M: Xin chào anh Nam,
N: Xin chào quý vị thính giả SBS Việt Ngữ.
Mời quý vị nhấn vào audio để nghe toàn bộ bài phỏng vấn.
M: Trước nhất anh Nam anh có thể giới thiệu bản thân mình và bắt đầu với câu chuyện vượt biên của gia đình mình được không?
N: Thì gia đình của Nam là vượt biên năm 77, ở trên biển bảy ngày bảy đêm được cứu về trại tị nạn ở Songkhla Thái Lan. Ở đó vài tháng hình như là năm sáu tháng gì đó. Xong rồi được qua Úc năm 78 thì mình sanh đẻ ở đây. Công việc của anh bây giờ là thầy giáo, mà trước đó làm việc dịch vụ xã hội về tâm lý.
Nguyễn Nam đang ngồi trong lòng ba mình, Nguyễn Đức Son, chung với mẹ và hai chị mình. Credit: Nam Nguyen
N: Thì lúc ba anh qua đây là kiếm tin tức tiếng Việt rất là khó, thành ra cái đài SBS là ông khoái tại có tiếng Việt, nhất là radio, thành ra mọi bữa sáng là ổng thức dậy, ổng uống cà phê, hút thuốc rồi mở lên radio, ổng nghe tin tức Việt Nam mà mỗi ngày ổng nghe là bữa sáng với bữa tối.
Mà lúc năm 97 ông gọi vô là tại vì là lúc đó Nam bị ghiền ma túy, á phiện, lúc đó là ba của Nam đang kiếm những người cộng đồng mà giúp đỡ để mà kiếm cái đường giúp đỡ con cái mà vừa muốn giúp đỡ cộng đồng Việt Nam, những gia đình mà bị ảnh hưởng về cái chuyện ghiền á phiện và ma túy, thành ra ông gọi vô.
M: Không phải ai cũng muốn share chuyện này, lúc đó anh cảm giác như thế nào khi nghe ba kể?
N: Thì lúc đó là anh đang ở nhà thấy là ba anh vô trốn vô phòng tắm. Ông ngồi trên điện thoại. Mà ổng còn mở cái radio. Thành ra anh nghe được, một là anh rất là buồn mà mà xấu hổ. Sợ người ta khinh nữa, mà lúc đó ba của anh không có sợ, ổng nói mục đích là cho cộng đồng Việt Nam và những gia đình bị ảnh hưởng và cái tình trạng ma túy. Có nghĩa là nhiều người bị ảnh hưởng và mình nên giúp đỡ nhau, thành ra lúc đó là Nam nghe là rất rất là buồn và xấu hổ lắm.
Mà lúc đó về cái cộng đồng Việt Nam mình bí bêu rếu trên báo, tivi, tin tức, nói xấu cộng đồng của mình, nói là phần đông mấy đứa trẻ là du đảng hoặc là bán ma túy, thành ra cái cộng đồng Việt Nam mình cũng đã khổ rồi mà dính vô tình trạng này còn khổ thêm nữa.
M: Thời đó, làm sao mà anh Nam ghiền heroin?
N: Lúc đó là Nam rất là còn trẻ, chưa lớn, còn con nít, chưa trưởng thành, mà vừa không biết mình là người Việt hay mình là người Úc tại mình sanh đẻ ở đây. Nam làm quen với những đứa Việt Nam mà cô đơn hoặc không có gia đình ở đây, mình thấy cũng tội nghiệp. Nhất là mấy đứa vượt biên mà không có cha mẹ đi chung, nó qua đây đó, nó không có gia đình ủng hộ nó, thành ra Nam thấy tội nghiệp mà làm bạn.
Mà mình đi chơi mới bắt đầu thì vui thoi, mình hơi quậy và sau đó thì mỗi đứa nó dụ nhau như là: "Mày thử cái này mày thử cái kia đi, mới bắt đầu thì hút thuốc lá, xong rồi hút cần sa, rồi từ từ cái vô cái mày thử hút á phiện nè, và hút bạch phiến".
Thì lúc đó mình vui thôi chứ đâu có biết là cái ghiền nó tới mức độ nào, thành ra lúc mà mình dính là mình cũng quá trễ.
Một nụ cười của Nguyễn Nam trong năm 1996. Credit: Nam Nguyen supplied.
N: Một số bán để có tiền mua thuốc.
M: Ý anh Nam nói là có một số bạn đó đi bán ma túy để tiếp tục theo cái ...
N: Tại nó ghiền chứ không phải là tại nó muốn kiếm tiền.
M: Khi ba anh gọi vô SBS và tả trường hợp của anh Nam thì lúc đó anh Nam có muốn bỏ chưa và nó làm cho mình cảm thấy như thế nào?
N: Lúc đó thì Nam cảm giác là hơi sỉ nhục mà mắc cỡ, muốn bỏ mà rất là khó, tại nó ảnh hưởng cái tinh thần của mình rất là nặng mà rất là sâu. Mình không biết cách để bỏ, lúc đó có thuốc mới đem vô nước Úc để thử. Thì anh Nam vô rehab mà lúc đó không có hợp với Nam, what’s the word for fail?
