ጸገም እዚ ምሉእ ብምሉእ ንምፍታሕ "ኣብዚ እዋን እዚ እኹል ሓገዝ የለን" ኢላ ።

እስራኤል ረድኤት ከይኣቱ ካብ እትኽልክለሉ እዋን ኣትሒዙ ኣብ ዝነበረ ኣዋርሕ ፡ ኣስታት 420,000 ፓለት ረዲኤት ካብ ዶባት ጋዛ ወጻኢ ከም እተኣከበ ገሊጻ ።

"ሓደ መረዳእታ ንምሃብ ፡ እዚ 101 ሜዳታት ኩዕሶ እግሪ ዝሽፍን እዩ - እዚ ድማ እቲ ናብ ጋዛ ክሰግር ዝጽበ ዘሎ መጠን ረድኤት እዩ ። ስለዚ ፡ ሚእቲ ዝዀና ዓበይቲ ማካይን ፡ ካብ ዋላ ሓንቲ ከም ዝበልጻ ፍሉጥ እዩ ፡ እዚ ግና እኹል ኣይኰነን " ።

"እቲ ቀንዲ ዘድልዮም ፡ ማለት ቈልዑ ፡ ነፍሰ-ጾራት ፡ ኣረጋውያን ፡ ስንክልና ዘለዎም ሰባት ፡ ነዚ ቀረብ እዚ ንምርካብ ይቃለሱ እዮም ዘለዉ።" በለት ።

'ሰብ ሰርሖ' ቅልውላው

ድሕሪ 'ቲ ናይ ረድኤት ትካላት ዘውጽኣኦ ሓባራዊ መግለጺ ፡ ሓላፊ ዉድብ ጥዕና ዓለም ቴድሮስ ኣድሓኖም ገብረየሱስ ፡ ጋዛ ብሰንኪ ኣብ እስራኤል ዘሎ ረዲኤት ዘስዓቦ "ሰብ ዝሰርሖ" ብርቱዕ ጥምየት ትሳቐ ኣላ ኢሉ ።

ብሰኑይ ፡ ኣብቲ ኣብ ካንበራ ዝርከብ ኤምባሲ እስራኤል ፡ ምክትል ሓላፊ ተልእኾ እስራኤል ኣሚር ሜሮን ፡ ንጋዜጠኛታት ከምዝገለጾ ፡ ነቲ ናታንያሁ እተዛረቦ መልእኽቲ ኣቃልሐ ፣ "ኣብ ጋዛ ጥሜት ኰነ ዓጸቦ ከም ዘሎ ኣፍልጦ ኣይሃበን ።"

ናታንያሁ ፡ ንሓማስ ረድኤት ይሰርቕ'ዩ ብምባል ከም ዝኸሰሶ እውን ሓቢሩ እዩ ። ይኹን እምበር ፡ እቲ ኣብ ወርሒ ሰነ እተዛዘመ ጸብጻብ መንግስቲ ኣመሪካ ፡ ነቲ ብኣመሪካ ዝምወል ሰብኣዊ ቀረባት ብኸመይ ከም እተሰርቀ ዘርኢ መርትዖ ከም ዘይረኸበ ፡ ብመሰረት ሓደ ጸብጻብ ኒው ዮርክ ታይምስ ፡ ላዕለዎት ወተሃደራውያን ሰበ ስልጣን እስራኤል ፡ ነዚ ክሲ እዚ ዘረጋግጽ መርትዖ ከም ዘየቕረቡ ገሊጾም እዮም ።

With reporting from the Australian Associated Press and Reuters.