Các tham vấn dưới đây chỉ mang tính tổng quát, trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính nào, mời quý vị gặp các chuyên gia để có những lời khuyên phù hợp trong từng trường hợp cụ thể.
Đôi dòng về khách mời: Cố vấn tài chính Văn Trịnh hiện là giám đốc của Sunrise Financial Planning (văn phòng ở Sunshine, VIC). Anh bắt đầu công việc tham vấn tài chính từ năm 2013 sau nhiều năm làm việc ở các ngân hàng lớn của Úc, anh hiện là thành viên của Hiệp hội tư vấn tài chính Úc FAAA.
——
Có rất nhiều cột mốc quan trọng trong cuộc sống gắn liền với sự thay đổi hoặc khủng hoảng tài chính, như kết hôn, sinh con, ly hôn, mất việc, hoặc mắc bệnh nan y. Trong những tình huống này, người trong cuộc rất dễ rơi vào tâm lý hoang mang và không biết cách điều hướng tài chính. Nếu rơi vào khủng hoảng, đâu là điều cần làm trước tiên?
Những thời điểm 'vàng' để tìm đến cố vấn tài chính
Theo anh Văn Trịnh, một cố vấn tài chính có kinh nghiệm, có những cột mốc trong đời sống mà mỗi người nên chủ động tìm đến lời khuyên chuyên môn, bao gồm:
- Nghỉ hưu, hoặc chuẩn bị nghỉ hưu
- Thay đổi trong hôn nhân như kết hôn, ly dị hoặc tái kết hôn
- Sinh con
- Thay đổi công việc
- Thừa kế tài sản
- Mắc bệnh hiểm nghèo hoặc có người thân trong gia đình qua đời
- Mua nhà, bán nhà
Tuy nhiên, anh Văn cũng nhấn mạnh rằng chúng ta không cần đợi đến khi những sự kiện này xảy ra mới tìm lời khuyên tài chính. Chủ động lập kế hoạch càng sớm thì bạn sẽ càng có lộ trình rõ ràng cho tương lai.
Làm gì khi rơi vào khủng hoảng?
Trong trường hợp một khách hàng đang ở giữa khủng hoảng – ví dụ như người vợ/chồng mắc bệnh nan y, tài chính bất ổn và gia đình có hai con nhỏ đang đi học, đâu là điều cần làm đầu tiên?
“Việc ưu tiên cần làm ngay là tôi sẽ giúp họ xem xét lại quỹ dự phòng, ngân sách và luồng tiền – bao gồm các chi tiêu và thu nhập – rồi tìm cách để cải thiện tình hình tài chính của họ một cách tốt nhất có thể.” – Anh Văn Trịnh chia sẻ.
Cụ thể, các bước:
- Xem lại ngân sách và dòng tiền: Xác định xem khoản chi nào có thể cắt giảm, và làm thế nào để duy trì chi tiêu tối thiểu cho các nhu cầu thiết yếu.
- Hỗ trợ xin gia hạn thanh toán: Nếu khách hàng gặp khó khăn trong việc chi trả hóa đơn hay 'home loan', anh sẽ khuyên họ liên hệ các công ty điện, nước hoặc ngân hàng để xin gia hạn – hầu hết đều có bộ phận hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn tài chính.
- Tận dụng các quyền lợi sẵn có: Nếu khách hàng còn ngày nghỉ như sick leave, annual leave hoặc long service leave, có thể tận dụng để đảm bảo thu nhập tạm thời.
- Kiểm tra các loại bảo hiểm cá nhân: Nhiều khách hàng không biết mình có các loại bảo hiểm như trauma insurance (bệnh hiểm nghèo) hoặc income protection (bảo hiểm thu nhập). Cố vấn tài chính có thể giúp họ kiểm tra và tiến hành yêu cầu bồi thường nếu có.
- Rút tiền từ quỹ hưu trí (superannuation): Trong trường hợp bất khả kháng, khách hàng có thể sử dụng sớm một phần quỹ hưu trí để trang trải chi phí sinh hoạt hoặc điều trị, tùy theo quy định của luật hưu bổng.
- Kiểm tra giấy tờ pháp lý: Bao gồm ủy quyền tài chính/y tế (Power of Attorney) và di chúc (Will) – nếu chưa có thì tư vấn lập, nếu có thì đảm bảo chúng vẫn còn hiệu lực và phản ánh đúng nguyện vọng.
- Hỗ trợ tâm lý: Nếu khách hàng đang chịu ảnh hưởng tâm lý nghiêm trọng, giới thiệu họ tới các chuyên gia tâm lý để có thêm sự hỗ trợ.
Vì sao nhiều người chậm trễ trong việc tìm cố vấn? Làm sao thay đổi tư duy?
