Đây là lần tẩy trắng hàng loạt thứ năm, xảy ra trong vòng 8 năm qua, hiện tượng tẩy trắng san hô hàng loạt này đang biến hàng trăm địa điểm trên khắp Rạn san hô Great Barrier Reef thành màu trắng.
Hiện tượng tẩy trắng san hô xảy ra khi nhiệt độ đại dương cao hơn mức trung bình khiến san hô chịu nhiệt độ cao, khiến chúng phải rời khỏi các loại tảo bám vào, vốn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và màu sắc cho san hô.
Cơ quan quản lý Công viên Biển Great Barrier Reef cho hay các cuộc khảo sát nhìn trên không xuống cho thấy 2/3 khu vực rạn san hô đã xác nhận có hiện tượng tẩy trắng hàng loạt.
Tiến sĩ Roger Beeden là trưởng nhóm nghiên cứu tại Cơ quan quản lý Công viên Biển Great Barrier Reef.
Ông nói tẩy trắng không phải lúc nào cũng khiến cho rạn san hô bị tiêu diệt.
"Điều quan trọng cần nhớ là mặc dù san hô bị tẩy trắng, rõ ràng nghĩa là chúng đang bị căng thẳng, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng có nghĩa là san hô sẽ chết. Nếu điều kiện thời tiết lạnh đi đủ nhanh thì ngay cả san hô bị tẩy trắng cũng có thể phục hồi."
Cơ quan quản lý Biển cùng với các nhà khoa học từ Viện Khoa học Biển Úc đã hoàn thành các cuộc khảo sát trên không đối với 300 rạn san hô từ Cape Melville, miền bắc Cooktown, đến rạn san hô ở bắc Bundaberg.
Các nhà khoa học cho hay hiện tượng tẩy trắng diễn ra theo xu hướng toàn cầu, do nhiệt độ mặt nước biển tăng cao.
Người đứng đầu nhóm nghiên cứu về Đại dương của Quỹ Thiên nhiên Thế giới (WWF) Richard Leck cho hay các sự kiện dẫn đến hiện tượng tẩy trắng bắt đầu sớm hơn nhiều so với thời điểm bắt đầu mùa hè ở Úc.
"Đây là một sự kiện thực sự bắt đầu từ mùa hè ở châu Âu - chúng tôi đã chứng kiến hiện tượng tẩy trắng san hô khổng lồ ở vùng biển Caribe và các rạn san hô ở Florida. Vì vậy, thật khó để tiên đoán liệu rạn san hô này có thể hạ nhiệt như thế nào, trong khoảng thời gian ngắn ngủi trong vài tuần tới, nếu không nguội kịp nó sẽ hứng chịu tỷ lệ diệt vong hàng loạt, đơn giản vì hiện nay đại dương quá nóng."
Tiến sĩ Beeden cho hay, rạn san hô này đã được chứng minh là có khả năng phục hồi tốt trong quá khứ.
"Điều quan trọng cần nhớ là Rạn san hô Great Barrier đã trải qua nhiều giai đoạn tác động và thực sự đã phục hồi. Sự phục hồi gần đây nhất sau các sự kiện lớn như tẩy trắng san hô, lốc xoáy và sự bùng phát của loài sao biển có gai là cơ sở cho khả năng phục hồi vốn có của rặng san hộ này, nó có khả năng chịu đựng và phục hồi sau các sự kiện diệt vong."
Tuy nhiên các nhà khoa học đặc biệt lo lắng về các vùng phía nam của rạn san hô, nơi đây đã từng thoát khỏi các đợt tẩy trắng trước đây, nhưng hiện nay đang ghi nhận nhiệt độ cao nhất trong lịch sử.
Nghiên cứu gia Richard Leck cho hay san hô ở các khu vực phía nam của rạn san hô Great Barrier khó có khả năng phục hồi như những nơi khác.
"Đó là mối lo ngại thực sự, vì sức nóng dường như tập trung rất nhiều ở phía nam. Đây có lẽ là khu vực nóng nhất của Rạn san hô Great Barrier từ trước đến nay. Và vì vậy những san hô đó có rất ít khả năng để có thể tồn tại để chịu được sức nóng.”
Hiệp hội Bảo tồn Biển Úc cho hay sự kiện gần đây cho thấy chính phủ phải hành động nhiều hơn nữa để chấm dứt các dự án sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Tổng trưởng Môi sinh Tanya Plibersek nói chính phủ đang nỗ lực bảo vệ Rạn san hô.
"Đó là lý do tại sao chúng tôi đã quy định lộ trình hướng tới mức về 0 ròng vào năm 2050. Đó là lý do tại sao chúng tôi đang nỗ lực giảm lượng khí thải carbon ở Úc, góp phần vào nỗ lực toàn cầu, nhằm giảm lượng khí thải carbon và cũng để đảm bảo rằng chúng tôi đang chuyển đổi Úc sang nhiều dạng năng lượng tái tạo hơn, nhằm đạt được mục tiêu 82% năng lượng tái tạo vào năm 2030. Hiện nay, đây là thời điểm khó khăn đối với Great Barrier Reef, nhưng chúng tôi sẽ hợp tác với các chính phủ trên khắp thế giới để đảm bảo rằng chúng tôi đang bảo vệ rạn san hô của chúng tôi."
Nhà vận động bảo vệ rạn san hô và nhà sinh thái biển, Tiến sĩ Lissa Schindler cho hay mục tiêu hiện tại của chính phủ là cắt giảm 43% lượng ô nhiễm carbon vào năm 2030 là phù hợp với lộ trình nóng lên hai độ.
Bà cho hay mục tiêu này sẽ tương đương với việc mất đi 99% rạn san hô trên thế giới.
Bộ trưởng Môi sinh và Rạn san hô Great Barrier của tiểu bang Queensland, Leanne Linard, cho hay nhiệt độ tăng lên một chút sẽ tạo ra sự khác biệt lớn ở rạn san hô.
"Nó có thể là hai độ và mặc dù điều đó nghe có vẻ không đáng kể nhưng nó rất quan trọng đối với các rạn san hô. Nhưng sau những sự kiện này, chúng tôi cũng biết được rằng những gì chúng tôi đang làm với tư cách là một chính phủ, một Chính phủ Queensland kết hợp với Chính phủ liên bang, đang xây dựng khả năng phục hồi của Rạn san hô, và chúng ta cần tiếp tục tập trung vào các hoạt động đó để khi những sự kiện tương tự xảy ra, Rạn san hô của chúng ta sẽ có khả năng phục hồi.”
