Á Châu ngày nay cùng với Xuân Ngọc và Nguyễn Tuân trở lại cùng quý vị. Và tiêu điểm thời sự của ngày hôm nay, chúng ta sẽ nhắc đến chủ nghĩa bài Do Thái. Nó ảnh hưởng không phải chỉ tới nước Úc trong thời gian vừa rồi. Những đau thương đã xảy ra rồi, nhưng đây còn là vấn nạn mà có thể làm ảnh hưởng cả châu Á và trên toàn thế giới nữa. Như thường lệ, chúng tôi chào đón sự trở lại của bình luận gia Nguyễn Tuân. Xin kính chào anh ạ.
Xin chào Xuân Ngọc và xin chào quý thính giả.
Thưa anh, Nguyễn Tuân có thể nói rằng là cái vụ khủng bố ở Bondi Beach ở gần đây đó thì nó đã thu hút rất nhiều sự quan tâm. Và chúng ta cũng đã thấy tất cả những đau thương và tất cả những ánh hào quang từ người anh hùng Ahmed mang lại để mà cứu sống không ít người. Đó. Thế thì cái sự việc này đó, ngay lập tức nó đã tạo ra một cái làn sóng trên thế giới phản đối bạo lực và đặc biệt là cái xu hướng bài Do Thái. Bởi vì sao? Bởi vì một cái thực tế là nó đang trỗi dậy không phải chỉ ở Úc mà trên thế giới nữa. Và bây giờ thì người ta lại nhắc đến một cái điểm trong khu vực Đông Nam Á, đó là Philippines. Và nơi đây trở thành địa điểm rất đặc biệt. Nó liên quan tới hai từ khủng bố và nó tạo ra những trường lớp để mà có thể gọi là huấn luyện trước cho những tay súng, kiểu như xảy ra vụ Bondi vừa rồi. Anh nhận định như thế nào về những thực tế hiện nay?
Thì bây giờ thật sự mà nói thì mình cũng tóm tắt lại cái vấn đề thì ngày 14 tháng 12, vụ khủng bố thì chắc là mọi người ở Úc đều biết hết á. Thì đây là ngày lễ Hanukkah của cộng đồng người Do Thái có đến khoảng một ngàn người tham dự lận. Thì trong lúc diễn ra thì hai cha con người này, người cha tên là Sajid Akram và người con là Naveed Akram. Người cha năm mươi tuổi và người con hai mươi bốn tuổi. Người con này thì sinh ở nước Úc nhưng mà người cha á, là được di dân từ một vùng của Ấn Độ thì họ đã nổ súng và làm chết 15 người và rất tiếc là trong đó rất là đau thương là có một bé gái chỉ có mười tuổi thôi thành ra mà mất tít đã, và hơn bốn người bị thương. Thì người cha Sajid bị cảnh sát bắn chết tại chỗ và người con bị thương nặng và hiện tại bây giờ đã qua khỏi cái hôn mê rồi và hiện tại bây giờ là đã bị buộc tội tính ở khoảng năm mươi chín cái tội danh, bao gồm khủng bố và lấy cảm hứng từ cái lý tưởng gọi là một nhà nước Hồi giáo IS. Á thì một cái vụ khủng bố này được cho là kết quả của một xu hướng bài Do Thái gia tăng mạnh mẽ ở nước Úc và cả thế giới từ sau cái vụ tấn công của khủng bố Hamas ở Palestine ngày bảy tháng mười năm hai mươi ba đó, khiến khoảng một ngàn hai trăm nghìn người chết lận và rất là nhiều người - hơn hàng ngàn người bị thương và khoảng hơn hai trăm bốn mươi người bị bắt cóc làm con tin á.
