Sâu thẳm bên dưới các lớp sóng biển là một vùng mà ánh sáng ít khi xuyên thấu được và là một môi trường mà con người biết rất ít.
Khu vực được gọi là ‘vùng tối đen như nửa đêm, tối đen như mực’ – midnight zone – nằm giữa độ sâu 1 ngàn đến 4 ngàn mét dưới mặt biển, nơi có nhiều rặng núi nhô lên từ những độ sâu hơn dưới biển.
Nay các khoa học gia do tổ chức Nekton Mission của người Anh hướng dẫn, dự tính sẽ lặn xuống 4 ngàn mét dưới Ấn độ Dương, trong cố gắng nhằm khảo sát cuộc sống tại đây và những hậu quả của sự biến đổi khí hậu.
Người đứng đầu tổ chức Nekton Mission là ông Oliver Steeds cho biết, rõ ràng là họ chẳng biết những gì sẽ khám phá ra.
“Những gì chúng tôi biết dưới độ sâu 1 ngàn mét dưới mặt biển là chẳng có ánh sáng nào xuống tới cả, thế nhưng có nhiều sinh vật sống ở độ sâu nầy có phát quang sinh học, đó là cuộc sống hiển hiện và là nơi có hệ sinh thái đa dạng dưới đại dương".
"Đó là nơi chúng tôi tìm ra những rặng núi dưới biển, vẽ lại các bản đồ hải dương và có hàng chục ngàn dảy núi ngầm dưới biển như vậy trên khắp đại dương toàn cầu".
"Cũng có các điểm lưu ý về hệ sinh thái đa dạng và tại nơi đó, chúng tôi sẽ mở cuộc nghiên cứu và đây là một trong những phần đa dạng sinh học lớn nhất trong đại dương của thế giới. Vì vậy, những gì sẽ được tìm ra thực sự chúng tôi vẫn chưa biết rõ”, Oliver Steeds.
Để thám hiểm ở những độ sâu như vậy, các nhà khoa học sẽ du hành trên một trong những chiếc tàu lặn tối tân nhất thế giới, có tên là ‘Limiting Factor’.
Nó có thể lặn sâu gần 11 ngàn mét, sâu hơn độ cao của núi Everest.
Để có thể chịu đựng được áp suất lớn lao ở độ sâu như vậy, chiếc tiềm thủy đỉnh chở được 2 người, được bao bọc với chất titan dầy 90 milimét, trong một gian phòng khiến trúc như một tổ kén của con tằm,
Người đứng đầu cuộc thám hiểm là ông Rob McCallum người Tân tây Lan cho biết, đây là chiếc tàu lặn duy nhất trên thế giới có thể lặn sâu dưới đáy biển.
“Đây là hệ sinh thái ít được biết nhất trên hành tinh của chúng ta. 71 phần trăm diện tích trái đất là biển, với độ sâu trung bình là 4 ngàn mét".
"Hiện nay chỉ có 5 máy lặn trên thế giới có thể xuống sâu dưới 6 ngàn mét và chỉ có 1 là có thể xuống đến đáy biển".
"Vì vậy mọi chuyện mà chúng tôi làm là hoàn toàn mới và những gì chúng tôi quan sát được thực sự là một khám phá mới lạ”, Robert McCallum.
"Vì vậy chuyện nầy hết sức quan trọng, vào lúc nầy khi chúng ta thấy được các thay đổi lớn lao xảy ra, là khi xuống đến đó chúng ta sẽ thấy tận mắt những gì trong đại dương và chứng kiến những gì đang xảy ra”, Dan Laffoley.
Sử dụng các mẫu mã, kỹ thuật dò tìm và vẽ bản đồ, các nhà khoa học hy vọng sẽ xác định được nhiều chủng loại mới, quan sát các đỉnh cao dưới biển, cũng như theo dõi các tác dụng của con người, chẳng hạn như biến đổi khí hậu và nạn rác thải nhựa ở biển.
Hồi tháng 5 năm rồi, chiếc ‘Limiting Factor’ đã xuống sâu đến Rảnh Mariana dưới Thái bình Dương, tức là độ sâu nhất của đại dương, thì một hoa tiêu của máy lặn nhìn thấy một túi nhựa ở đó.
Người đồng sáng lập ra Tiềm Thủy Đỉnh Triton, vốn chế tạo ra máy lặn nói trên, là ông Patrick Lahey.
“Chúng tôi chắc chắn sẽ thấy các mẫu vật của con người gây ra, như chất nhựa rồi rác rưởi nữa".
"Chất thải nhựa đặc biệt có mặt khắp nơi, nhất là trên đất liền".
"Vì vậy chúng tôi không hy vọng là không có chất thải nhựa dưới đại dương, chúng có ở đó cả”, Patrick Lahey.
Còn khoa học gia chính của dự án Nekton là bà Lucy Woodall cho biết, những gì khám phá được sẽ kết hợp cùng các kết quả của chuyến đi kéo dài 7 tuần lễ tại Ấn độ Dương năm rồi, sẽ được trình bày tại một cuộc họp thượng đỉnh vào năm 2022.
“Những tác dụng và hậu quả của biến đổi khí hậu không hề ngưng lại và chúng sẽ không dừng lại bao giờ, ngay cả nếu chúng ta ngưng thải khí vào môi trường ngày mai đi nữa".
"Vì vậy chúng ta hãy tìm đến một nơi tốt nhất để đo đạc những thay đổi tại đây, việc nầy sẽ giúp cho chúng ta thực sự hiểu được và tiên đoán những gì thay đổi trong tương lai sẽ ra sao”, Lucy Woodall.
Việc hiểu biết về hệ sinh thái dưới Ấn độ dương là điều quan trọng, không chỉ về các chủng loại sinh sống ở đó, mà còn cho khối người ước lượng khoảng 2 tỷ rưỡi sống trong vùng Ấn độ dương, từ Đông Phi châu cho đến bán đảo Ả rập, vùng tiểu lục địa Ấn độ, Đông Nam Á và Tây Úc nữa.
Mặc dù tầm quan trọng lớn lao như vậy, thế nhưng con người ít biết được khu vực sắp khảo sát.
Theo Phó chủ tịch về hải dương tại Hội nghị Bảo tồn Thế giới Thiên nhiên tại các Khu vực Bảo vệ, đó là ông Dan Laffoley cho biết.
“Chúng ta mất nhiều thời gian để nghiên cứu về bầu không khí và tìm kiếm trên mặt đất những ý nghĩa của sự biến đổi khí hậu, thế nhưng chúng ta thực sự chẳng nhìn xuống bên dưới các đại dương, đó là lý do chúng tôi tổ chức cuộc khảo sát".
"Chúng tôi thực sự nghĩ đến không gian sinh sống của mọi loài, khi có đến 90 phần trăm không gian nầy là ở trong các đại dương và hầu hết các đại dương đều chưa được thám hiểm".
"Vì vậy chuyện nầy hết sức quan trọng, vào lúc nầy khi chúng ta thấy được các thay đổi lớn lao xảy ra, là khi xuống đến đó chúng ta sẽ thấy tận mắt những gì trong đại dương và chứng kiến những gì đang xảy ra”, Dan Laffoley.
Được biết cuộc thám hiểm chính sẽ bắt đầu vào ngày 16 tháng 3 sắp tới.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
