Key Points
- Bệnh lao giết chết nhiều người hơn COVID-19 hoặc AIDS, với số lượng lớn các trường hợp mắc bệnh ở các khu vực xung đột.
- Các tác động kinh tế của COVID-19 và các cuộc xung đột đang có ảnh hưởng rất lớn đến việc điều trị và chẩn đoán bệnh lao.
- Phiên điều trần của Liên Hợp Quốc nhằm mục đích huy động tài chính và thúc đẩy nghiên cứu, bao gồm khám phá công nghệ mRNA cho vắc-xin lao.
Các quan chức hàng đầu của Liên Hợp Quốc và các nhà lãnh đạo ngành y tế đang cố gắng giải quyết sự gia tăng đáng báo động của bệnh lao (TB), căn bệnh hiện đang giết chết nhiều người trên toàn thế giới hơn cả COVID-19 hoặc AIDS.
Trong số các vấn đề: một số lượng lớn các trường hợp bệnh ở trong các khu vực xung đột, bao gồm Ukraine và Sudan, nơi rất khó truy tìm những người đã đang mắc bệnh và chẩn đoán những người mới mắc bệnh.
Tiến sĩ Lucica Ditiu, giám đốc điều hành của Tổ chức Stop TB Partnership, cho biết bệnh lao là kẻ giết người bệnh truyền nhiễm lớn nhất trên thế giới hiện nay, cướp đi sinh mạng của khoảng 4400 người mỗi ngày, trong đó có 700 trẻ em, trước phiên điều trần hôm thứ Hai để chuẩn bị cho cuộc họp cấp cao vào cuối tháng Chín trong cuộc họp thường niên của các nhà lãnh đạo thế giới tại Đại hội đồng Liên hợp quốc.
Trước COVID-19, giống như bệnh lao lây truyền qua không khí, “chúng tôi không thấy những trường hợp mắc bệnh lao nghiêm trọng,” bà nói, “nhưng sau COVID, chúng tôi thấy một loại bệnh lao mà chúng ta đã thấy trong… những bộ phim điện ảnh, trong đó mọi người [bệnh lao] khạc nhổ máu và [sức khỏe] họ rất yếu, v.v."
Bà Ditiu cho biết tác động kinh tế của COVID-19 và các cuộc xung đột, trước hết là ở Ukraine và bây giờ là ở Sudan, đang có "tác động rất lớn" đến nỗ lực điều trị những người mắc bệnh lao và chẩn đoán các ca nhiễm mới.
Ukraine có số lượng người mắc bệnh lao ước tính cao nhất ở khu vực châu Âu - 34.000 người - và cũng là quốc gia có số lượng người mắc bệnh lao kháng thuốc cao, bà cho biết tại một cuộc họp báo vào tuần trước.
"Điều đáng chú ý là người dân Ukraine đang thực sự thể hiện khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trong việc cố gắng hết sức để duy trì các dịch vụ điều trị bệnh lao. Nhưng rõ ràng là rất nhiều người đã rời bỏ đất nước," bà Ditiu nói.
Tuy nhiên, bà nói, những nỗ lực lớn đã được thực hiện để truy tìm những người mắc bệnh, nhưng điều khiến mọi người lo lắng là liệu người dân ở Ukraine có được tiếp cận với phương pháp điều trị hay không.
Tại Sudan, 18.000 người đã được điều trị bệnh lao vào năm 2021, theo Tổ chức Đối tác Ngăn chặn Bệnh lao, được quản lý bởi Văn phòng Dịch vụ Dự án của Liên Hợp Quốc nhằm đạt được một thế giới không có bệnh lao.
Nhưng bà Ditiu cho biết tình hình ở đó đối với những người mắc bệnh lao, do cuộc chiến đang diễn ra và sự sụp đổ của hầu hết hệ thống y tế, "có lẽ giống như một quả bom tích tắc [hẹn giờ]."
Bà lưu ý rằng vắc xin COVID-19 đã được phát triển nhanh như thế nào, trong vòng chưa đầy một năm, và than thở rằng phải mất 19 năm để đưa ba hoặc bốn loại vắc xin phòng bệnh lao vào thử nghiệm giai đoạn ba vì thiếu ngân sách.
"Thật không may, bệnh lao thường rất hay bị lãng quên vì nó thường ảnh hưởng đến những người ở các quốc gia có thu nhập thấp với rất nhiều yếu tố dễ bị tổn thương," bà nói.
Trong số các quan chức Liên Hợp Quốc phát biểu tại phiên điều trần chiều thứ Hai có Phó Tổng thư ký Amina Mohammed và Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Ngoài ra còn có hai nhóm thảo luận: một hội thảo về tiếp cận nhanh các dịch vụ bệnh lao và hội thảo kia về huy động tài chính để tăng cường ứng phó với bệnh lao cũng như thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới. Nhóm thảo luận bao gồm giám đốc y tế của BioNTech, công ty cùng với Pfizer đã sử dụng công nghệ RNA thông tin để tạo ra vắc xin COVID-19 của họ.
Bà Ditiu cho biết BioNTech và một số công ty khác đang xem xét sử dụng công nghệ mRNA cho vắc-xin lao, theo bà, công nghệ này sẽ có tác động lớn trong nỗ lực giảm và chấm dứt căn bệnh này nhanh hơn.