Thì từ sau cái vụ đó thì hội Do Thái họ sẽ phản ứng, họ phản ứng lại, họ tấn công về phía bên Palestine. Thì từ cái đợt khủng bố đó đó, thì ở Úc cũng như các nơi trên thế giới là cái phong trào và cái xu hướng bài Do Thái càng ngày gia tăng. Chẳng hạn như ở Úc thì họ đốt các giáo đường Do Thái ở Melbourne, họ có những grafiti mà thù địch về người Do Thái và, và có rất là nhiều cuộc biểu tình ủng hộ, ờ, nhà nước Palestine mà đôi khi nó thành ra điều vượt quá giới hạn thành ra là bài Do Thái á. Thì chính vì những xu hướng đó, thì cách đây á hồi tháng Thám đó, thì Thủ tướng Israel á, Benjamin Netanyahu đã viết một bức thư gởi trực tiếp đến Thủ tướng Úc Anthony Albanese á, thì nói rằng á, là Thủ tướng Netanyahu cáo buộc là chính sách của nước Úc, đặc biệt là nước Úc đã công nhận nhà nước Palestine và ủng hộ cái nghị quyết Liên Hiệp Quốc ngừng bắn ở Gaza, mà trong khi đó lại không có lên án mạnh mẽ cái nhóm khủng bố Hamas đó. Thì chính vì cái điều này mà ông Thủ tướng Netanyahu cho là đây là cái hành động đổ dầu than vào lửa cho hiện tượng bài Do Thái, rồi làm cho thưởng-- làm cho cái nhóm Do Thái-- nhóm khủng bố Hamas á, được-- giống như là được thưởng cho cái hành động khủng bố và khuyến khích hận thù Do Thái nè.
Thì ông Netanyahu ông có viết một cái lời là lời kêu gọi nhà nước Palestine là thưởng cho Hamas và khích lệ cho những kẻ đe dọa cho người Do Thái ở Úc. Thì rất tiếc là từ hồi tháng tám đến bây giờ thì sau [tiếng cười khẩy] cái vụ này xảy ra đó thì ông Netanyahu càng chỉ trích gay gắt hơn nữa, thì nói chính phủ Úc mà không có làm gì hết. Tôi đã cảnh báo trước đây mấy tháng rồi mà chính phủ Úc không có hành động gì. Thì ngược lại đó thì ông Thủ tướng Albanese ổng bác bỏ và không đồng ý với những cái cáo buộc mà ông Netanyahu gọi và ông, ông Albanese á, cho là những cái cáo buộc của ông Netanyahu là không có hữu ích, và cũng nhấn mạnh là chính phủ Úc lúc nào cũng cam kết chống bài Do Thái. Nhưng mà rất tiếc là sau những vụ từ hồi tháng tám cho đến bây giờ thì mối quan hệ giữa Úc và Do Thái á, càng ngày càng tệ hơn. Thì bây giờ mình chuyển qua cái vấn đề mà Philippines hồi nãy mà Xuân Ngọc nói đó, thì hai cha con này đến Philippines hồi tháng mười một thì họ hầu như cả tháng mười một ở cái thành phố Davao ở cái khu Mindanao á, trước khi về lại Sydney.
Thì những cái nhà điều tra và các chuyên gia đó, họ nghi ngờ là cha con Akram này á, là gì, là đến cái Philippines để nhận cái huấn luyện kiểu quân sự từ cái nhóm mạng lưới mà Jihadist mình gọi là chiến binh thánh chiến Hồi giáo đó. Thì theo CNN á, Philippines á, đặc biệt là ở Mindanao á, từ lâu á là cái điểm nóng khủng bố. Cái khu này nó thay thế các trại huấn luyện cũ ở Pakistan và Afghanistan. Khi mà có những cái, cái thông tin này ra thì chính phủ Philippines họ cũng phủ nhận á, Philippines là cái điểm nóng huấn luyện khủng bố của cái, cái nhóm ISIS mà gọi là nhóm nhà nước Hồi giáo tự xưng ấy. Thì Tổng thống Marcos và Hội đồng An ninh Quốc gia của Philippines á, họ báo, họ bác bỏ các cáo buộc này và nhấn mạnh là không có bằng chứng nào mà cha con-- cho là cái cha con Akram này đã huấn luyện ở Philippines.
Tại vì thời gian lưu trú chỉ có một tháng thôi và các nhóm Hồi giáo tự xưng này á, thì đã bị suy yếu nghiêm trọng lắm rồi nhờ các cuộc chiến dịch quân sự và quy luật chống khủng bố và những thỏa thuận hòa bình ở Philippines từ năm 2019, thì nó làm cho cái, cái chính phủ Philippines cho rằng cái, cái Philippines không có là cái điểm khủng bố của nhóm Hồi giáo này.Thì nói tóm lại cái vụ khủng bố này thực sự nó là một cái đỉnh điểm của hiện tượng gọi là bài Do Thái toàn cầu. Nó kết hợp với những cái nhóm người mà gọi là Hồi giáo cực đoan và đồng thời là một sự bất ổn ở các khu vực Mindanao ở Philippines.
