Chương trình mang tên “Solar Sharer” (Chia sẻ năng lượng mặt trời) vừa được Chính phủ Lao động công bố, đánh dấu bước tiến mới trong nỗ lực phổ cập lợi ích từ năng lượng tái tạo cho toàn dân, kể cả những người không có tấm pin mặt trời trên mái nhà hoặc đang thuê nhà.
Theo kế hoạch, các nhà bán lẻ điện sẽ được yêu cầu cung cấp điện miễn phí ít nhất ba giờ trong ngày, giai đoạn giữa trưa, khi giá điện bán buôn thường rất rẻ hoặc thậm chí âm do lượng điện mặt trời sản xuất vượt xa nhu cầu.
Chương trình sẽ được áp dụng ở tiểu ba bang lớn, sau đó sẽ được mở rộng trên toàn quốc vào năm 2027.
Các hộ gia đình có công tơ điện thông minh (smart meter) sẽ có thể lên lịch để chạy máy giặt, máy rửa chén, máy điều hòa, sạc xe điện hoặc pin lưu trữ trong khung giờ miễn phí.
Bộ trưởng Biến đổi khí hậu và Năng lượng Chris Bowen cho biết, mục tiêu của chương trình là “để mọi tia nắng cuối cùng đều được dùng để cung cấp năng lượng cho các hộ gia đình, thay vì bị lãng phí.”
“Chúng tôi muốn chia sẻ lợi ích của năng lượng tái tạo với tất cả mọi người, cả những người không có pin mặt trời hay pin lưu trữ. Hiện nay, vào giữa ngày, giá điện thường rất rẻ hoặc âm. Vì vậy, đây là cơ hội để các công ty năng lượng kết hợp và mang lại lợi ích thực sự cho người tiêu dung,” ông Bowen nói.
Theo ông Bowen, công nghệ hiện đại cho phép người dân hẹn giờ sử dụng thiết bị dễ dàng hơn, từ đó khuyến khích dịch chuyển nhu cầu tiêu thụ điện từ buổi tối là thời điểm cao điểm, sang ban ngày khi điện mặt trời dư thừa. Chính phủ kỳ vọng điều này sẽ giúp giảm chi phí vận hành hệ thống, hạn chế nhu cầu nâng cấp lưới điện đắt đỏ, và ổn định nguồn cung.
“Điện miễn phí vào ban ngày là bằng chứng rằng điều tốt cho hành tinh cũng là điều tốt cho ví tiền của bạn,” ông Bowen nói.
Chính phủ liên bang cũng đang chịu sức ép trong việc kiềm chế giá điện tăng sau khi các khoản trợ giá của tiểu bang và liên bang kết thúc, trong bối cảnh lạm phát tăng trở lại. Theo Cơ quan Quản lý Năng lượng Úc (AER), giá điện trần cho các hộ dân trong hợp đồng tiêu chuẩn (Default Market Offer) đã tăng từ 0,5% đến gần 10% tùy khu vực trong năm nay.
Ông Bowen khẳng định AER sẽ giám sát chặt chẽ chương trình để bảo đảm người tiêu dùng được hưởng “mức giá công bằng” ngoài khung giờ miễn phí, đồng thời cho biết chính phủ sẽ tham vấn thêm với các tiểu bang khác chưa nằm trong chương trình.
Một số công ty điện như AGL và Red Energy hiện cũng đã có chương trình điện miễn phí trong ngày cho khách hàng. Tuy nhiên, Hội đồng Năng lượng Úc (AEC) - đại diện các công ty phát và bán điện - tỏ ra bất ngờ vì chính phủ không tham vấn ngành trước khi công bố.
Giám đốc điều hành AEC, Louisa Kinnear, cho rằng việc công bố đột ngột có thể “làm giảm niềm tin của thị trường và dẫn đến hậu quả ngoài mong muốn,” thậm chí khiến một số doanh nghiệp “rút khỏi thị trường”.
“Việc chính phủ công nhận các sản phẩm sáng tạo từ phía doanh nghiệp là tích cực, nhưng thiếu tham vấn trước có thể ảnh hưởng lâu dài đến đổi mới sản phẩm, là yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng,” bà nói.
Ngược lại, Hội đồng Năng lượng Thông minh (Smart Energy Council), gồm các doanh nghiệp lắp đặt pin mặt trời, hoan nghênh chính sách này, gọi đây là “tin vui cho các hộ gia đình đang chịu áp lực chi phí sinh hoạt”.
Giám đốc vận động của hội, David McElrea, khẳng định:
“Chương trình này thực sự giúp người dân tiếp cận nguồn điện miễn phí, bởi mặt trời không gửi hóa đơn cho bạn.”
Chính phủ dự kiến mở rộng chương trình Solar Sharer trên toàn quốc vào năm 2027, sau khi đánh giá hiệu quả triển khai ở ba tiểu bang thí điểm. Nếu thành công, đây sẽ là bước đi quan trọng trong việc đưa Úc tiến gần hơn đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời giảm gánh nặng hóa đơn điện cho hàng triệu hộ gia đình.
READ MORE
Dịch vụ hữu ích
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instgram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
