HƯƠNG LAN: Xin chúc mừng David và gia đình về thành tích quá ấn tượng. Cảm xúc của em khi nghe tin mình đạt điểm tuyệt đối như thế nào? Có tin được ngay lập tức không?
DAVID LU:
Thật ra, ngay tại thời điểm đó, cảm giác khá là… không thật, giống như nhiều người vẫn nói. Nhưng sau vài ngày trôi qua, cảm xúc hào hứng và vui mừng đến rõ rệt hơn.
Em rất hạnh phúc khi biết rằng tất cả những nỗ lực của mình đã được đền đáp, từ thói quen học tập cho đến kỷ luật tự giác mà em đã rất chú trọng trong suốt cả năm.
Quan trọng hơn, khi nhìn ở góc độ rộng hơn, em cảm thấy rất háo hức với những cơ hội mà kết quả này mở ra, và sẵn sàng bước vào những con đường, những hành trình mới phía trước.
HƯƠNG LAN: Chắc hẳn rất nhiều thính giả đang nghe chương trình cũng tự hỏi: em đã làm điều đó như thế nào? Điều gì giúp em duy trì sự ổn định trong thời gian dài và đạt kết quả cao trong kỳ thi? Em có thể chia sẻ phương pháp học tập của mình không?
DAVID LU:
Em nghĩ phương pháp học tập của mình được hình thành trong suốt những năm trung học. Những năm đầu thì áp lực chưa nhiều, nên em có thời gian để thử nghiệm và tìm ra cách học phù hợp nhất với bản thân.
Theo em, năm lớp 12 chính là giai đoạn tổng hợp tất cả những gì mình đã khám phá được về cách học hiệu quả nhất. Với em, điều quan trọng nhất là học sao cho hiệu quả.
Nhiều bạn bè của em dành rất nhiều thời gian để học và các bạn ấy cũng đạt kết quả rất cao. Nhưng bản thân em thì không thể duy trì việc học quá nhiều giờ mỗi ngày. Vì vậy, em tập trung vào việc học thông minh.
Em sử dụng thẻ ghi nhớ, làm nhiều bài tập thầy cô giao, trao đổi thường xuyên với giáo viên và học cùng bạn bè. Điều này giúp việc học không trở nên quá cô lập. Khi có bạn bè và thầy cô xung quanh, việc học với em trở nên nhẹ nhàng và dễ chịu hơn.
Để giữ được sự ổn định và tránh kiệt sức, điều mà rất nhiều học sinh lớp 12 gặp phải, thì các hoạt động ngoại khóa đóng vai trò rất quan trọng. Em chơi bóng rổ và bóng đá mỗi tuần cho trường. Em có nhiều bạn bè để trò chuyện mỗi khi cảm thấy nản lòng hay cô đơn.
Khi em phân bổ nhịp độ học tập suốt cả năm, em có thể nhìn thấy từng bước tiến bộ của bản thân và cảm nhận rõ quá trình mình đang dần hiểu bài sâu hơn.
HƯƠNG LAN: Mọi người nghe đến chặng đường học tập của em chắc chắn sẽ rất ấn tượng, hồi nhỏ thì em học lớp OC, rồi em đậu vào James Ruse là một trường chuyên hàng đầu, nhưng mà em lại có học bổng toàn phần của trường Sydney Grammar là một trường cũng rất danh giá. Con đường học tập của em dường như rất là suôn sẻ. Nhưng điều đó có hoàn toàn đúng không? Em đã từng trải qua thất bại hay trở ngại nào chưa, và em đã vượt qua như thế nào?
DAVID LU:
Có những môn em luôn yêu thích và làm tốt, như toán học chẳng hạn. Nhưng trung học không chỉ có một môn. Với những môn mới như Latin, hóa học hay vật lý, em phải học cách thích nghi.
Cụ thể, ở lớp 11, em rất thích môn Latin nhưng kết quả lại không như kỳ vọng. Em cảm thấy mất động lực hơn so với các môn khác và từng nghĩ rằng có lẽ Latin không phải là con đường dành cho mình.
Nhưng có hai điều rất quan trọng đã giúp em vượt qua. Thứ nhất là niềm yêu thích thật sự với môn học này từ khi được giới thiệu ở lớp 7. Thứ hai là sự hỗ trợ rất tận tình từ giáo viên.
Khi em chia sẻ những khó khăn của mình, thầy cô đã giúp em từng bước cải thiện. Nhờ có thầy cô và những người xung quanh, em thấy rõ sự tiến bộ của bản thân và lấy lại động lực.