Quý thính giả đang theo dõi tạp chí Á Châu ngày nay cùng với Xuân Ngọc và Nguyễn Tuân.
Vâng, nhưng mà khi mà nghe những cái thông tin như thế này đó, sau khi chúng ta có được chi tiết hơn từ cơ quan điều tra thì nhấn mạnh là cái địa điểm là Philippines. Nhưng mà tại sao họ lại chọn Philippines làm cái điểm để tập luyện? Phải chăng nó an toàn cho những cái thành phần như thế này? Và phải chăng là chính phủ vẫn tuyên bố là không có cái chuyện gọi là huấn luyện khủng bố ở ngay tại nước họ, nhưng mà nó vẫn xảy ra ở một cái góc độ phức tạp mà bản thân chính phủ cũng không thể nào mà giám sát được ạ.
Thì thật sự mà nói cái vùng Mindanao này thì mình phải gọi Philippines miền Nam này nó vẫn là một cái điểm đến hấp dẫn cho những cái nhóm phần tử khủng bố, mặc dù đã có rất nhiều tiến bộ của chính phủ Philippines trong cái phòng chống khủng bố của những nhóm cực đoan. Nhưng mà thực sự mà nói mình nhìn Philip, mình phải nhìn lại một cái, cái, cái lịch sử. Tại sao cái khu này nó là như vậy? Tại vì cái điểm này nó là cái quan trọng thì thật sự mà nói á là từ hồi thế kỷ 16 đó, cái cộng đồng Hồi giáo Moro ở Mindanao á, là họ đã bắt đầu có những cái trang bị vũ trang để mà tham gia cuộc kháng chiến chống thực dân Tây Ban Nha và Mỹ nữa.
Rồi đến sau khi mà nước Philippines độc lập vào năm 46 đó, thì cái nhóm Hồi giáo những cái khu này này, họ có những cái bất bình với chính quyền Manila á trong một thời gian dài và dẫn đến các phong trào ly khai. Chẳng hạn như là, là cái nhóm Moro National Liberation Front. Họ thành lập năm 1969, rồi một nhóm Hồi giáo khác, nó gọi là Moro Islamic Liberation Front là họ thành lập năm 1977. Rồi đến năm đó là thời gian khai đầu tiên đó. Cho đến khoảng thập niên 90 đó thì lại nhiều các nhánh cực quan khác xuất hiện. Chẳng hạn như cái nhóm Abu Sayyaf năm 1991 họ thành lập. Thì cái nhóm này là, là những cựu chiến binh đến, trở về từ Afghanistan à. Cái nhóm này rất là nổi tiếng và là chuyên môn bắt cóc người nước ngoài đòi tiền chuộc. Rồi sau đó các nhóm khác, chẳng hạn như cái nhóm Bangsa Moro Islamic Freedom Fighters, họ thành lập năm 2010. Nhóm Maute là của những anh em ở cái khu này, luôn cái khu gia đình chính trị chuyên môn ở đây. Họ, họ, họ, họ thề trung thành với cái nhóm ISIS năm 2015. Đó là những thời gian nó cao trào ở cái khu này á.
Thì nó xảy ra một cái vụ gọi là nó chiếm cái, cái khu Marawi năm 2017 đó. Thì cái nhóm khủng bố, hai cái nhóm khủng bố Maute và Abu Sayyaf này nó chiếm cái thành phố này đến khoảng 5 tháng á và xung đột và-- Chính phủ Philippines xung đột với cái nhóm này á. Nó gây hơn 1000 người chết và rất là-- hàng trăm tay súng bị tiêu diệt và khoảng 350.000 người dân phải di tản á. Thì cái lịch sử mà mạng lưới khủng bố này mà thánh chiến khắp nơi thì rõ ràng mình có thấy không? Là nó đã qua một vài thập niên khá dài rồi. Một trong những lý do khác nữa, ngoài cái chuyện mà đã-- anh vừa trình bày đó, thì khi-- một những lý do chính khiến Philippines trở thành cái thiên đường ẩn náu cho các nhóm khủng bố á, là cái vị trí địa lý nó rất là thuận lợi ở cái khu này. Philippines nữa [tiếng cười khẩy] có tới 7600 hòn đảo và cái địa hình Mindanao nó rất là rừng rậm, nhiệt đới, dày đặc núi non hiểm trở, bờ biển dài hàng ngàn kilômét. Thì rất-- thật sự mà cái nhóm này mà nó tập luyện ở đó thì rất khó bị phát hiện bởi lực lượng của chính phủ.
