Ít nhất 1,7 triệu người đã chết ở Campuchia trong những năm sau khi Khmer Đỏ cực đoan nắm quyền kiểm soát đất nước vào năm 1975.
Dưới sự lãnh đạo của Pol Pot, chế độ này đã bãi bỏ tiền bạc và tài sản cá nhân và thành lập các tập thể nông thôn.
Bất kỳ ai bị nghi ngờ là trí thức đều bị giết, người gốc Việt và người Chăm theo đạo Hồi cũng bị nhắm tới.
Hàng trăm ngàn người đã bị tra tấn và hành quyết trong khi nhiều người chết vì đói hoặc kiệt sức.
Vào những năm 1980, bộ phim “Cánh đồng chết” đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới về những gì đã xảy ra dưới thời Khmer Đỏ.
Ông Khieu Samphan từng là Nguyên thủ quốc gia và sau này lập luận rằng ông không có quyền lực thực sự.
Sau khi Khmer Đỏ bị quân xâm lược Việt Nam lật đổ năm 1979, ông sống tự do và trong một cuộc phỏng vấn năm 1992 với SBS Dateline, ông nói không nên nhìn lại những gì đã xảy ra trong quá khứ.
“Đó là chuyện quá khứ và như Hoàng thân Norodom Sihanouk hay nhắc lại, hãy để chuyện đã qua qua đi."
Nhưng năm 2007, ông ta bị bắt.
Các công tố viên từ một tòa án mới được Liên hợp quốc hậu thuẫn cáo buộc ông là một trong những người phải chịu trách nhiệm nặng nề nhất về những nỗi kinh hoàng dưới chế độ Khmer Đỏ.
Ông phủ nhận tội lỗi nhưng cuối cùng bị kết án tù chung thân sau khi bị kết án về tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người và tội diệt chủng đối với người dân tộc thiểu số Việt Nam ở Campuchia.
Tại phiên tòa phúc thẩm năm ngoái, ông ta vẫn khẳng định mình vô tội.
Nhưng tòa án hiện đã phát hiện ra điều ngược lại và đơn kháng cáo của ông Khieu Samphan đã bị bác bỏ.
Chánh án Tòa án Khmer Đỏ là Thẩm phán Kong Srim tuyên bố.
“Trong phạm vi liên quan đến các tình tiết giết hại người Việt Nam, khẳng định Khieu Samphan bị kết án về tội diệt chủng; khẳng định Khieu Samphan bị tuyên án tù chung thân."
Tuyên bố này đã được những người sống sót hoan nghênh, bao gồm cả bà Preap Sokheun, 68 tuổi.
“Là nạn nhân của chế độ đó, tôi chấp nhận quyết định của tòa án này là họ kết án ông ấy (Khieu Samphan) chung thân. Ông ta xứng đáng nhận bản án này.”
Phó Thủ tướng Campuchia Bin Chhin nói công lý cuối cùng đã được thực thi.
“Thông báo phán quyết của tòa án sáng nay đã trở thành ngày khép lại trang lịch sử đen tối nhất của nhân dân Campuchia. Người dân Campuchia và toàn thể nhân loại đã chờ đợi công lý từ lâu cho những tội ác này, ở cấp quốc gia và quốc tế.”Phó Thủ tướng Campuchia Bin Chhin
Trợ lý Tổng thư ký Liên Hợp Quốc về các vấn đề pháp lý, ông Stephen Mathias, cho biết phán quyết cho thấy thủ phạm cuối cùng sẽ phải chịu trách nhiệm về tội ác của họ.
“Việc đưa ra phán quyết ngày hôm nay cho thấy rõ rằng cộng đồng quốc tế đã sẵn sàng và mong muốn bảo đảm trách nhiệm giải trình đối với những tội ác quốc tế nghiêm trọng nhất, ngay cả đối với những tội ác đã xảy ra cách đây nhiều thập kỷ.”
Giám đốc Tài liệu tại Trung tâm Campuchia, Youk Chhang, cho biết các phiên điều trần, cho phép những người sống sót và người thân của nạn nhân làm chứng, đã đưa ra một số kết luận.
“Điều này khẳng định rằng chúng ta có thể sống sau nạn diệt chủng. Chúng ta có thể bước tiếp và xây dựng lại. Chúng ta có thể lấy lại những gì đã mất."
