Tầm nhìn về một trật tự an ninh và kinh tế toàn cầu mới, ưu tiên "Nam bán cầu", đó là những câu chữ được nhấn mạnh trong hội nghị thượng đỉnh giữa chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các nhà lãnh đạo Nga và Ấn Độ tại Trung Quốc.
Ông Tập Cận Bình và Tổng thống Vladimir Putin đã lần lượt chỉ trích phương Tây trong một cuộc họp của các nhà lãnh đạo Á-Âu nhằm đặt Bắc Kinh lên hàng đầu và trung tâm trong các mối quan hệ khu vực.
Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đã tự quảng bá mình là một mô hình hợp tác phi phương Tây giữa 10 quốc gia trong khu vực và mong muốn trở thành một giải pháp thay thế cho các liên minh truyền thống.
Ông Tập đã nói với các nhà lãnh đạo, bao gồm Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, rằng tình hình toàn cầu đang trở nên "hỗn loạn và đan xen" hơn.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng lên án "hành vi bắt nạt" của một số quốc gia - một ẩn ý ám chỉ Hoa Kỳ.
Chúng ta phải tiếp tục có lập trường rõ ràng chống lại chủ nghĩa bá quyền và chính trị cường quyền, đồng thời thực hành chủ nghĩa đa phương thực sự.Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình
Trong khi đó, Tổng thống Putin đã dùng bài phát biểu của mình để bảo vệ cuộc tấn công Ukraine của Nga, đổ lỗi cho phương Tây châm ngòi cho cuộc xung đột kéo dài ba năm rưỡi, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng và tàn phá phần lớn miền Đông Ukraine.
"Cuộc khủng hoảng này không phải do Nga tấn công Ukraine, mà là kết quả của một cuộc đảo chính ở Ukraine, được phương Tây ủng hộ và kích động," ông Putin nói.
Bộ Ngoại giao Ukraine đã kêu gọi Trung Quốc nỗ lực hướng tới hòa bình trong chuyến thăm của ông Putin, đồng thời cho biết trong một tuyên bố từ Kyiv rằng họ "hoan nghênh một vai trò tích cực hơn" của Bắc Kinh trong việc giúp tìm kiếm hòa bình "dựa trên sự tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc".
Trong khi đó, Tổng thống Nga Putin đã ca ngợi những nỗ lực hòa giải của Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc xung đột khi ông gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Điện Kremlin cho biết ông Putin sau đó đã gặp người đồng cấp Iran Masoud Pezeshkian, và hai người dự kiến sẽ thảo luận về chương trình hạt nhân của Iran.
Quan hệ Trung - Nga - Ấn 'luôn sáng suốt'
Tập Cận Bình, Putin và Modi đã xuất hiện, trò chuyện, bên cạnh là các thông dịch viên.
Ông Modi và Putin cũng được chụp ảnh nắm tay và hội đàm tại sự kiện vào buổi chiều.
Truyền thông nhà nước Nga đưa tin hai nhà lãnh đạo đã dành gần một giờ đồng hồ "trực tiếp" nói chuyện trên xe bọc thép của Tổng thống Putin trước một cuộc họp chính thức.
"Những cuộc trò chuyện với ông ấy luôn mang lại nhiều hiểu biết sâu sắc", ông Modi đăng trên X.
Trước cuộc gặp, Modi đã ca ngợi "mối quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt và đặc quyền" với Moscow và nói thêm rằng Ấn Độ mong muốn cả hai bên trong cuộc xung đột Ukraine "tìm kiếm hòa bình ổn định".
Hội nghị thượng đỉnh SCO đã khai mạc vào Chủ nhật vừa qua, chỉ vài ngày trước cuộc diễu binh quân sự quy mô lớn tại Bắc Kinh để kỷ niệm 80 năm kết thúc Đệ Nhị Thế chiến.
Các quốc gia thành viên đã ký một tuyên bố vào thứ Hai, nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như an ninh và kinh tế, theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã của Trung Quốc.
Tân Hoa Xã cho biết thêm rằng các nhà lãnh đạo cũng đã chấp nhận Lào là quốc gia quan sát viên, hay "đối tác đối thoại" - trong hội nghị thượng đỉnh hiện đã có 16 quan sát viên.
“Tin tưởng lẫn nhau”
Ông Tập đã tổ chức một loạt các cuộc gặp liên tiếp với các nhà lãnh đạo, bao gồm cả Tổng thống Lukashenko - một trong những đồng minh trung thành của ông Putin - và ông Modi, người đang có chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên kể từ năm 2018.
Ông Modi nói với ông Tập rằng Ấn Độ cam kết "thúc đẩy mối quan hệ của chúng ta trên cơ sở tin tưởng lẫn nhau, tôn trọng phẩm giá và đồng cảm".
Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh, hai quốc gia đông dân nhất thế giới là những đối thủ cạnh tranh gay gắt, cạnh tranh ảnh hưởng trên khắp Nam Á, và họ đã có một cuộc đụng độ biên giới đẫm máu vào năm 2020.
Sự tan băng bắt đầu vào tháng 10 năm ngoái, khi ông Modi gặp ông Tập lần đầu tiên sau 5 năm tại một hội nghị thượng đỉnh ở Nga.
Sự xích lại gần nhau giữa hai nước càng sâu sắc hơn khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gây sức ép lên cả hai nền kinh tế lớn châu Á bằng các mức thuế quan thương mại.
Tại Hội nghị thượng đỉnh SCO, Ông Tập cũng kêu gọi thành lập một ngân hàng phát triển SCO mới, đây sẽ là một bước tiến lớn hướng tới khát vọng lâu nay của khối là phát triển một hệ thống thanh toán thay thế, tránh sử dụng đồng đô la Mỹ.
Ông cho biết thêm rằng Bắc Kinh sẽ cung cấp 2 tỷ nhân dân tệ (280 triệu đô la) viện trợ miễn phí cho các quốc gia thành viên trong năm nay và thêm 10 tỷ nhân dân tệ dưới dạng các khoản vay cho một tập đoàn ngân hàng SCO.
Hơn 20 nhà lãnh đạo đang tham dự cuộc họp lớn nhất của khối kể từ khi thành lập năm 2001.
Nhiều vị lãnh đạo cao cấp sẽ có mặt tại Bắc Kinh vào thứ Tư để theo dõi cuộc duyệt binh, sự kiện cũng có sự tham dự của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Ông Kim đã rời Bình Nhưỡng bằng tàu hỏa vào chiều thứ Hai và dự kiến sẽ đến vào thứ Ba, theo hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc.
Đồng hành cùng chúng tôi, Follow & Like SBS Vietnamese Facebook Cập nhật tin tức mọi lúc mọi nơi tại sbs.com.au/vietnamese
