Một phóng sự gần đây của SBS đã hé lộ một thị trường chợ đen nhắm vào cộng đồng người Trung Quốc tại Úc, nơi “người phối ngẫu” trong hồ sơ visa tay nghề được rao bán trên các ứng dụng như Xiaohongshu.
Jerry (tên giả), một du học sinh Trung Quốc, đã trả hàng chục ngàn đô để được ghép đôi với một “vợ giả” nhằm hợp thức hóa hồ sơ xin visa tay nghề (subclass 189/190), nhưng cuối cùng phát hiện hồ sơ chưa bao giờ được nộp, tiền mất và giấc mơ định cư tan vỡ.
Theo luật sư di trú Andie Lam, tình trạng này thực ra không mới.
“Tôi nhớ ít nhất từ năm 2017 đã có hiện tượng những người đứng đơn chính visa tay nghề ‘bán’ suất đi kèm cho người khác, thường là với giá từ 90.000 đến 100.000 đô la.”
Luật sư Lam cho biết hình thức gian lận này dựa trên việc khai báo mối quan hệ vợ chồng hoặc partner giả. Khi visa được cấp, người đi kèm sẽ được thường trú luôn, trong khi yêu cầu chứng minh mối quan hệ trong visa tay nghề thường dễ hơn nhiều so với hồ sơ partner visa.
Dù phóng sự SBS tập trung vào cộng đồng người Trung Quốc, luật sư Andie Lam cho biết chuyện này cũng phổ biến trong cộng đồng người Việt.
Tình trạng mua bán hồ sơ đi kèm đã tồn tại tại cộng đồng Việt ít nhất 10 năm qua.
Hiện nay, Bộ Nội vụ đã cập nhật hệ thống điểm cho visa tay nghề, yêu cầu người phối ngẫu phải có trình độ tiếng Anh và thẩm định tay nghề để được cộng điểm. Điều này nhằm hạn chế tình trạng gian lận và mua bán hồ sơ đi kèm.
Hậu quả pháp lý nghiêm trọng
Theo luật sư Lam, nếu một hồ sơ visa bị phát hiện gian lận, ví dụ giả mạo quan hệ, cung cấp giấy tờ giả, người nộp đơn sẽ đối mặt với hai hậu quả chính:
- Trước khi visa được cấp: Cả hồ sơ của người đứng đơn chính và người đi kèm có thể bị từ chối theo điều khoản 4020, với lệnh cấm nộp hồ sơ mới trong vòng 3 năm.
- Sau khi visa được cấp: Bộ Nội vụ vẫn có quyền hủy visa nếu phát hiện giấy tờ giả hoặc mối quan hệ không thật.
“Người nộp đơn cần hiểu rằng gian lận không chỉ gây mất tiền mà còn có thể dẫn đến mất tình trạng hợp pháp tại Úc”, luật sư Lam nhấn mạnh.
Dấu hiệu nhận biết lừa đảo và lời khuyên từ chuyên gia
Hiện nay, thị trường dịch vụ di trú rất bát nháo, với nhiều người tự xưng là “agent” nhưng không có giấy phép.
- Người nộp đơn nên kiểm tra số đăng ký của agent trên website Office of the Migration Agents Registration Authority (OMARA).
- Chỉ có agent đăng ký hợp pháp hoặc luật sư di trú mới được phép tư vấn.
- Nếu một agent hứa hẹn “không cần tiếng Anh, không cần bằng cấp, vẫn có visa tay nghề” hoặc yêu cầu trả tiền lớn trước, đó gần như chắc chắn là lừa đảo.
- Báo cáo lừa đảo: Người nghi ngờ bị lừa nên liên hệ cảnh sát hoặc cơ quan quản lý di trú, nhưng đồng thời cần hiểu rằng nếu họ đã vi phạm luật di trú, việc báo cáo cũng cần cân nhắc và xin tư vấn pháp lý.
“Cộng đồng cần biết rằng những lời hứa hấp dẫn, hứa ‘đi tắt’ để có PR, thường đi kèm với rủi ro lớn. Hãy luôn kiểm tra thông tin và cẩn trọng”, luật sư Andie Lam nhấn mạnh.
