Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu tập trung tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels [18-19 tháng 12], đang đối mặt với một quyết định quan trọng về việc liệu họ có nên sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga - phần lớn được giữ tại trung tâm thanh toán bù trừ tài chính Euroclear có trụ sở tại Brussels - để tài trợ thêm cho việc hỗ trợ Ukraine hay không.
Bà Ursula Von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, nhắc lại những gì EU đã cam kết đóng góp cho Ukraine.
"Thật tốt khi Hội đồng châu Âu đã cam kết lần trước rằng chúng ta sẽ thu hẹp khoảng cách tài chính cho Ukraine trong hai năm tới. Chúng ta đang nói về 137 tỷ euro cần thiết. Vì vậy, ước tính của chúng ta và ước tính của IMF, và chúng ta đã cam kết sẽ chi trả hai phần ba trong số đó, tức là 90 tỷ euro."
Nhưng Ngân hàng trung ương Nga cho biết kế hoạch của EU sử dụng tài sản của họ là bất hợp pháp.
Nga đã đệ đơn kiện tại Moscow, đòi tập đoàn tài chính Euroclear bồi thường 230 tỷ euro [348 tỷ đô la Mỹ].
Nga đã cảnh báo các nhà lãnh đạo EU không nên sử dụng tiền của họ, nhưng Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đã kêu gọi các nhà lãnh đạo phải hành động.
Hoặc tiền hôm nay, hoặc máu ngày mai. Và tôi không nói về Ukraine ở đây. Tôi đang nói về châu Âu. Và đây là quyết định của chúng ta. Và chỉ của chúng ta mà thôi. Tôi nghĩ tất cả các nhà lãnh đạo châu Âu cuối cùng phải đứng lên để giải quyết vấn đề.Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk
Nhưng Bỉ và nhiều quốc gia khác lại có những lo ngại về rủi ro pháp lý mà Nga có thể gây ra.
Thủ tướng Bỉ Bart de Wever trước đó đã nói với quốc hội nước mình rằng ông chưa thấy liệu có những đảm bảo ràng buộc về mặt pháp lý và có thể thực thi nghiêm ngặt hay không.
Ông hy vọng - nếu họ tiếp tục với quyết định này - thì rủi ro sẽ được chia sẻ giữa các quốc gia.
"Chúng tôi có ba yêu cầu. Tôi muốn sự chia sẻ rủi ro hoàn toàn, bởi vì rủi ro rất lớn. Chúng tôi sẽ phải gánh chịu những khoản bồi thường khổng lồ. Vì vậy, nếu chúng ta muốn làm điều này, chúng ta sẽ phải làm điều này cùng nhau. Chúng tôi muốn có sự đảm bảo, nếu tiền phải được hoàn trả, rằng mỗi quốc gia thành viên sẽ đóng góp. Hậu quả không thể chỉ dành cho Bỉ. Và yêu cầu thứ ba là mọi quốc gia có tài sản bị đóng băng hãy cùng hành động với chúng tôi."
Thủ tướng Hungary Viktor Orban nói rằng EU đang đòi hỏi một cuộc chiến không cần thiết nếu các nhà lãnh đạo nhượng bộ trong việc cung cấp hỗ trợ tài chính.
Đảm bảo cho cái gì? Toàn bộ ý tưởng này thật ngu ngốc khi lấy tiền của ai đó. Có hai quốc gia đang trong chiến tranh, đúng vậy. Không phải Liên minh châu Âu. Đó là Nga và Ukraine, và ai đó, Liên minh châu Âu, lại muốn lấy tiền của một trong các bên rồi đưa cho bên kia. Điều đó chẳng khác nào lao vào chiến tranh. Vì vậy, Thủ tướng Bỉ nói đúng. Chúng ta không nên làm điều đó.Thủ tướng Hungary Viktor Orban
EU coi cuộc chiến của Nga là mối đe dọa đến an ninh của chính mình và muốn tiếp tục tài trợ cho Ukraine để họ tiếp tục chiến đấu.
Trưởng ban Chính sách Đối ngoại của Liên minh châu Âu, Kaja Kallas, hy vọng đề xuất này sẽ sớm được thông qua.
"Giờ đây, những đề xuất mà chúng tôi đã và đang nghiên cứu, cũng như giải quyết những lo ngại của Bỉ, tôi nghĩ việc tiến hành đề xuất lập pháp có nghĩa là tất cả chúng ta đều phải gánh chịu rủi ro vì đây là một đề xuất của châu Âu. Vì vậy, rủi ro và gánh nặng được chia sẻ như nhau. Tôi nghĩ rằng những vấn đề mà Bỉ nêu ra, chúng tôi cũng đã giải quyết. Vì vậy, tôi hy vọng chúng ta sẽ hoàn thành được việc này."
Bà nói rằng các nhà lãnh đạo sẽ ở lại hội nghị thượng đỉnh cho đến khi nào cần thiết để tìm ra giải pháp.
Thủ tướng Đức, Friedrich Merz, cho biết ông không thấy lựa chọn nào tốt hơn là sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga cho mục đích này.
Ông hiểu những lo ngại mà một số quốc gia thành viên có, nhưng cũng hy vọng họ có thể đạt được một kết luận.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, người cũng tham dự hội nghị thượng đỉnh, đã kêu gọi khối này đồng ý với một thỏa thuận mà ông cho rằng sẽ cho phép Ukraine tiếp tục chiến đấu.
"Bản dịch tiếng Ukraina sang tiếng Anh: "Nếu khoản viện trợ này không đến, sản lượng máy bay không người lái của Ukraine sẽ giảm đáng kể. Để so sánh, nếu hiện nay, xét về số lượng máy bay không người lái giá rẻ mà chúng ta sử dụng trên chiến trường, chúng ta có số lượng tương đương với Nga, thì (nếu không có viện trợ) con số đó sẽ thấp hơn nhiều."
Ông Zelenskyy đang kêu gọi Mỹ gây thêm áp lực lên Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ông tin rằng ông Putin không muốn chấm dứt chiến tranh, nhưng nói rằng vẫn còn hy vọng nếu Donald Trump đưa ra lời kêu gọi.
Khi căng thẳng chính trị leo thang ở Brussels, nỗ lực chiến tranh của Ukraine đang bị đình trệ - trong sự chờ đợi một quyết định tích cực.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instgram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