Nhiều người chỉ tìm đến cố vấn tài chính khi mọi chuyện đã quá muộn. Điều quan trọng là phải tự giáo dục về tài chính và sẵn sàng đón nhận lời khuyên từ chuyên gia.
“Lập kế hoạch càng sớm, càng củng cố sự vững vàng về tài chính trong tương lai, giúp chúng ta có kế hoạch dự phòng cho các biến cố có thể xảy ra.”
Lời khuyên thực tế là mỗi người nên bắt đầu từ việc thiết lập các mục tiêu tài chính rõ ràng – viết ra, dễ đo lường, thực tế và có thời hạn. Ví dụ: “Tôi mới mua nhà và tôi muốn trả thêm tiền home loan hàng tháng để có thể trả hết nợ trong vòng 10 năm tới thay vì 30 năm như mặc định.”
Khi còn trẻ, thời gian là lợi thế để đầu tư và tận dụng lãi kép. Credit: Pixabay/Nattanan233
Một trường hợp đáng nhớ – nhận được hướng dẫn từ cố vấn tài chính đúng thời điểm
Một khách hàng là kỹ sư xây dựng, phần lớn thời gian làm việc trên máy tính. Người này mắc bệnh dây thần kinh khiến ông bị chóng mặt và đau đầu khi nhìn màn hình, dẫn tới mất khả năng làm việc.
Ông từng cố gắng tự yêu cầu bồi thường bảo hiểm thu nhập (income protection) nhưng bị từ chối. Sau khi xem xét kỹ hồ sơ và các phản hồi từ công ty bảo hiểm, cố vấn tài chính đã chỉ ra những điểm không công bằng trong quá trình đánh giá và giúp khách hàng thành công trong việc claim bảo hiểm thu nhập.
Chưa dừng lại ở đó, trong quá trình tư vấn, cố vấn tài chính phát hiện khách hàng có hai quỹ hưu trí superannuation, và muốn gộp làm một để dễ quản lý.
Tuy nhiên, cố vấn tài chính khuyên không nên gộp vội, vì cả hai quỹ đều có bảo hiểm thương tật (TPD). Nếu gộp, khách hàng sẽ mất một trong hai bảo hiểm – điều này rất quan trọng với tình trạng sức khỏe hiện tại của ông.
Chỉ vài tháng sau, sức khỏe của khách hàng suy giảm nặng và bác sĩ xác nhận ông mất khả năng làm việc vĩnh viễn. Nhờ có sự chuẩn bị từ trước, cố vấn tài chính đã giúp ông claim thành công cả hai bảo hiểm TPD, với tổng số tiền bồi thường lên đến 500,000 đô Úc.
“Điều không may là ông ấy đã mất đi khả năng lao động, nhưng ít nhất tôi đã giúp ông tránh khỏi khủng hoảng tài chính trong những khoảnh khắc khó khăn nhất.”
Lời khuyên dành cho các gia đình trẻ
Nhiều người Việt trẻ sống tại Úc đang phải đối mặt với áp lực tài chính lớn: nuôi con, trả nợ nhà, lo cho cha mẹ già... Điều quan trọng nhất là: đừng đợi nước đến chân mới nhảy.
“Khi đối mặt với các áp lực tài chính thì chúng ta nên có kế hoạch dự phòng – plan B hoặc thậm chí plan C – để khi có biến cố như mất khả năng lao động hay mắc bệnh nặng, thì gia đình vẫn được bảo vệ, con cái vẫn đi học và cha mẹ không rơi vào cảnh thiếu thốn".
Ngoài ra, khi còn trẻ, thời gian là lợi thế lớn.
- Bắt đầu đầu tư sớm, tận dụng sức mạnh của lãi kép
- Rèn luyện kỹ năng quản lý tiền bạc để tránh rơi vào nợ nần không cần thiết
- Không bao giờ là quá muộn để lập kế hoạch tài chính – ngay cả khi bạn đã 50, 60 hay 70 tuổi, vẫn có những chiến lược phù hợp
Mời quý vị nhấn vào audio để nghe toàn bộ bài phỏng vấn.
'Cơm áo gạo tiền' phát thanh hàng tuần vào mỗi tối thứ Ba trên SBS Radio. Tại đây, các chuyên gia về tài chánh, tiền bạc, hưu bổng, thuế vụ, đầu tư, cho vay... sẽ chia sẻ với quý vị phương thức chi tiêu thông minh, cách đầu tư hiệu quả, tư duy đúng đắn về tiền bạc, cũng như những khái niệm căn bản về tiền bạc. Đón nghe và cho chúng tôi biết chủ đề bạn quan tâm bằng cách gửi email về cho SBS: olivia.nguyen@sbs.com.au
READ MORE
SBS Việt ngữ
