"Nhóm ủng hộ Quốc xã bắt đầu đẩy họ, rồi tình hình trở nên rất tồi tệ. Nhiều người bị đánh ngã xuống lề đường. Có khá nhiều người bị chấn thương ở đầu và bị chấn động não, chắc chắn có vài trường hợp bị gãy xương."
Đó là Nathalie Farah, một nhân chứng tận mắt chứng kiến các cuộc tấn công vào một địa điểm quan trọng của thổ dân được gọi là Camp Sovereignty.
Cô ấy nói rằng sự việc bắt đầu vào sáng Chủ nhật, 31 tháng 8.
"Trước khi cuộc tuần hành vì nước Úc bắt đầu, một nhóm nhỏ những người theo chủ nghĩa tân Quốc xã đã đi ngang qua khu Camp Sovereignty, dẫn đầu bởi Thomas Sewell."
Ông ta là một người theo chủ nghĩa tân Quốc xã và từng đứng đầu trong các cuộc biểu tình chống nhập cư của thành phố.
Nathalie cho biết ông ta đã bị yêu cầu rời đi khi đe dọa dập tắt ngọn lửa thiêng — và ông ta đã làm vậy, nhưng trước đó còn cảnh báo rằng một nhóm lớn hơn thuộc Mạng lưới Quốc gia có thể sẽ quay lại sau.
"Họ tụ tập gần khu trại, đó là nơi họ đậu xe. Thực ra, họ đã thay đồ ở đó — từ trang phục thường dân sang toàn bộ đồ đen. Họ tập trung ngay dưới chân đồi, trong khi khu trại nằm trên đỉnh đồi, nên chúng tôi có thể nhìn thấy họ tụ tập ở đó, và chúng tôi đã hơi sợ."
Một nhóm người từ Camp Sovereignty đã xuống đồi để canh gác.
Nathalie cho biết họ bị áp đảo về số lượng, và khi bạo lực bắt đầu, một số người đã bị đánh đến mức phải nhập viện.
"Chuyện đó xảy ra vào buổi sáng, trước 10:30 sáng. Cảnh sát đã vào cuộc. Họ đã dùng bình xịt hơi cay để giải tán cuộc ẩu đả, và họ đã hộ tống những tên tân Quốc xã đến trạm xe tram, nơi chúng lên xe tram để vào thành phố biểu tình."
Những người không bị thương đã ở lại trại - một địa điểm quan trọng đối với người thổ dân, ban đầu được thành lập để làm trung tâm cho các phong trào biểu tình của thổ dân trong Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung năm 2006.
Thượng nghị sĩ Lidia Thorpe của Gunnai, Gunditjmara và Djab Wurrung giải thích về quá trình thành lập trại.
"Chúng tôi đã tổ chức một cuộc biểu tình, và tôi cũng tham gia. Thực ra, tôi đã ở đó cùng mẹ, và, bạn biết đấy, Camp Sovereignty là nơi chúng tôi tụ họp để chia sẻ những câu chuyện, để nói lên sự thật về những gì đang diễn ra ở đây và để thông báo cho du khách quốc tế về sự thật mà bạn biết đấy, chúng tôi vẫn đang phải đối mặt với những cái chết trong tù, trẻ em bị bắt cóc, tất cả những hậu quả của nạn diệt chủng."
Sau một thời gian không được quản lý, bậc trưởng lão Robbie Thorpe đã khởi động lại trại sau các cuộc biểu tình Ngày xâm lược năm 2024, khôi phục lại vai trò của nó là nơi tụ họp quan trọng.
"Đây cũng là nơi lưu giữ hài cốt của 38 dân tộc. Có một số lượng hài cốt đáng kể của những dân tộc này. Và điều đó có nghĩa là đây là một nơi linh thiêng về mặt tâm linh đối với chúng tôi."
Bà cho biết mục đích của Camp Sovereignty là trò chuyện, hòa bình và tìm cách cùng nhau tiến về phía trước.
Nhưng phát biểu trước đám đông hàng ngàn người trước tòa nhà quốc hội Victoria vào Chủ nhật, Thomas Sewell đã chia sẻ thông điệp về xung đột.