Em nghĩ đây là một bài học rất quan trọng: khi gặp thất bại, chúng ta không bao giờ thực sự đơn độc. Bạn bè, thầy cô và cộng đồng xung quanh chính là nguồn hỗ trợ lớn nhất giúp chúng ta đi tiếp.
HƯƠNG LAN: Vậy là em chọn Latin là một trong những môn em thi HSC đúng không? Ngoài ra còn những môn nào khác?
DAVID LU:
Em thi Latin và Latin nâng cao, Toán nâng cao 1 và 2, Tiếng Anh nâng cao, Hóa học và Vật lý.
Em thực sự yêu thích tất cả những môn này, nên trong suốt năm lớp 12, việc học không quá nặng nề với em, vì em được học những môn mình thích. Điều đó giúp em duy trì động lực rất nhiều.
HƯƠNG LAN: Em vừa tốt nghiệp trường Sydney Grammar. Với những thính giả tò mò về ngôi trường này, nhìn lại suốt những năm trung học, em có thể chia sẻ em đã học được gì từ môi trường này? Phương pháp giáo dục của trường tập trung vào điều gì? Và nếu có thể, em cũng chia sẻ cả những mặt tích cực lẫn thách thức.
DAVID LU:
Ở mức cơ bản nhất, em nghĩ không thể phủ nhận rằng các trường tư mang lại cho học sinh rất nhiều nguồn lực và cơ hội mà không phải học sinh nào cũng có được.
Riêng với Sydney Grammar, có một khái niệm mà thầy hiệu trưởng thường nhắc đến, đó là “giáo dục khai phóng”, một nền giáo dục toàn diện. Điều này có nghĩa là học sinh được khuyến khích theo đuổi đam mê cá nhân, thay vì chỉ chạy theo danh tiếng.
Điều đó không chỉ giới hạn trong học thuật mà còn thể hiện qua các hoạt động ngoại khóa. Có rất nhiều câu lạc bộ và hoạt động để mỗi học sinh tự chọn con đường riêng.
Về thách thức, đôi khi học sinh có thể cảm thấy mình bị tụt lại so với tiêu chuẩn cao của trường. Nhưng nhờ có nguồn lực và sự hỗ trợ từ giáo viên, nhà trường tạo được một cộng đồng nơi không ai bị bỏ lại phía sau.
MC:Em xuất thân từ một gia đình gốc Hoa. Em có nghĩ rằng nền tảng gia đình đã ảnh hưởng đến cách em nhìn nhận về giáo dục và thành công không?
DAVID LU:
Rất rõ ràng là ba mẹ em mang theo một thái độ văn hóa rất coi trọng giáo dục. Họ luôn tin rằng học tập có thể mở ra nhiều con đường trong cuộc sống.
Với ba mẹ em, những người nhập cư, việc em có thể xây dựng tương lai trên nền tảng những hy sinh của họ đã là một thành công.
Còn với riêng em, thành công không chỉ là một thành tựu đơn lẻ, mà là một hành trình dài, gắn liền với cộng đồng, gia đình và việc đóng góp trở lại cho xã hội.
Làm được điều gì đó có ý nghĩa, giúp ích cho người khác, và khiến bản thân cảm thấy trọn vẹn, đó mới là thành công thực sự.
HƯƠNG LAN: Bây giờ, khi đã khép lại một chương quan trọng trong cuộc đời, em có thể chia sẻ dự định sắp tới của mình không?
DAVID LU:
Vâng. Em nghĩ nói chung, sau kỳ thi HSC, rất nhiều người có quyền tự chủ lớn hơn đối với cuộc sống của mình. Mình có thể tự quyết định và định hướng con đường sự nghiệp, việc học, cũng như cuộc sống nói chung, kể cả những mối quan hệ bạn bè.
Riêng với em, em đang hướng đến việc học y khoa và theo đuổi lĩnh vực này. Lý do không chỉ nằm ở việc học tập, mà còn ở con người mà em muốn trở thành trong tương lai.
Y học là một lĩnh vực gắn liền với việc giúp đỡ lẫn nhau, và em nghĩ đây là một nguyên tắc cốt lõi nên dẫn dắt cuộc sống của mình. Y học luôn hướng về sự tiến bộ và gắn kết với xã hội trong quá trình đó.
Với cá nhân em, em luôn muốn trở thành một phần của cộng đồng và đóng góp, hỗ trợ cộng đồng theo bất kỳ cách nào có thể. Y học chú trọng đến những mối liên kết trong cộng đồng và những mối quan hệ giúp xây dựng một xã hội mạnh mẽ và khỏe mạnh hơn, và đó là điều em đặc biệt coi trọng.
