Một nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên lần đầu tiên trên thế giới đã thách thức quan điểm y học truyền thống, cho thấy việc uống cà phê hàng ngày có thể bảo vệ chống lại chứng rung nhĩ (Atrial Fibrillation - AF), một tình trạng tim phổ biến gây ra nhịp tim không đều. Rung nhĩ ảnh hưởng đến khoảng một phần ba số người trong đời và là nguyên nhân gây suy tim, đột quỵ và tử vong sớm.
Phát hiện đáng ngạc nhiên
Nghiên cứu mang tính bước ngoặt này, được dẫn dắt bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Adelaide (Úc) và Đại học California, San Francisco (UCSF), đã tìm thấy một đồng minh bất ngờ cho sức khỏe tim mạch trong cà phê.
Trái ngược với khuyến nghị phổ biến của bác sĩ là bệnh nhân có vấn đề về nhịp tim nên hạn chế cà phê, nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm trên 200 bệnh nhân AF từ Úc, Mỹ và Canada. Kết quả cho thấy:
Những người uống cà phê mỗi ngày có nguy cơ tái phát các cơn AF (hoặc nhịp tim không đều) thấp hơn 39% so với nhóm kiêng cà phê và caffeine.
Cụ thể, chỉ 47% số người trong nhóm uống cà phê bị tái phát AF trong vòng 6 tháng, so với 64% ở nhóm kiêng hoàn toàn.
Giáo sư Christopher X. Wong, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Adelaide, nhận định: "Điều này thật đáng kinh ngạc vì nó đi ngược lại giả định phổ biến rằng cà phê làm trầm trọng thêm các rối loạn nhịp tim. Thử nghiệm này cho thấy cà phê không chỉ an toàn mà còn có khả năng bảo vệ."
Tại sao cà phê lại có tác dụng bảo vệ?
Giáo sư Gregory Marcus từ UCSF, tác giả cao cấp của nghiên cứu, đã đưa ra một số giả thuyết về cơ chế hoạt động tích cực của cà phê:
Tăng hoạt động thể chất: Cà phê giúp tăng cường hoạt động thể chất, điều này được biết đến là có khả năng giảm AF.
Tác dụng lợi tiểu: Caffeine là chất lợi tiểu, có thể giúp giảm huyết áp và từ đó làm giảm nguy cơ AF.
Chống viêm: Một số thành phần khác trong cà phê có đặc tính chống viêm, có thể mang lại những tác động tích cực cho tim mạch.
Lời khuyên cho bệnh nhân
Các nhà nghiên cứu kết luận rằng: "Dựa trên những kết quả này, các bệnh nhân AF đang uống cà phê có thể an toàn tiếp tục thưởng thức cà phê của họ. Hơn nữa, có lẽ đáng để xem xét liệu những bệnh nhân AF không uống cà phê có thực sự nên cân nhắc bắt đầu hay không."
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng một số người vẫn có thể cảm thấy caffeine gây ra hoặc làm trầm trọng thêm chứng rung nhĩ của họ, vì vậy bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi thói quen.
Cách uống cà phê như thế nào cho lợi ích nhất?
Dựa trên những nghiên cứu chung về sức khỏe, bao gồm cả các nghiên cứu về tim mạch và tiêu hóa, chúng tôi tóm tắt vài hướng dẫn căn bản nhất về cách uống cà phê để đạt được lợi ích tối ưu cho sức khỏe:
Để tối đa hóa lợi ích và giảm thiểu tác dụng phụ, bạn nên chú ý đến liều lượng, thời điểm và cách pha chế.
Liều lượng: Uống bao nhiêu là đủ?
Liều lượng tối ưu: Hầu hết các nghiên cứu đồng ý rằng việc tiêu thụ khoảng 3-4 tách (cốc) cà phê mỗi ngày (tương đương khoảng $300 - 400\text{mg}$ caffeine) có liên quan đến những lợi ích sức khỏe lớn nhất (giảm nguy cơ bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường loại 2, và một số bệnh ung thư).
Không nên lạm dụng: Vượt quá ngưỡng $400\text{mg}$ caffeine/ngày có thể dẫn đến lo lắng, bồn chồn, mất ngủ, tăng nhịp tim và các vấn đề tiêu hóa.
Nghe cơ thể: Nếu bạn nhạy cảm với caffeine (nhịp tim nhanh, lo lắng), hãy giảm liều lượng hoặc chuyển sang cà phê đã khử caffeine (decaf).
Thời điểm: Khi nào nên uống?
Thời điểm vàng: Uống cà phê giữa buổi sáng (khoảng 9:30 sáng - 11:30 sáng) thường được coi là tốt nhất. Lúc này, mức hormone cortisol (hormone căng thẳng) của cơ thể đã giảm xuống sau đỉnh điểm buổi sáng sớm, giúp tối ưu hóa tác dụng kích thích của caffeine.
Tránh uống khi đói: Uống cà phê đen, đặc khi bụng hoàn toàn đói có thể kích thích dạ dày sản xuất axit, gây khó chịu hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề trào ngược. Nên ăn nhẹ hoặc đợi sau bữa sáng.
Giới hạn buổi chiều/tối: Ngừng uống cà phê (hoặc chuyển sang decaf) ít nhất 6-8 giờ trước khi đi ngủ. Caffeine có thời gian bán thải dài, có thể gây rối loạn chu kỳ giấc ngủ ngay cả khi bạn cảm thấy không bị mất ngủ.
Tránh thêm đường và chất béo không cần thiết:
Hạn chế đường: Đường tinh luyện làm mất đi nhiều lợi ích sức khỏe của cà phê và gây tăng đường huyết.
Hạn chế kem/sữa có đường: Tránh các loại cà phê có nhiều si-rô, kem tươi, hoặc sữa béo có đường (như các món cà phê pha sẵn thương mại).
Uống đủ nước: Cà phê có tính lợi tiểu, vì vậy hãy đảm bảo uống thêm nước lọc để tránh mất nước.
Xin lưu ý: Những thông tin trên chỉ mang tính tham khảo, mọi chi tiết về trường hợp của quý vị, xin liên hệ với cơ quan hữu trách hoặc chuyên gia trong lĩnh vực liên quan.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
Phần "Transcript" do AI tạo ra. Đọc thêm về việc SBS sử dụng AI: https://www.sbs.com.au/aboutus/sbs-guiding-principles-for-use-of-ai/