"Khi bạn đang chiến đấu với những người ghét đất nước này, đôi khi bạn phải học cách kết bạn."
Ban tổ chức đã cố gắng tách các cuộc biểu tình khỏi những kẻ theo chủ nghĩa tân Quốc xã, nhưng Bộ trưởng Bộ Đa văn hóa Anne Aly cho biết những người tham dự nên nhận thức được loại người liên quan.
Bà nói với SBS Spice.
"Họ tỏ ra giữ khoảng cách với những người đó, rồi sau đó lại mời họ phát biểu — và không phải là những người theo chủ nghĩa tân Quốc xã bình thường, mà là những kẻ đã được biết đến rộng rãi. Những người tự hào khoác lên mình biểu tượng của sự phân biệt chủng tộc và đứng lên phát biểu dài dòng với giọng điệu công khai mang tính kỳ thị. Vậy nên, tôi nghĩ rằng bất kỳ ai đã tham gia cuộc tuần hành đó, hoặc biện minh rằng họ tham gia vì vấn đề vô gia cư hay lý do nào khác, thì thực sự cần phải dừng lại và suy nghĩ nghiêm túc về những gì đang diễn ra tại các cuộc tuần hành đó — và về chính xác điều gì mà họ đang ủng hộ."
Sau khi ông Thomas Sewell phát biểu tại cuộc biểu tình, Nathalie cho biết ông đã quay trở lại Camp Sovereignty, lần này đi cùng với một nhóm người đông hơn.
"Một nhóm lớn những người đàn ông, những đồng chí của chúng tôi, vừa rời đi, và ngay góc đường, chúng tôi thấy khoảng chừng một trăm người đàn ông mặc toàn đồ đen đang diễu hành theo nhịp trống, tiến thẳng về phía chúng tôi."
Mọi người ở Camp Sovereignty đều đứng bật dậy.
"Và tôi đã nghĩ, chắc chắn họ sẽ không đơn giản đến và tấn công chúng tôi. Nhưng rồi, ở dưới chân đồi, họ bắt đầu hô vang “Aussie, Aussie, Aussie” và chạy lên đồi với những cây cột cờ có gắn kim loại, đá, gạch — bất cứ thứ gì họ đã nhặt được trên đường đi."
Cô cho biết vụ tấn công kéo dài khoảng 16 phút, khi những kẻ tấn công cố gắng xé bỏ biển hiệu Camp Sovereignty cùng với lá cờ thổ dân.
"Tôi chỉ bị đá ba phát rồi mới đứng dậy được. Vậy nên, đúng là tôi không chảy máu."
Cô Nathalie cho biết ba người đã phải nhập viện sau đó
"Có một người bị chấn động nhẹ và chảy máu ở phía sau đầu. Một người khác có thể bị gãy mũi do bị đấm vào mặt. Và một người nữa đã bị đánh bằng một cây gậy vào nhiều phần trên cơ thể, bao gồm cả vùng bụng."
.. và hơn 30 người bị thương nhẹ.
"Môi bị rách, máu me khắp nơi. Chắc chắn có gãy xương, gãy mũi, những thứ tương tự."
Cơ quan Cứu thương Victoria xác nhận với NITV rằng một phụ nữ ngoài 30 tuổi đã được đưa đến bệnh viện với các vết thương ở phần thân trên.
Vụ tấn công đã bị Phó Thủ hiến bang Victoria, ông Ben Carroll, Bộ trưởng Cảnh sát Anthony Carbines, và Hội đồng Người bản địa đầu tiên của bang Victoria, cùng nhiều người khác lên án.
Bà Lidia Thorpe cho biết đây không chỉ là một vụ tấn công vào Camp Sovereignty, mà còn là một tội ác thù hận, và kêu gọi một cuộc điều tra ở cấp liên bang.