Ở góc độ cá nhân hơn, em cũng muốn tiếp tục theo đuổi những điều mà mình thật sự đam mê. Nhiều niềm đam mê trong số đó được hình thành từ những năm trung học. Em rất yêu thích các lĩnh vực như toán học, âm nhạc cổ điển hay văn học. Em không muốn chỉ bị cuốn vào việc học và sự nghiệp, mà còn muốn mang theo một hành trình song song, theo đuổi đam mê cùng bạn bè, coi đó như một hành trình dài và trọn vẹn của riêng mình.
HƯƠNG LAN: Chúng ta lại có thêm một bác sĩ tương lai thưa quý vị. Rất là tuyệt vời. Tôi thì vẫn luôn thắc mắc vì sao những bạn học giỏi nhất luôn chọn học y khoa mà không phải là kinh doanh hay tài chính hay bất cứ ngành nghề nào khác. Có lẽ việc học tập từ những ngôi trường hàng đầu đã rèn luyện cho các bạn những tố chất phù hợp với nghề y chăng? Nhưng mà bây giờ thì tôi muốn hỏi chuyện thêm mẹ của David, vì tôi biết rằng chắc chắn phía sau sự thành công của người con phải có hình bóng của cha mẹ và sự hỗ trợ ở một mức độ nào đó.
David và mẹ, bà Cindy, tại studio của SBS (SBS Vietnamese/Emma Tran)
CINDY TANG:
Vâng. Thật ra, việc học thêm hay không là một vấn đề rất cá nhân. Nó phụ thuộc vào mong muốn của con cái và quyết định của phụ huynh.
Tôi biết có rất nhiều gia đình châu Á cho con đi học thêm, vì họ cảm thấy bài tập ở trường là chưa đủ. Ở trường, đôi khi việc học nghe có vẻ đơn giản, nhưng khi bước vào những bài nâng cao hay đề mẫu, mọi thứ lại trở nên rất khó. Vì vậy, họ chọn cho con đi học thêm.
Gia đình tôi cũng cho David đi học thêm. Nhưng không phải vì chúng tôi nghĩ con mình không đủ giỏi, mà là vì chúng tôi muốn con được thử thách bản thân nhiều hơn, vượt ra ngoài việc chỉ hoàn thành các yêu cầu của trường.
HƯƠNG LAN: Khi trò chuyện với David, tôi cảm nhận em là một người rất tự tin. Em cũng chia sẻ rằng gia đình đã nuôi dưỡng em bằng nhiều chiến lược khác nhau, giúp em khám phá nhiều hướng đi trong giáo dục.
Vậy khi David còn nhỏ, lúc bắt đầu đi học, chị và gia đình đã nuôi dạy em như thế nào? Có xây dựng thói quen hay chiến lược giáo dục cụ thể nào không?
CINDY TANG:
Vâng, phần này thì tôi có thể nói rất nhiều. Trước hết, thành thật mà nói, tôi không phải là một người mẹ đặt nặng thành tích học tập. Tôi cũng không phải là “mẹ hổ” như nhiều người vẫn nói.
Nhưng tôi nghĩ có một vài điều rất quan trọng. Khi David còn rất nhỏ, chúng tôi cố gắng rèn cho con những thói quen thật tốt. Ví dụ, từ khi vào tiểu học, chúng tôi cho con đi ngủ đúng giờ, thức dậy đúng giờ để có thể đến trường đúng giờ.
Hay như việc hoàn thành bài tập về nhà trước, rồi sau đó mới được làm những việc khác. Tôi nghĩ thói quen giúp con người có kỷ luật. Ngay cả người lớn cũng cần một nhịp sinh hoạt rõ ràng mỗi ngày, và điều đó giúp David biết mình cần làm gì.
Điều thứ hai là sự tự tin. Rất nhiều người nhận xét David là một cậu bé tự tin. Và điều đó đến từ môi trường tích cực mà gia đình tạo ra.
Chúng tôi luôn cố gắng sử dụng ngôn ngữ tích cực, và luôn khen ngợi con, dù chỉ là những thành tựu rất nhỏ.
HƯƠNG LAN: Chị có tham gia nhiều vào việc học của David không? Chị có học cùng con, tìm gia sư, hay thường xuyên trao đổi với giáo viên ở trường để hiểu tình hình học tập của con không?
CINDY TANG:
Có chứ, tôi tham gia khá nhiều, đặc biệt là ở giai đoạn đầu. Nhưng tôi chưa bao giờ ngồi làm bài tập thay cho con.