M: Thất bại.
N: Thành ra mình vô đó nhưng thất bại và sau đó mẹ của Nam qua đời, bà bệnh, không phải là bệnh lâu mà tự nhiên cái bà bị đau tim, bệnh pneumonia, bệnh vô nhà thương thì trong vòng ba ngày thì đã qua đời, mà lúc đó là Nam vẫn còn rất trẻ mà còn bị ghiền.
Sau khi bà chết, thì lúc đó mình mới coi như là thức tỉnh từ từ mới bỏ được, mà cái chuyện bỏ đó rất là khó khăn, cực kỳ khó khăn, tại nó ảnh hưởng tâm lý, tinh thần, gia đình, anh em, cô bác, mà cuối cùng Nam bỏ được.
M: Cái thời mà ba anh gọi vô và cái ngày mà mẹ anh mất, lúc đó là khoảng bao lâu?
N: Chừng cỡ hai năm, từ cái ngày ông gọi vô á, tới cái ngày mà bả mất, trong vòng hai năm.
M: Rồi xong từ ngày mẹ mất thì anh mới có nỗ lực để bỏ phải không, khi mà anh muốn bỏ thì lúc đó anh có vô chương trình rehab hay là mình tự kiếm cách bỏ.
N: Thì lúc mẹ của anh qua đời ba của anh sợ là Nam không biết về quê hương của Nam. Thành ra dẫn Nam về Việt Nam. Mục đích là cho Nam thấy quê hương, hai là đi dẫn bác sĩ trị bệnh, ba của Nam thì dắt đi bác sĩ, ổng cho một dòng thuốc, anh cũng không biết thuốc gì nữa. Mà làm cho anh cai được cái thuốc phiện, sau khi đó về Úc, thì từ từ anh lập lại cuộc đời của anh. Lúc mẹ anh còn sống, bà sợ là ba anh đưa anh vô công an. Tại hù anh cho anh bỏ, lúc đó bà sợ là không có đường nào mà trị được anh hết. Sau khi má anh chết ba anh mới dẫn về.
M: Cho những thính giả mà có anh em bà con bị nghiện, không phải là chỉ heroin hoặc là đá, hoặc mấy ma túy hiện tại, thì anh muốn chia sẻ những lời khuyên nào cho mấy người này?
Thành ra anh khuyên là một là đi bác sĩ, bác sĩ giúp đỡ cũng như là vô rehab hoặc là có thuốc để giúp đỡ mà đi bác sĩ tâm lý. Gần ba chục năm rồi, cái việc đi bác sĩ tâm lý là không có trong cái cộng đồng Việt Nam lúc đó, tại vì ngôn ngữ, với cái chuyện tâm lý là không có coi như là không mở rộng vì sợ mất mặt là số một, thứ hai là dân vượt biên sống qua thời chiến tranh, tâm lý là không nghĩ là quan trọng, tại mình đã thấy nhiều cái khổ rồi, nên chuyện tâm lý là không có quan trọng. Thành ra Nam khuyên với gia đình bây giờ cố vấn tâm lý rất là quan trọng, mình phải đi bác sĩ, mình phải kiếm người giúp mình.
M: Kiếm bác sĩ tâm lý cách nào?
N: Bây giờ có đầy đủ, mà có thông dịch viên nữa trong cái ngành đó, thành ra dễ hơn cho cộng đồng Việt Nam mình - không có cần xấu hổ hoặc là mắc cỡ, cái thời đó coi như là qua rồi.
M: Anh có thể giải thích được cái hành trình bỏ thuốc nghiện được không?
N: Yeah so, cái tình trạng mà lúc mà mình bỏ á phiện hoặc ma túy á, nhất là heroin, nó ảnh hưởng tới tinh thần mà giống như mình đau, ói, bị ỉa chảy hoặc là bị cảm. Cặp mắt nó đau, ngủ không được, mỏi chân tay, cái gì cũng mỏi hết á, cái đó là cái ảnh hưởng của á phiện.
Thành ra chừng nào mà cái tinh thần của một người mà ghiền á phiện, cảm giác mấy cái thứ đó, nó chích mà nó hút là hết đau, mà lúc mà mình bỏ đó, mình phải đau khổ vì bị hành từ 7 ngày đến 14 ngày, xong rồi cái tinh thần của mình mới thoát được ma túy. Mấy bạn bè nữa, nhiều người bỏ được rồi mà bạn bè mình còn chơi mình có thể trở lại thôi. Cho nên mình phải thay đổi cuộc sống của mình, môi trường xung quanh, không thôi bị dính trở lại.
M: Cảm ơn anh Nam đã tới phỏng vấn hôm nay.
N: Cảm ơn Michael cho anh Nam lên SBS radio, cám ơn SBS Việt Ngữ.
hay Google Play