Rồi lại nói là gần với biên giới với Indo và Mã Lai nè, qua cái bờ biển, biển Sulu và biển Celebes á, thì nó tạo thành một khu tam giác khủng bố. Đó, thì các nhóm thánh chiến này nó di chuyển qua lại dễ dàng và buôn lậu vũ khí này nọ đủ thứ thì nhà nước khó mà kiểm soát. Thì cái địa hình này á, theo cái The-- tạp chí The Guardian thì nó nói cái địa hình của cái khu này á, nó tương tự giống như là Afghanistan vậy đó.
Nhưng mà nó lại nằm ở Đông Nam Á. Nó thu hút các chiến binh khắp nơi quay lại đó. Thì đó cũng là một phần lý do tại sao mà mình, tại sao mà cái trường hợp ngẫu nhiên là tại sao mà hai cha con này lại đi đến cái thành phố này, ngay cái khu hot-- hotspot này đúng không? Thì đó là một cái yếu tố trùng hợp ngẫu nhiên mà nó làm cho các nhà điều tra nghi ngờ. Thì một cái yếu tố khác nữa đó, mà tại sao cái khu này nó lại là, là, là, là tiềm hút là về yếu tố kinh tế xã hội thì nó làm cho cái chủ nghĩa cực đoan này nó phát triển. Thì theo Ngân hàng Thế giới, thì cái khu Mindanao này á, được cho là vùng nghèo nhất Philippines, có tỷ lệ nghèo nó lên đến 30 đến 40%, nó cao gấp đôi cái mức trung bình của Philippines. Thất nghiệp và đặc biệt là rất là cao ở thanh niên và bất bình đẳng lớn á thì dồn xung đột kéo dài. Thì các nhóm khủng bố Hồi giáo này nè, nó tận dụng cái điều này đó thì nó đưa ra những cái điều gọi là hứa hẹn gọi là công bằng Hồi giáo và lợi ích kinh tế. Thì những cái nhóm chẳng hạn như cái nhóm Abu Sayyaf, nó, nó chuyên môn đi bắt cóc người nước ngoài để kiếm tiền chuộc hàng triệu đô la Mỹ á. Và nó dùng cái tiền này để mà mua chuộc những cái cộng đồng ở địa phương thì những cái bất ổn xã hội này về rồi đó, đó, đó, đó là cái điểm thu hút đó. Rồi cộng thêm một cái nữa là cái, cái cáo, những có những cái cáo buộc gọi là lạm dụng quyền lực của chính phủ. Hồi xưa lúc thời tổng thống Duterte mà gọi là cuộc chiến ma túy đó
Thì cũng làm nhiều người chết, thì làm cũng mất lòng dân nữa thì, thì nó làm cho cái lòng-- cái, cái niềm tin của người dân vào chính phủ nó cũng sụt giảm trong thời gian đó, thì nó tạo thành khoảng trống cho các nhóm thánh chiến này nó thu hút những, những cái lực lượng thanh, thanh niên và thánh chiến mới. Đó. Chuyên gia Sydney Jones đến từ cái, cái viện mà nghiên cứu về chính sách và xung đột á. Và chuyên gia này nói rằng á là cái nghèo đói và cái thất học và cảm giác bị loại trừ ở cái khu này là một cái ngòi nổ cho các cực đoan và đặc biệt là ở các cái khu vực mồn đồn nơi tôn giáo chủ-- là cái yếu tố hoàn toàn đó.
Quý thính giả đang theo dõi tạp chí Á Châu ngày nay cùng với Xuân Ngọc và Nguyễn Tuân.
Vâng, có thể nói rằng đây là những cái yếu tố kinh tế, xã hội, nhưng mà chúng ta cũng không thể nào bỏ qua được một vấn đề đó là bản thân Philippines, họ còn sống chung với các quốc gia xung quanh nữa, không thể nào mà chỉ một mình họ chịu trách nhiệm được. Anh đánh giá như thế nào từ một cái góc độ quốc tế hơn?