Nếu con không biết làm một bài nào đó, tôi sẽ nói: “Không sao, con cứ để đó, ngày mai nói với thầy cô là con chưa hiểu và nhờ thầy cô giải thích.” Đó là cách tôi làm. Tôi chưa bao giờ ngồi với con đến nửa đêm để làm xong bài tập.
Ngoài ra, khi con học tiểu học, tôi cũng dành rất nhiều thời gian tham gia các hoạt động tình nguyện ở trường. Ví dụ như đọc sách cho các em nhỏ vào buổi sáng sớm. David rất vui khi thấy mẹ có mặt ở trường.
Khi đón con, tôi không chỉ đậu xe rồi đi ngay, mà thường bước vào trường, nếu gặp giáo viên thì chào hỏi, trò chuyện đôi chút để họ biết mình là ai.
Tôi biết nhiều phụ huynh làm việc toàn thời gian nên không có nhiều cơ hội như vậy. Nhưng nếu có thời gian, hãy cố gắng dành nhiều thời gian cho con, giao tiếp với giáo viên và kết nối với các phụ huynh khác.
HƯƠNG LAN: Chị có duy trì điều đó khi David lên trung học không?
CINDY TANG:
Không hẳn. Khi lên trung học thì khác. Ở độ tuổi đó, các em không muốn cha mẹ can thiệp quá nhiều – từ việc học đến đời sống cá nhân. Thậm chí các em cũng không muốn cha mẹ biết bạn bè của mình là ai.
Tôi nghĩ điều đó là bình thường, vì các em muốn độc lập và tự quyết định cuộc sống của mình. Và đó cũng là dấu hiệu tốt.
Lúc này, cha mẹ cần lùi lại một bước, lắng nghe con nhiều hơn. Lắng nghe những gì con chia sẻ, thể hiện sự thấu cảm.
Ở tuổi thiếu niên, các em phải đối mặt với rất nhiều khó khăn – về thể chất, học tập và cả các mối quan hệ xã hội. Vì vậy, cha mẹ cần lắng nghe, cảm thông, và đừng vội quyết định thay con.
Hãy đưa ra lời khuyên, nhưng hãy tin tưởng để con tự đưa ra quyết định. Với tôi, sự tin tưởng là yếu tố then chốt trong cách làm cha mẹ.
Mọi đứa trẻ đều muốn làm cha mẹ tự hào. Cha mẹ cần tin vào điều đó. Nếu không, sự lo lắng của cha mẹ sẽ truyền sang con cái, khiến các em càng áp lực và khó phát huy tốt. Tư duy tích cực là vô cùng quan trọng.
HƯƠNG LAN: Nhưng làm cha mẹ của tuổi teen thật sự rất khó. Tôi biết cha mẹ nên để cho con tự khám phá và tự quyết định, tuy nhiên ở tuổi teen thì nhiều em còn chưa hiểu hết mình, chưa biết mình muốn gì? Vậy khi vai trò của cha mẹ nên đặt để như thế nào? Khi nào thì cha mẹ nên can thiệp, và khi nào thì nên dừng lại?
CINDY TANG:
Trước hết, tôi nghĩ cha mẹ cũng cần học. Học ở đây có nghĩa là đọc sách về cách nuôi dạy con ở từng giai đoạn khác nhau. Có rất nhiều sách hay hướng dẫn điều này.
Tôi dành rất nhiều thời gian đọc những tài liệu đó. Lời khuyên của tôi là mỗi phụ huynh nên chuẩn bị trước một hoặc hai năm cho giai đoạn phát triển tiếp theo của con.
Ví dụ, nếu con sắp vào trung học, hãy đọc sách về tuổi teen từ sớm. Nếu không, bạn sẽ rất sốc khi thấy con mình “thay đổi hoàn toàn”.
Cha mẹ cũng cần đặt ra quy tắc và ranh giới rõ ràng, một cách nhất quán, chứ không phải đột ngột cấm đoán.
Từ khi con còn nhỏ, chúng tôi đã thường xuyên nói chuyện với con, xem tin tức, xem phim, đi bảo tàng. Khi những chủ đề như rượu, ma túy hay vi phạm luật giao thông xuất hiện trên báo chí, chúng tôi đều trao đổi với con.
Nhờ vậy, con hiểu rằng đó là những vấn đề nghiêm trọng và không thể xem nhẹ.
HƯƠNG LAN: Tôi muốn hỏi David, em có từng trải qua giai đoạn khó khăn nào trong tuổi teen không?
