Giới trẻ Trung Hoa vẫn mang nặng tư tưởng Mao

A farmer works near a statue of Mao Zedong in his home town of Shaoshan, Hunan Province, central China

A farmer works near a statue of Mao Zedong in his home town of Shaoshan, Hunan Province, central China Source: AAP

Đã 50 năm trôi qua kể từ khi cuộc Cách mạng Văn hóa do Mao Trạch Đông khởi xướng phủ bóng đen u ám lên khắpTrung Hoa trong suốt một thập kỷ, gây nên hỗn loạn và bạo lực tràn lan. Thế nhưng, chủ nghĩa không tưởng về một xã hội không giai cấp vẫn còn sức ảnh hưởng đối với một bộ phận không nhỏ người dân Trung Hoa ngày nay.


Cứ cách vài ngày, một nhóm người hoài cổ lại họp mặt tại một quảng trường ở thành phố Lạc Dương, hát vang những bài hát ca ngợi người sáng lập nước Trung Hoa hiện đại, tức Mao Trạch Đông. Họ cũng tổ chức trưng bày những bài tiểu luận tán dương cuộc Cách mạng Văn hóa, hay lên án chính sách mở cửa của Trung Quốc trong suốt 30 năm qua.

Một trong những người tham gia là Triệu Thuận Lý, một cựu binh có sở thích sưu tầm quân phục Hồng vệ binh và những đồ vật có liên quan đến Mao:

"Đã 30 năm trôi qua kể từ khi chúng ta tiến hành cải cách, và thực tế đã chứng minh đó là một hướng đi sai lầm. Cuộc cải cách chẳng đem lại lợi ích gì cho quốc gia hay cuộc sống người dân. Nó cũng chẳng đem lại sự phát triển nào cho nền kinh tế hay các ngành kỹ nghệ cả."

Cũng như mọi năm, Trung Quốc không có kế hoạch tổ chức bất kỳ lễ hội nào nhân kỷ niệm 50 năm Cách mạng Văn hóa, sự kiện đã khiến cho hàng triệu người phải đối mặt với cái chết, tù đày và tra tấn.

Chính sử Trung Quốc đã phớt lờ giai đoạn này, mặc dù có thừa nhận rằng Mao đã phạm sai lầm lớn. Tuy nhiên, các đảng viên Cộng sản vẫn hy vọng Trung Quốc sẽ từ bỏ đường lối xây dựng kinh tế thị trường, và quay trở lại với lý tưởng về một xã hội công bình, được dẫn dắt bởi những nhà lãnh đạo tài ba và chính trực.

Hầu hết những người theo chủ thuyết Mao đều ủng hộ chiến dịch thanh trừng tham nhũng và chấn chỉnh ý thức hệ của Chủ tịch Tập Cận Bình. Thế nhưng, sử gia Chương Lập Phàm lại cho rằng đường lối của Tập đang cản trở quá trình chuyển đổi kinh tế của Trung Quốc:

"Những người còn nặng lòng với cuộc Cách mạng Văn hóa hầu hết là công nhân hưu trí và các quan chức từ thời Mao. Họ từng giữ địa vị cao dưới trướng của Mao, vì thế họ cảm thấy nuối tiếc thời kỳ đó. Thật ngu ngốc. Có câu, 'Ăn cây nào rào cây ấy.' Tư tưởng đó vẫn còn tồn tại là vì xã hội hiện nay đang mất ổn định. Phân hóa giàu nghèo khiến người dân bất mãn và hoài niệm về thời Mao Trạch Đông."

Ngày nay, giới trẻ Trung Quốc đang bị thu hút bời lý tưởng của Mao. Tại nông trường Chính Đạo ở thành phố Bảo Định, có khoảng 70 nhân công đang làm việc không lương.

Mao Tiểu Long, 27 tuổi, cho biết anh đã làm việc ở đây từ tháng Tám năm ngoái vì cảm thấy không thoải mái với xã hội chạy theo vật chất và cạnh tranh khốc liệt như hiện tại:

"Xã hội hiện nay có rất nhiều khủng hoảng và mỗi người phải tự lo lấy thân. Điều đó thật vô nghĩa. Để vươn lên, mỗi người lại phải kiếm tiền nhiều hơn và cố leo lên địa vị cao hơn. Điều đó thật vô dụng. Cuộc sống sẽ có ý nghĩa hơn nếu ta hành động vì tập thể."

Chủ nông trang này là Giáo sư Hàn Đức Cường, một người theo tư tưởng Mao, thừa nhận rằng một số nông sản của họ được bán trên mạng để trang trải chi phí thuê đất:

"Dưới thời của Mao, giá cả không hề dao động trong suốt 30 năm. Ngay cả với thu nhập thấp, bạn vẫn có thể sống ổn định và an toàn. Giờ đây giá cả liên tục tăng cao, do vậy với cùng một số tiền bạn mua được ít thứ hơn. Dưới thời Mao, đi đâu bạn cũng không sợ. Đó là vì cả xã hội cùng đoàn kết, và mọi người đùm bọc lẫn nhau. Bạn không cần phải lo lắng cho an nguy bản thân, hay e sợ những kẻ lừa đảo qua điện thoại chẳng hạn. Vì những lý do này mà nhiều người tiếc nuối cuộc sống dưới thời Mao Trạch Đông."

Còn về cuộc Cách mạng Văn hóa, đây vẫn là một chủ đề cấm kỵ tại Trung Hoa. Không có bất kỳ bảo tàng hay nhà tưởng niệm nào đề cập đến thời kỳ tang tóc này trong lịch sử hiện đại.

Thế nhưng, cũng đã có nhiều dấu hiệu tiến bộ.

Vào năm 2005, thương gia Phàn Kiến Xuyên đã mở một phòng trưng bày các di tích thời Cách mạng Văn hóa ở Thành Đô, bao gồm nhiều tác phẩm điêu khắc, phù hiệu, và áp phích:

"Tôi nghĩ việc bào chữa cho Cách mạng Văn hóa, hay thậm chí tán dương sự kiện đó, là hoàn toàn sai lầm. Chúng ta phải tiếp tục bước đi trên con đường cải cách và mở cửa, mà thời gian đã chứng minh là đúng đắn. Chúng ta có thể giải quyết vấn đề theo từng bước, thay vì đi vào vết xe đổ của Cách mạng Văn hóa. Tôi tin rằng người dân có khả năng hoàn thành 'Giấc mộng Trung Hoa' của Chủ tịch Tập Cận Bình và cách tân quốc gia, miễn là chúng ta tiếp tục bước tới và ghi nhớ các kinh nghiệm và bài học lịch sử.

Một sinh viên tên La Thanh Tống cho biết, buổi triển lãm thực sự đã mở rộng tầm mắt và giải đáp nhiều nghi vấn mà sách giáo khoa không đề cập tới. Anh cũng cho rằng những người đang thần thánh hóa cuộc Cách mạng Văn hóa là hoàn toàn sai lầm:

"Tôi nghĩ họ thật hồ đồ. Trung Quốc hiện nay là một quốc gia mở cửa và hòa nhập với thế giới. Một phong trào sai lầm như Cách mạng Văn hóa không thể tái diễn. Tôi tin rằng Đảng, đất nước và các nhà lãnh đạo sẽ không đề ra đường lối sai lầm như vậy lần nữa."

 


Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service
Giới trẻ Trung Hoa vẫn mang nặng tư tưởng Mao | SBS Vietnamese