Thực sự mà nói á, Philippines á, là một trong những cái nơi á, điểm du lịch hàng đầu ở Đông Nam Á, có khoảng hơn tám triệu người á, đến Philippines á. Và cái visa đó rất là dễ dàng. Đó. Thì, các nhóm chẳng hạn như bây giờ những cái nhóm mà, mà, mà, mà Hồi Giáo như Abu Sayyaf với Mauti này này, nó lại liên kết tài trợ và nhận huấn luyện từ cái nhóm Al Qaeda và ISIS á. Từ, từ lâu đời, lúc mà nó mới phát sinh ở bên Trung Đông á. Thì cái nhóm Hồi Giáo thường xuyên, Nhà nước Hồi Giáo tự xưng này á, nó công nhận Philippines á, là nó gọi cái khu này gọi là cái tỉnh Wilaya Philippines vào năm 2016 á và kêu gọi thánh, các chiến binh thánh chiến khắp nơi và các nước á, thay vì đến Syria, bây giờ đi đến, a, đến, đến Philippines đi. Tại vì bây giờ nó tạo thành một thùng-- vùng ở đó. Thì chính vì cái sự kết hợp giữa Philippines là cái điểm đến du lịch hàng đầu, rồi xong rồi á, cộng thêm cái nhóm Hồi Giáo lại chọn cái Philippines á, dẫn đến cái chuyện á là những, những cái nhóm á thánh chiến này nó đến du-- nó lại chọn Philippines và cộng với lịch sử lâu dài, nó, nó làm được một điểm thu hút nữa. Thì bây giờ á, thì đó là lý do tại sao mà cha con có thể đi, đê-- hai cha con khủng bố trên Sydney có thể đến Philippines du lịch dễ dàng. Nhưng mà á, mình cũng phải nói là á, Philippines á, họ đã có những biện pháp giải quyết cái vấn đề này cũng khá lâu rồi. Tại vì thực sự á, Philippines ngày nay nó không còn được gọi là cái thiên đường khủng bố giống như lúc trước nữa.
Thì họ đã hợp tác với rất nhiều nước, và đặc biệt là về an ninh quốc phòng với rất nhiều nước trong khu vực và thế giới để mà chống khủng bố đó. Thì chính phủ á, họ đã thông qua cái luật gọi là chống khủng bố năm 2020 để cho tài trợ về tài chính á, và logistic chả hạn và vận chuyển á, cho bất cứ ai mà, mà, mà giúp đỡ những cái nhóm thánh chiến này. Rồi họ cầu trong cái chiến dịch quân sự ở Marawi mà năm 2017 đó, thì cũng đã tiêu diệt được rất là nhiều à, thành phần à, cực đoan này và cũng phá hủy rất là nhiều trại huấn luyện. Ờ, rồi họ có những cái thỏa thuận với những cái nhóm khủng bố và những nhóm cực đoan này á, thì để giảm đi cái phong trào, ờ, ờ, gọi là ly khai và chiêu mộ các lực lượng khủng bố mới. Và nhà nước cũng đồng thời á, là đầu tư phát triển kinh tế vào cái khu này qua cái về và, và, và về chẳng những về mặt kinh tế mà còn về mặt giáo dục. Thì hiện tại mà nói á, thì chỉ còn khoảng chừng ba trăm đến năm trăm tay súng hoạt động thôi, chủ yếu là người địa phiên-- địa, địa phương thôi. Rồi cộng thêm những cái sự giúp đỡ và liên kết với cái, với quốc tế đó, thì bây giờ á, cái nhóm
khủng bố quốc tế nó không còn đến Philippines nhiều nữa. Thì trong cái bảng xếp hạng mà khủng bố toàn cầu năm 25 mới đây nhất á, thì Philippines đã cải thiện cái bảng, ờ, ờ, xếp hạng của mình là từ hồi xếp hạng chín năm 2019, bây giờ tăng lên hạng hai mươi trong cái chỉ số khủng bố toàn cầu. Nhưng mà thật sự mà nói á, thì
kiểm soát cũng hơi khó, thành ra là bởi vậy mới xảy ra cái hiện tượng là hai cha con này dẫn đến cái khu này. Thì Philippines cần phải tăng cường hợp tác quốc tế hơn nữa và đồng thời phải chia sẻ những thông tin tình báo đối với à, đặc biệt là Úc và đặc biệt là khối Asean.