"Đó là một cuộc tấn công vào con người của chúng ta. Một cuộc tấn công vào bản sắc và những giá trị mà chúng ta đại diện. Một cuộc tấn công vào chủ quyền của chúng ta, và vào hòa bình. Đó là sự xúc phạm đến những gì quốc gia này nên hướng tới và nên tự hào. Và đó chính là nền văn hóa sống lâu đời nhất vẫn đang tiếp diễn trên hành tinh này."
Bà ấy nói rằng điều đó cho thấy sự yếu đuối của những người đàn ông đã tấn công Camp Sovereignty — họ mang theo vũ khí để đối đầu với một nhóm mà theo bà, phần lớn là phụ nữ.
"Việc họ đi ngang qua thành phố trong tình trạng có vũ khí, nguy hiểm và say xỉn mà không hề có cảnh sát nào xuất hiện để ngăn chặn khiến tôi vô cùng thắc mắc — tại sao cảnh sát lại để chuyện đó xảy ra."
Cô Nathalie Farah chia sẻ những lo ngại này.
Cô cho rằng việc những người đàn ông liên quan đến vụ tấn công đầu tiên được phép tham gia cuộc tuần hành phản đối nhập cư là một thất bại rõ ràng của cảnh sát.
"Cho phép những người đó tiếp tục đi trên con đường sau khi vừa hành hung và đánh đập một nhóm người ngay trước mặt là điều thật đáng sợ và đáng kinh tởm. Tôi thực sự không thể hiểu nổi làm sao chuyện đó lại có thể xảy ra. Cảnh sát tồn tại là để bảo vệ chúng ta, bảo vệ toàn thể cộng đồng."
Cô cũng cho biết những người đàn ông này đáng lẽ phải được giám sát sau cuộc diễu hành, đặc biệt là khi biết Camp Sovereignty là mục tiêu vào sáng hôm đó.
"Hay là có thể họ thật sự chẳng quan tâm đến chúng tôi? Đó là cảm giác của tôi sau khi bị những kẻ ủng hộ Quốc xã đánh đập. Tôi không nghĩ cảnh sát thực sự quan tâm nhiều. Họ chỉ đến sau khi bọn chúng đã rời đi. Tôi đang nói về buổi chiều hôm đó. Vì vậy, chúng tôi đã chống trả bằng tất cả những gì mình có. Chúng tôi đã đẩy lùi bọn người ủng hộ Quốc xã."
Vào thứ Hai, Bộ trưởng Cảnh sát Victoria, ông Anthony Carbines đã được hỏi về cách cảnh sát xử lý tình trạng bạo lực liên quan đến các cuộc biểu tình phản đối nhập cư, sau khi sáu vụ bắt giữ được thực hiện tại cuộc biểu tình CBD.
"Ồ, rõ ràng là có những người tham gia với ý định gây bạo lực, và họ đã thực sự làm điều đó. Sau đó là những cảnh tượng kinh tởm tại Camp Sovereignty. Cảnh sát của thành phố đang điều tra tất cả những vụ việc đó. Đã có một số vụ bắt giữ, và có thể sẽ còn nhiều hơn nữa khi họ xem lại các đoạn ghi hình từ camera an ninh."
Ông cũng được hỏi liệu ông có lo ngại những kẻ tấn công có thể đến Camp Sovereignty mà không có cảnh sát ở đó hay không.
"Vừa mới tham dự các cuộc họp với Tổng Ủy viên Cảnh sát, bao gồm cả đơn vị chống khủng bố và đơn vị điều tra hình sự để xem xét mức độ liên quan của NSN và các vấn đề khác. Vì vậy, chúng tôi sẽ để cảnh sát thực hiện công việc của họ, nhưng trọng tâm của chúng tôi rõ ràng là các cuộc biểu tình diễn ra ở trung tâm thành phố ngày hôm qua. Không phải lúc nào cũng có thể dự đoán được những chuyện này sẽ diễn biến ra sao, nhưng rõ ràng hành vi đó là đáng lên án, và hiện đang được điều tra để xác định các hành vi phạm pháp đã xảy ra."
Trong một tuyên bố, Cảnh sát tiểu bang Victoria cho biết họ muốn nói chuyện với bất kỳ ai có liên quan đến vụ việc hoặc có đoạn phim ghi lại.