Biểu tình quy mô lớn ở Anh và Úc
Tại Anh, cái chết của nhà hoạt động chính trị bảo thủ Mỹ Charlie Kirk đã bị một số tổ chức cực hữu lợi dụng để kêu gọi tập hợp đông đảo.
Cuộc tuần hành với khẩu hiệu “Unite the Kingdom” được mô tả là lớn nhất của phe cực hữu tại Anh trong nhiều thập niên, thu hút từ 110.000 đến 150.000 người, vượt xa khoảng 5.000 người phản đối.
Biểu tình biến thành bạo lực khi các vật thể lạ ném trúng cảnh sát, dẫn đến 24 người bị bắt và 8 người bị truy tố với tội danh hành hung.
Tại Sydney và một số thành phố lớn của Úc, khoảng 3.000 người đã tham gia sự kiện “Australia Unites Against Government Corruption” hôm 13/9. Một số người biểu tình công khai chỉ trích chính phủ liên bang:
“Tôi là người Úc và tôi ở đây cùng bạn bè để tôn vinh đất nước này với con người và văn hóa vốn có. Albo, ông không làm đúng việc của mình đâu, ông bạn ạ.”
Nguyên nhân: Bất mãn xã hội và yếu tố xuyên quốc gia
Theo ông Callum Jones, nhà nghiên cứu về chủ nghĩa cực đoan chính trị tại Đại học Monash, các phần tử cực hữu thường lợi dụng sự bất ổn kinh tế – xã hội để tuyển mộ.
Họ khai thác sự bất mãn, tận dụng những vấn đề như nhà ở và chi phí sinh hoạt cao như công cụ chiêu mộ.Callum Jone
Trong một bài viết trên The Conversation, ông Jones cũng chỉ ra sự kết nối xuyên quốc gia ngày càng lớn giữa các phong trào cực hữu, từ bảo vệ cái gọi là “nền văn minh phương Tây” đến duy trì bản sắc da trắng.
Mạng xã hội, theo ông, đã phá vỡ rào cản địa lý và giúp các nhóm này dễ dàng bản địa hóa thông điệp cực đoan.
Tiến sĩ Liam Gillespie (Đại học Melbourne) bổ sung rằng những mối liên hệ xuyên biên giới giữa các tổ chức cực hữu vốn đã tồn tại từ lâu:
“Chúng ta đã có lịch sử dài các nhóm thượng đẳng da trắng ở Mỹ có mối liên hệ với các nhóm tại Úc, Anh hay Nam Phi. Chỉ là hiện nay chúng được thúc đẩy nhanh hơn.”
Truyền thông cần thận trọng
Giáo sư Julian Droogan (Đại học Macquarie) cảnh báo rằng việc truyền thông quy chụp hoặc gán nhãn người tham gia biểu tình là cực hữu có thể phản tác dụng:
“Điều đó có nguy cơ đẩy người ta ngày càng nhận diện bản thân giống với những nhóm cực đoan đó.”
Tiến sĩ Abul Rizvi, cựu Thứ trưởng Bộ Di trú và Quốc tịch Úc, cũng nhấn mạnh vai trò của thông tin chính xác. Ông cho biết đã có trường hợp số liệu sai lệch về nhập cư được lặp lại tại các cuộc tuần hành, dù Nha quan Thống kê Úc đã đính chính:
“Chúng ta đã có những con số vô lý được công chúng chấp nhận rộng rãi. Chính Nha thống kê Úc ABS lại bị tấn công chỉ vì đưa ra sự đính chính.”
Các nhóm này cần làm cho hệ tư tưởng của họ trông như không phải là cực đoan bên lề, mà là chính thống, dễ chấp nhận, và đang ngày càng được công chúng ủng hộ. Bởi vì sẽ dễ thuyết phục ai đó đồng ý hơn, nếu họ không nghĩ rằng mình đang chọn một lập trường cực đoan.Liam Gillespie
Ông Rizvi cho rằng cả hai đảng lớn ở Úc đều chưa giải thích rõ chính sách di trú cho công chúng, để lại khoảng trống cho tin giả và thuyết âm mưu lan rộng.
Cảnh báo chính trị
Các lãnh đạo chính trị tại Úc kêu gọi ngăn chặn nguy cơ bạo lực. Thủ hiến New South Wales, Chris Minns, khẳng định:
“Nếu bạn muốn biểu tình, hãy biểu tình, hãy bày tỏ. Đừng hành hung ai cả. Bạo lực chính trị không có chỗ đứng ở Úc. Và chúng ta cần đối mặt với nó ở bất cứ đâu.”
Như các chuyên gia nhấn mạnh, các cuộc biểu tình cực hữu gần đây không phải điều mới mẻ mà mang tính chu kỳ.
Tuy nhiên, việc chúng ngày càng có quy mô lớn và lan rộng quốc tế cho thấy sự cấp bách của việc quản lý thông tin, chính sách di trú minh bạch và trách nhiệm của truyền thông trong giai đoạn đầy biến động này.
READ MORE

SBS Việt ngữ