Vâng và trong cái lúc này thì chúng ta thấy rằng Úc liên tục hành động, đưa ra những cái giải pháp về mặt chính sách cũng như là về mặt xã hội nữa. Bên cạnh đó thì quốc tế cũng đã bắt đầu rục rịch có những bước đi của riêng mình để ngăn chặn những điều này nó tái diễn. Theo anh thì nên có những giải pháp như thế nào từ chính phủ Úc và Philippines có thể áp dụng được để mà trong tương lai không còn nhìn thấy một cái thảm kịch kinh khủng như thế này ạ?
Hổm rài thì thật sự mọi người nếu mà đọc báo chí ở [tiếng cười] nước Úc thì thấy là hầu như là tập trung vào vấn đề này khá nhiều. Thì nói riêng về chính phủ Úc thì họ cần tập trung vào cái vấn đề gọi là chống cực đoan nội địa và kiểm soát, với lại cái, cái nhóm khủng bố này nó liên kết với các đoàn quốc tế. Đó. Thì đâ-- Điều đầu tiên á, là tăng cường luật chống ngô-- mà, mà mình gọi là Hate Speech á, gọi là luật chống ngôn từ kích động hận thù và bài Do Thái. Thì sau cái vụ bom, khủng bố ở Bondi Beach này á, thì Thủ tướng Albanese đã công bố một luật mới nghiêm ngặt hơn á, gọi là chống ngôn từ kích động thù hận á. Và, và trong cái lu-luật mới này thì bao gồm á là cấm biểu tình lên đến ba tháng ở cái tiểu bang New South Wales nếu mà có những cái phát biểu mà liên quan đến vấn đề thù hận. À, tương lai, trong cái tương lai á, thì chính phủ có thể yêu cầu các nền tảng mạng xã hội á, xóa những cái nội dung thù địch mà những cái lời lẽ mà thù hận kích động này á, một cách nhanh chóng á. Đó.
Thay vì để đó nó hơi lâu thì bây giờ phải xóa nhanh hơn và đồng thời á, là phải kết hợp với giáo dục chống cực đoan nè, à trong các trường học để giảm chiêu mộ thanh niên giống như hiện tượng người có gọi là -- hoặc Dusiner Úc á, nhưng mà cũng bị cực đoan. À, đó. Thì, thì đó là... Cái điểm thứ hai á, là cần chính phủ á, họ muốn kiểm soát súng đạn chặt chẽ hơn. Thì ông thủ tướng vừa mà, vừa mới công bố một chương trình mua lại súng ống á, thì tương tự giống như cái vụ mà nổ súng khủng bố giết người ở Port Arthur năm 1996 đó. Thì ông-- Chính phủ Úc và ông thủ tướng, ông muốn hạn chế cái vấn đề vũ khí bản tự động và, và hạn chế cái số
lượng vũ khí và súng mà một người có thể sở hữu. Đó. Cái điểm thứ ba nữa là, ờm, ờm, chính phủ muốn nâng cao cái vấn đề tình báo và ngăn chặn khủng bố ở ngoại quốc á. Thì họ muốn tăng quyền lực cho cái, cho cái Tổ chức Tình báo An ninh Úc gọi là ASIO á, và, và chống để gọi là theo cái chiến lược này chống khủng bố và bạo lực cực đoan. Bao gồm là giám sát chặt chẽ những cái du lịch rồi, những cái, cái, cái thành phần mà nằm trong danh sách mà gọi là hơi bị cực đoan á, mà đi du lịch đến những cái điểm nóng, chẳng hạn như Philippines này. À thì họ phải kiểm soát chặt chẽ những cái người đó. Đó, họ phải-- bây giờ họ phải, phải, phải, phải, phải tích cực hơn trong vấn đề đó chứ không phải là nằm trong danh sách rồi thôi. Đó, họ phải theo dõi thấy nhóm thành phần này nó đi đâu và như thế nào.