DAVID LU:
Em nghĩ khi nhìn lại những năm đầu trung học và tuổi thiếu niên, thật khó để xác định chính xác những cảm xúc hay khó khăn cụ thể mà mình từng trải qua.
Ở thời điểm hiện tại, mỗi người đều có những cảm xúc, suy nghĩ và thử thách riêng.
Nhưng điều quan trọng là khi nhìn lại, em nhận ra rằng mỗi khi đối mặt với khó khăn, em chưa bao giờ phải đối diện một mình. Em luôn có gia đình, bạn bè và thầy cô bên cạnh, và em luôn nói ra những gì mình đang trải qua.
Dù không thể chỉ ra cụ thể từng khó khăn, em có thể nhận ra cách mình đã vượt qua chúng. Và đó là một cách rất mạnh mẽ để hiểu bản thân và tiếp tục tiến về phía trước.
Những bài học đó giúp em biết rằng, trong tương lai, khi gặp thử thách, chính cộng đồng và những người xung quanh sẽ là nguồn lực giúp em trưởng thành.
HƯƠNG LAN: Chị Cindy, là người đến từ một gia đình gốc Hoa, chị có duy trì những giá trị truyền thống nào trong cách nuôi dạy David không?
CINDY TANG:
Điều đầu tiên là tôi không quá chú trọng thành tích học tập, mà chú trọng việc rèn con trở thành một người tốt. Có trái tim nhân ái, biết giúp đỡ người khác và sống trung thực.
Khi David còn nhỏ, tôi thường đọc cho con nghe những câu chuyện, có một câu chuyện Trung Hoa về cậu bé và con sói. Tôi luôn nhắc con rằng: phải sống thật thà thì người khác mới tin mình.
Tôi rất vui vì David là một người trung thực và có tấm lòng lớn, luôn muốn giúp đỡ người khác. Đó là những phẩm chất quan trọng để sống trong xã hội.
HƯƠNG LAN: Chúng ta là những di dân đang sống và học tập trong môi trường Úc, con cái khi vào trường thì khi các em tiếp xúc với bạn bè quốc tế với những giá trị khác nhau, có bao giờ chị cảm thấy mâu thuẫn giữa cách nuôi dạy của mình và những kỳ vọng của xã hội không?
CINDY TANG:
Hoàn toàn không. Tôi luôn cố gắng hòa mình vào môi trường mà con đang sống. Tôi gặp gỡ bạn bè của con, phụ huynh khác, giáo viên, hiệu trưởng, tham gia các hoạt động tình nguyện của trường.
Tôi không bỏ lỡ bất kỳ hoạt động nào của trường – từ thể thao đến âm nhạc. Không chỉ đưa con đi, chúng tôi còn ở lại xem, rồi sau đó về nhà cùng trò chuyện về những gì đã diễn ra.
Nhờ vậy, tôi hiểu rõ môi trường xung quanh con và có thể đồng hành cùng con một cách tự nhiên.
HƯƠNG LAN: Câu hỏi cuối cùng: nhìn lại chặng đường đã qua, theo chị, yếu tố nào làm nên thành công của David hôm nay?
CINDY TANG:
David là một cậu bé rất tò mò với mọi thứ. Sự tò mò đó là điều vô cùng quan trọng. Con luôn muốn khám phá những điều mình chưa biết.
HƯƠNG LAN: David lúc nãy cũng nhắc đến yếu tố này, sự tò mò đó là bản chất tự nhiên của em hay cần được nuôi dưỡng?
DAVID LU:
Em nghĩ sự tò mò đã có sẵn trong em từ nhỏ. Những ký ức sớm nhất của em là luôn đặt câu hỏi và khám phá thế giới xung quanh.
Nhưng cách tốt nhất để nuôi dưỡng sự tò mò ở bất kỳ đứa trẻ nào là cho phép các em được trải nghiệm nhiều điều mới.
Càng được tiếp xúc với nhiều hoạt động, con người, sách vở, thể thao khác nhau, trẻ càng nhận ra thế giới này rộng lớn và đa dạng.
Khi một đứa trẻ có thể cảm nhận rằng “wow, còn rất nhiều điều để khám phá”, thì sự tò mò sẽ tự nhiên lớn lên từ đó.
Cảm ơn David và chị Cindy về cuộc trò chuyện hôm nay, cảm ơn những chia sẻ và lời khuyên quý giá của chị, hi vọng đã đem lại những nguồn động lực hoặc gợi ý cho các bậc phụ huynh và các bạn học sinh khác. Chúc cho David tiếp tục giữ được phong độ của mình trong chặng đường sắp tới của em.
READ MORE
SBS Việt ngữ
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
