Vào ngày 4/12 tới, người dân Italy sẽ tham gia cuộc trưng cầu ý dân về việc liệu có sửa đổi hiến pháp quốc gia hay không. Điều này sẽ nắm vai trò chìa khóa theo chốt để mở cánh cửa cho phép Thủ tướng Matteo Renzi thực hiện cải tổ kinh tế nước nhà.
Ông mô tả cuộc trưng cầu dân ý là một cuộc chiến giữa một bên là sự hoài niệm quá khứ với một bên là tương lai.
Ông Renzi nói một lá phiếu thuận cũng là yếu tố sống còn đối với sự ổn định kinh tế và chính trị đang rất cần ở quốc gia này.
“Đối với thị trường tài chính, chúng tôi có thể nói rằng chúng luôn nhận được những lời kêu gọi về việc cải tổ cơ cấu là một phần quan trọng cho tương lai nước Ý. Tôi cho rằng điều đó có nghĩa là người dân luôn muốn có tiếng nói ở mọi nơi, và việc cải tổ hiến pháp là điều mà quốc gia này cần. Vào chủ nhật này, người dân Ý sẽ cho chúng ta biết liệu họ có đồng ý với về việc đơn giản hóa thể chế này hay không.”
Nếu hiến pháp tại Ý được thay đổi, Thượng viện sẽ có tiếng nói ít trọng lượng hơn Hạ viện. Điều này phối hợp với luật bầu cử mới bảo đảm các đảng lớn chiếm được số đông, tạo đòn bẩy để Thủ tướng Renzi có khả năng thực thi chương trình cải tổ kinh tế mà ông ủng hộ.
Phe đối lập với ông Renzi thì nói rằng những cải cách sẽ làm suy yếu Thượng viện và kết cục sẽ dẫn đến đảng lớn nhất sẽ chiếm đa số trong Quốc hội.
Theo đó, nếu hiến pháp Italy được thay đổi, Thượng viện sẽ có tiếng nói ít trọng lượng hơn Hạ viện. Điều này phối hợp với luật bầu cử mới bảo đảm các đảng lớn chiếm được số đông sẽ tạo đòn bảy để Thủ tướng Renzi có khả năng thực thi chương trình cải tổ kinh tế mà ông ủng hộ.
Ý là một trong số ít các quốc gia mà những người sống ở ngoại quốc cũng có thể được bầu chọn vào Quốc hội, và cử tri Úc được đại diện bởi dân biểu Marco Fedi.
Ông Fedi nói việc cải cách này đã bị trì hoãn quá lâu rồi
“Tại sao cải cách lại quan trọng như vậy? là vì hệ thống chính trị Ý rất chậm và thiếu hiệu quả. Hiện nay một dự luật muốn được Quốc hội thông qua phải trải qua một quá trình rất nhiêu khê, và chúng ta cũng đã thảo luận cả hàng thập kỷ về chuyện cải cách này rồi. Hiện chúng ta có cơ hội, và đã đến lúc phải thực hiện hoặc sẽ không bao giờ cơ hội lặp lần nữa.”
Nhưng theo như nhà báo mảng chính trị Riccardo Schirru tờ Globo đặt tại Úc, cho biết có nhiều tranh cãi tại Ý về vai trò của những cử tri sống ở ngoại quốc trong chiến dịch trưng cầu dân ý này.
“Có 4 triệu người có quyền bỏ phiếu hiện đang sống ở ngoại quốc, họ có thể là những người quyết định ai là người thắng cuộc trong đợt trưng cầu dân ý này. Có nhiều người cũng quan tâm, nhưng mối quan tâm của họ không giống với mối quan tâm của người dân trong nước. Ở thời điểm hiện tại, điều rất lạ là các chính trị gia lại rất quan tâm đến những lá phiếu ở ngoại quốc.”
Theo hệ thống chính trị hiện hành, việc thông qua các dự luật có thể mất nhiều năm.
Điều này tạo ra một hình ảnh về nước Ý trên thế giới là một quốc gia có nền kinh tế và thể chế chính trị hỗn loạn.
Cuộc trưng cầu ý dân còn được coi là phán quyết cho số phận trên chính trường của ông Renzi, theo đó, vị Thủ tướng đương nhiệm có thể từ chức nếu người dân lựa chọn “không” nhiều hơn.
Năm 2016, nước Ý đối mặt với nhiều khó khăn do kinh tế phát triển chậm, tỉ lệ thất nghiệp cao và hệ thống ngân hàng chịu áp lực nặng nề. Các ngân hàng ở Ý đang ôm số nợ xấu cao, theo đánh giá của Quỹ Tiền tệ Quốc tế là 400 tỉ Mỹ kim.
Nhưng Bộ trưởng Tài chính của Ý Pier Carlo Padoan thì rất sẵn sàng để xóa bỏ định kiến rằng nền kinh tế nước này đang trong giai đoạn khủng hoảng.
Hầu hết các cuộc thăm dò công luận đều dự đoán rằng người dân Ý đang nghiêng về phía phản đối thay đổi hiến pháp
Nhưng hầu hết các cuộc thăm dò công luận trước đây cũng dự đoán sai khi cho rằng Anh quốc không ủng hộ việc rời khỏi Liên Âu và Hoa Kỳ không quan tâm đến chức Tổng thống của Donald Trump.
Cuộc trưng cầu ý dân còn được coi là phán quyết cho số phận trên chính trường của ông Renzi, theo đó, vị Thủ tướng đương nhiệm có thể từ chức nếu người dân lựa chọn “không” nhiều hơn.
Vì vậy giờ đây ông Matteo Renzi đang hi vọng cuộc thăm dò công luận lại đang dự đoán sai một lần nữa.
