Ít nhất 1,7 triệu người đã chết tại Campuchia trong những năm sau khi chế độ cộng sản cực đoan Khmer Đỏ giành quyền kiểm soát nước này từ năm 1975.
Chế độ do Pol Pot cầm quyền đã huỷ bỏ tư sản và điền sản thay vào đó là các hợp tác xã nông thôn.
Bất kỳ ai bị nghi ngờ là thành phần trí thức đều bị sát hại và chúng cũng nhắm mục tiêu vào người sắc tộc Việt Nam và người Chàm theo Hồi giáo.
Hàng trăm ngàn người bị tra tấn và hành hình còn nhiều người khác chết vì đói khát và kiệt sức.
Trong những năm 1980, bộ phim Những Cánh đồng Chết - The Killing Fields đã khiến cả thế giới phẫn nộ vì những gì xảy ra dưới thời Khmer Đỏ.
Khieu Samphan là Quốc trưởng và sau này hắn từng nói rằng mình không có thực quyền.
Sau khi Khmer Đỏ bị tiêu diệt vào năm 1979, bởi quân đội Việt Nam, hắn vẫn sống tự do và trong một cuộc phỏng vấn năm 1992 với SBS Dateline hắn nói không nên nhớ lại những gì xảy ra trong quá khứ.
Điều đó đã trở thành quá khứ và như Thái tử Norodom Sihanouk từng nói, hãy để chúng trôi vào dĩ vãng.
Nhưng vào năm 2007 hắn đã bị bắt.
Các công tố viên thuộc một toà án mới được thành lập do Hoa Kỳ hậu thuẫn cáo buộc hắn là một trong những kẻ phải chịu trách nhiệm cho những tội ác kinh hoàng đã xảy ra dưới thời Khmer Đỏ.
Hắn đã bác bỏ mọi tội ác nhưng cuối cùng đã bị kết án tù chung thân với các tội danh về “tội ác chống lại nhân loại”, “tội ác chiến tranh” và “tội diệt chủng” đối với người sắc tộc Việt Nam tại Campuchia.
Tại phiên xử phúc thẩm năm ngoái 2021, hắn vẫn giữ nguyên lời cam đoan rằng mình vô tội.
Nhưng những nỗ lực kháng cáo của hắn đã bị toà bác bỏ.
Chủ tịch phiên toà xét xử tội ác Khmer Đỏ là Thẩm phán Kong Srim.
Liên quan đến những sự thật về tội ác giết người Việt Nam, toà tuyên bố Khieu Samphan bị kết tội với các tội ác diệt chủng và xác định Khieu Samphan y án tù chung thân.
Kết luận này được những nạn nhân sống sót hoan nghênh, trong đó có bà Preap Sokheun 68 tuổi.
Là một nạn nhân của chế độ đó, tôi chấp thuận phán quyết của toà án là sẽ bỏ tù chung thân đối với Samphan. Hắn đáng bị nhận lãnh bản án này.
Phó Thủ tướng Campuchia Bin Chhin nói công lý cuối cùng đã được thực thi.
Bản án được tuyên tại toà sáng nay đã khép lại những trang sử tối tăm nhất của người Campuchia. Người dân Campuchia và toàn bộ nhân loại đã chờ đợi rất lâu để chứng kiến công lý được thực thi đối với các tội ác này, ở cấp độ quốc gia và cả trên trường quốc tế.
Phụ tá Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc về Pháp luật, ông Stephen Mathias nói phán quyết cho thấy thủ phạm cuối cùng đã phải đền tội.
Phán quyết được tuyên bố hôm nay là một điểm son chứng tỏ cộng đồng quốc tế sẵn sàng và có đủ ý chí để bảo đảm những tội ác quốc tế nghiêm trọng nhất phải bị đền tội, thậm chí đó là những tội ác đã xảy ra hàng thập niên trước.
Giám đốc Tài liệu tại Trung tâm nghiên cứu Campuchia, ông Youk Chhang nói phiên toà cho phép những người sống sót và thân nhân của các nạn nhân ra làm chứng, đã tuyên bố kết luận.
Toà xác nhận chúng tôi có thể sống sót sau nạn diệt chủng. Chúng tôi có thể đi tiếp, và có thể tái xây dựng. Chúng tôi có thể lấy lại những gì đã bị mất mát.
