Nhà ở: trọng tâm nghị sự tại Quốc hội
Quốc hội đã trở lại Canberra, và Thủ tướng Anthony Albanese khẳng định nhà ở sẽ là một trong những vấn đề trọng tâm trong kỳ họp này.
Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi hoàn toàn quyết tâm làm mọi thứ có thể để đẩy nhanh quyền sở hữu nhà, tăng số lượng nhà cho thuê, và mở rộng nhà ở xã hội."
Thủ tướng cho biết chính phủ sẽ nhanh chóng mở rộng sáng kiến giúp việc tiếp cận thị trường bất động sản trở nên dễ dàng hơn: Chương trình Bảo lãnh Người mua nhà lần đầu.
Chúng tôi muốn tạo ra sự khác biệt khi theo đuổi mục tiêu xây dựng 1,2 triệu căn nhà với kế hoạch trị giá 43 tỷ đô la cho nước Úc.Thủ tướng Albanese
Cơ hội sở hữu nhà với mức đặt cọc chỉ 5%, không giới hạn thu nhập
Theo chương trình, người mua nhà lần đầu chỉ cần đặt cọc 5% thay vì mức thông thường 20%.
Ví dụ, với mức giá nhà trung bình toàn quốc là 844.000 đô la, người mua chỉ cần có 42.200 đô la tiền đặt cọc. Chính phủ sẽ đứng ra bảo lãnh 15% còn lại, giúp người mua tránh phải trả khoản bảo hiểm cho vay thế chấp vốn rất tốn kém.
Bộ trưởng Nhà ở Clare O'Neil cho rằng chính sách này mang tính công bằng xã hội:
“Chính sách này sẽ tạo ra tác động vô cùng ý nghĩa đối với những người tham gia. Chúng ta biết rằng thế hệ trẻ hiện nay phải mất 8–9 năm để tiết kiệm đủ tiền đặt cọc. Với chương trình 5% mà chính phủ đang mở rộng, thời gian đó có thể rút xuống còn 2–3 năm.”
Chương trình thay đổi ra sao?
Trước đây, chương trình có giới hạn số người tham gia hằng năm, giới hạn thu nhập đối tượng và giới hạn giá trị bất động sản.
Tuy nhiên, kể từ ngày 1 tháng 10, sẽ có các thay đổi quan trọng:
- Không còn giới hạn thu nhập
- Không giới hạn số người tham gia
- Tăng mức giá trần bất động sản để phù hợp hơn với mặt bằng chung quốc gia
Ước tính 70.000 người sẽ tham gia chương trình trong năm đầu tiên – tăng 20.000 so với giới hạn hiện tại.
Lo ngại giá nhà tăng cao
Dù được đánh giá là bước đi táo bạo, chương trình vấp phải chỉ trích từ phe đối lập.
Thượng nghị sĩ Barnaby Joyce đảng Quốc gia nói trên kênh Seven’s Sunrise:
“Quỹ Tương lai Nhà ở Úc đã hứa hẹn rất nhiều nhưng kết quả lại thất bại. Giờ đây người dân sẽ có thể vay nhiều tiền hơn, khi ra đấu giá họ sẽ trả giá cao hơn vì được tiếp cận vốn vay lớn hơn.
Giá nhà vì thế sẽ tiếp tục tăng. Phải giải quyết tận gốc những vấn đề khác, nhưng đảng Lao động không làm."
Người phát ngôn đối lập về nhà ở Andrew Bragg cũng phản đối việc chương trình mở cho mọi người mua nhà lần đầu mà không cần xét thu nhập.
Thật nghịch lý và kỳ quặc khi con cái của tỷ phú cũng có thể tiếp cận chương trình bảo lãnh mua nhà của chính phủ. Thực chất đây là một hình thức phúc lợi, nhưng giờ được mở rông ra cho cả con của các tỷ phú.Người phát ngôn đối lập về nhà ở Andrew Bragg
"Trước đây chương trình được thiết kế có mục tiêu rõ ràng, giờ thì thành một chương trình phổ quát không cần xét điều kiện, điều này thật kỳ lạ.”
Các hiệp hội trong ngành bất động sản nhìn chung hoan nghênh động thái này.
Hiệp hội Ngành Công nghiệp Nhà ở (HIA) cho rằng đây là bước đi tích cực, giúp nhiều người hơn bước vào thị trường.
Hội đồng Bất động sản Úc (Property Council of Australia) hoan nghênh nhưng kêu gọi thường xuyên rà soát để tránh làm nóng thị trường.
Giám đốc Hiệp hội Xây dựng Úc (Master Builders Australia), bà Denita Dawn, cảnh báo:
“Việc tăng khả năng tiếp cận là tốt, nhưng phải đi kèm tăng nguồn cung. Hiện chúng ta không có đủ nhân lực để xây dựng.
Vấn đề lớn tiếp theo là nhập cư: làm sao để công nhận bằng cấp, tay nghề của lao động nhập cư nhanh hơn và rẻ hơn. Hiện nay thợ xây chưa được ưu tiên trong danh sách kỹ năng, dù nhu cầu vượt 130.000 người.
Chính phủ cần tập trung vào khuyến khích nhiều người tham gia ngành nghề xây dựng, đó phải là ưu tiên tiếp theo.”
Liberal Senator Andrew Bragg Source: AAP / Lukas Coch
Tạm dừng thay đổi Bộ luật Xây dựng Quốc gia
Việc mở rộng chương trình được triển khai cùng lúc với quyết định tạm dừng thay đổi Bộ luật Xây dựng Quốc gia (NCC), nhằm rút ngắn thời gian phê duyệt dự án nhà ở.
Sau diễn đàn kinh tế tại Canberra tuần trước, các rào cản pháp lý bị cho là nguyên nhân chính cản trở tiến độ xây dựng.
NCC sẽ tạm dừng đến năm 2029, ngoại trừ các thay đổi thiết yếu về an toàn và chất lượng.
Thượng nghị sĩ Andrew Bragg cho rằng chính phủ mâu thuẫn trong chính sách nhà ở:
“Nếu bạn cảm thấy bối rối trước chính sách nhà ở của chính phủ, thì bạn không cô đơn. Họ nói muốn cắt giảm thủ tục hành chính, nhưng hôm nay lại công bố trở thành nhà bảo lãnh thế chấp lớn nhất nước và một nhà phát triển bất động sản khổng lồ.
Hoặc là bạn muốn giảm bớt thủ tục cho các nhà xây dựng, hoặc là bạn muốn chính phủ ôm đồm mọi thứ. Và hôm nay rõ ràng họ chọn cách thứ hai bằng việc mở rộng chương trình bảo lãnh này.”
Lãnh đạo phe đối lập Sussan Ley cũng chỉ trích Thủ tướng, cho rằng chính phủ chỉ áp dụng lại các chính sách vốn dĩ do liên đảng đưa ra.
Trước những chỉ trích, Thủ tướng Anthony Albanese đáp trả:
“Nói rằng các chính sách nhà ở của liên đảng hiệu quả thì thật táo bạo, bởi vì trong phần lớn thời gian họ cầm quyền, thậm chí còn không buồn bổ nhiệm một bộ trưởng phụ trách nhà ở.”