Và đồng thời là hợp tác với những cái nước trong khối Asean này để theo dõi những cái thành phần khủng bố nước ngoài, đó, chứ không phải riêng chỉ trong nước nữa. Và cuối cùng á, một cái này rất là thật sự nói rằng là quan trọng là, đó là cần phải thúc đẩy cái hội nhập cộng đồng giữa nhóm người gốc Hồi Giáo và nhóm người gốc Do Thái để giảm thù hận. Thì họ cần có những chương trình đó. Tại vì thực sự mà nói đây là một cái vấn đề mà, mà bao nhiêu lâu nay.Nó, nó, nó rất là khó. Thế giới chưa bao giờ giải quyết được vấn đề này. Đó là sự hận thù hằn giữa những người gốc Hồi giáo và những người gốc Do Thái.
Quý thính giả đang theo dõi tạp chí Á châu ngày Nay cùng với Xuân Ngọc và Nguyễn Tuân.
Vâng, bây giờ thì chúng tôi muốn là anh Nguyễn Tuân nhìn xa hơn một chút nữa đây. Với Philippines thì những cái giải pháp nên như thế nào ạ?
Mình hồi nãy anh trình bày là họ đang có những hành động là, là đầu tư vào những khu này và những hành động tiêu diệt các nhóm khủng bố. Thì nói đúng ra Philippines á, cái trọng tâm của họ là phải loại bỏ cái gốc rễ bất ổn và ngăn chặn phần tử khủng bố nước ngoài. Chứ không để, để mà chọn Philippines trong tương lai thì đầu tiên là họ phải tiếp tục phát triển kinh tế cho khu vực Mindanao này. Họ cần phải tăng cường đầu tư hạ tầng và giáo dục để giảm nghèo đói. Vì cái vấn đề kinh tế và nghèo đói là một yếu tố để mà chiêu mộ các nhóm thánh chiến đó thì mình-- khi mà chính phủ Philippines mà con người ta mà kinh tế tốt hơn thì, thì những cái chuyện mà hứa hẹn viển vông của các nhóm thánh chiến trên nhà nước Hồi Giáo tự xưng này thì nó không còn sức hút nữa. Cái thứ hai đó là Philippines cần phải nâng cao cái luật chống khủng bố. Chẳng hạn như cái đạo luật chống khủng bố năm 2020 đó, nó cần phải mở rộng cái đạo luật này để truy tố cái thành phần khủng, khủng bố nước ngoài nữa. Bao gồm và họ cần phải kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn và hợp tác với, đặc biệt với những nước láng giềng, đặc biệt là Indo và Mã Lai.
Cái điều thứ ba á, là họ cần phải tăng cường huấn luyện quân sự và tình báo và hợp tác với Mỹ và Úc để đào tạo cái lực lượng chống khủng bố, tập trung vào ngăn chặn các chương trình huấn luyện chiến binh thánh chiến. Và cái điều thứ tư á, mà cũng quan trọng đó là chống cực đoan hóa về trực tuyến và cộng đồng. Đó, thì hiện-- bây giờ hồi xưa muốn chiêu mộ thì chỉ phải bay tới đó, bây giờ cứ ngồi trên mạng là đã có thể chiêu mộ được rồi. Thành ra là họ cần phải, phải-- đó họ, họ cần phải tập trung vào cái vấn đề và, và, và, và trực tuyến online này và đồng thời đó, họ cần phải có các cái, triển khai các chương trình gọi là phi cực đoan hóa cho các nhóm cựu chiến binh thánh chiến này. Đó thì khi để họ không quay lại nữa. Đó là cái điểm này nó liên quan đến cái điểm đầu tiên về mặt về phát triển kinh tế đó. Thì khi mà mình triển khai các chương trình và tập trung hơn vào những nhóm cựu chiến binh thánh chiến này á, thì, thì, thì sẽ có lợi cho, cho cái khu vực Mindanao và Philippines. Và, và mình cần phải giám sát chặt chẽ cái mạng xã hội để mà coi coi những cái thành phần thánh chiến và những thành phần cực đoan đó có kiêu ngạo, chiều vụn như thế nào hay không? Đó là cái mà Philippines hiện tại họ cần phải tập trung.
Và một lần nữa rất cảm ơn thời gian quý báu mà bình luận gia Nguyễn Tuân dành cho chương trình ngày hôm nay ạ.
Xin cảm ơn Xuân Ngọc và xin kính chào quý thính giả!
