Hơn 150 tàu chở dầu được gọi là “hạm đội bóng ma” của Nga đã bị chính phủ Úc trừng phạt.
Tuy nhiên, theo dữ liệu do Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (Centre for Research on Energy and Clean Air) tại Phần Lan tổng hợp, ít nhất 25 trong số 60 tàu đầu tiên bị trừng phạt vào tháng 6 năm nay vẫn đang xuất hiện trong chuỗi cung ứng của các công ty Úc.
Những tàu này thường hoạt động bí mật, vận chuyển dầu thô từ Nga tới các nhà máy lọc dầu ở Ấn Độ và Trung Quốc - sau đó các nhà máy này bán sản phẩm dầu tinh chế cho các nhà nhập khẩu, bao gồm các công ty Úc.
Vaibhav Raghunandan, nhà phân tích EU-Nga của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch, cho biết:
“Cách chúng tôi định nghĩa ‘hạm đội bóng ma’ là bất kỳ tàu nào không phải tuân thủ giới hạn về giá trần… có cấu trúc sở hữu mờ, bảo hiểm không xác định được, sử dụng quốc tịch tàu… mà thường là giả mạo.”
Sau khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào năm 2022, một liên minh các quốc gia, bao gồm Úc, đã áp đặt gía trần đối với dầu thô Nga.
Tiến sĩ Anton Moiseienko, giảng viên cao cấp ngành luật tại Đại học Quốc gia Úc, giải thích:
“Họ muốn hạn chế nguồn thu lợi nhuận từ dầu mỏ của Kremlin, nhưng không muốn giới hạn nguồn cung dầu trên thị trường toàn cầu. Lúc này, trần giá dầu đặt ra mức giá mà dầu Nga được phép giao dịch với các nước thứ ba như Ấn Độ, Trung Quốc và các nước khác.”
Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch sử dụng dữ liệu giao thông hàng hải, vận tải, hải quan và thị trường để theo dõi các lô hàng.
Trung tâm cảnh báo rằng “hạm đội bóng ma” đã trở thành xương sống trong xuất khẩu dầu của Nga, giúp họ bán dầu vượt mức giá trần
“Theo dữ liệu của chúng tôi, 85% khối lượng dầu do các tàu này vận chuyển là tới nhà máy lọc dầu Jamnagar, nơi xuất khẩu các sản phẩm dầu sang Úc. Vì vậy, về một mặt nào đó, Úc đang làm suy yếu các lệnh trừng phạt tàu của mình bằng việc tiếp tục nhập khẩu từ một nhà máy không tuân thủ những lệnh trừng phạt này.”
Vấn đề các công ty Úc nhập khẩu dầu tinh chế từ Nga đã được đưa ra tại phiên điều trần Thượng viện đầu tháng này. Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong cho biết khu vực tư nhân nên chịu trách nhiệm cho chuỗi cung ứng của chính mình.
“Cuối cùng, chính phủ có giới hạn trong việc này vì thiếu cơ chế truy xuất nguồn gốc.”
Một công ty đã bị nêu tên, là công ty BP.
“Tôi hy vọng mọi người sẽ cùng tôi nói thẳng với BP rằng, hiện các đảng đang thống nhất mạnh mẽ về quan điểm rằng chúng ta nên giảm bất kỳ nguồn thu nào có lợi cho ông Putin, bao gồm cả việc cung cấp sản phẩm thứ cấp.”
Người phát ngôn của công ty BP cho SBS News biết công ty có: “các quy trình và kiểm soát để bảo đảm tuân thủ các lệnh trừng phạt thương mại hiện hành.”
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao và Thương mại cho biết, mặc dù không bình luận về khả năng áp dụng các lệnh trừng phạt, bộ đang “đánh giá các phương án để tăng áp lực lên doanh thu dầu của Nga.”
Nhưng các chuyên gia gợi ý chính phủ nên hành động quyết liệt hơn.
Tiến sĩ Moiseienko nói thêm:
“Bước đi thực sự mà Úc có thể thực hiện là không tiếp tục chơi trò mèo vờn chuột, mà là trừng phạt các nhà máy lọc dầu mua dầu thô Nga số lượng lớn và bán lại cho những nơi như Úc.”
READ MORE
SBS Việt ngữ
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
