Các cuộc biểu tình do giới trẻ – đặc biệt là Gen Z – dẫn đầu, ban đầu được châm ngòi bởi lệnh cấm mạng xã hội, nhưng nhanh chóng phát triển thành một phong trào chống tham nhũng và đòi hỏi thay đổi hệ thống chính trị.
Biểu tình lan rộng, bạo lực leo thang
Người biểu tình đã phóng hỏa Tòa nhà Quốc hội và nhà riêng của nhiều lãnh đạo cấp cao, trong đó có lãnh đạo Đảng Quốc Đại, Tổng thống và Bộ trưởng Nội vụ. Các cuộc đụng độ giữa người dân và lực lượng an ninh khiến hàng chục người thiệt mạng, nhiều người khác bị thương nặng.
Theo Tổ chức Ân xá Quốc tế, cảnh sát sử dụng đạn thật để trấn áp, trong khi Quân đội Nepal cảnh báo về nguy cơ đất nước rơi vào hỗn loạn.
Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc, Volker Turk, đã kêu gọi lực lượng an ninh trong nước kiềm chế tối đa để tránh tình trạng đổ máu và thiệt hại thêm.
“Việc lắng nghe tiếng nói của giới trẻ là rất quan trọng. Người biểu tình có quyền bày tỏ một cách ôn hòa sự thất vọng và bất mãn của họ về tham nhũng và lệnh cấm các nền tảng mạng xã hội.
"Tôi đã nhận được các báo cáo đáng lo ngại về việc sử dụng vũ lực không cần thiết và không tương xứng từ lực lượng an ninh.”
Gen Z: Từ mạng xã hội đến đường phố
Mặc dù lệnh cấm mạng xã hội đã được dỡ bỏ, phong trào vẫn tiếp tục lan rộng – đặc biệt sau khi các video trên TikTok lan truyền cho thấy sự tương phản giữa cuộc sống của người dân thường và con cái các chính trị gia giàu có, khiến làn sóng phẫn nộ dâng cao.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hỗn loạn, nhiều phần tử xấu đã lợi dụng tình hình để cướp bóc, phá hoại và trốn tù – khiến tình hình thêm phức tạp.
Những người trẻ trong cộng đồng người Nepal tại Úc cho biết họ cảm thấy tự hào về lòng dũng cảm của giới trẻ đang biểu tình ở Nepal, nhưng cũng phẫn nộ trước bạo lực, bất lực khi chỉ có thể theo dõi từ xa, và lo sợ về điều sẽ xảy ra tiếp theo.
Arya Pratap, 20 tuổi, đã sinh sống tại Melbourne 9 năm, cho rằng cộng đồng người Nepal tại Úc lo ngại khi các cuộc biểu tình ôn hòa ban đầu nhanh chóng chuyển sang bạo lực. Anh cho biết sự kỳ vọng của người dân nay đã nhường chỗ cho cảm giác bất an và thất vọng.
Thế nhưng giới trẻ gốc Nepal tại Úc cho rằng Gen Z không nên bị đổ lỗi cho hỗn loạn, vì họ chỉ đơn giản là những người duy nhất đủ quyết liệt để hành động.
Simran Kaur, người chuyển đến Úc khi 18 tuổi, cho biết cô cảm thấy tan nát cõi lòng khi chứng kiến những hình ảnh kinh hoàng ở Nepal, nhưng cô vẫn hy vọng vào sự thay đổi:
“Người lớn cười nhạo Gen Z, nói tụi bây làm được gì? Millennials thì có gia đình, không muốn mạo hiểm. Gen Z đủ mạnh để nói: ‘Nếu phải hy sinh để thay đổi điều này, tôi chấp nhận’…
"Nếu không làm ngay bây giờ, thì sẽ chẳng bao giờ làm được.”
Lời kêu gọi từ cộng đồng người Nepal tại Úc
Cộng đồng người Nepal tại Úc đã tổ chức các lễ tưởng niệm tại Sydney, Melbourne, quyên góp hỗ trợ y tế và kêu gọi hòa bình.
Kusum Magar, Chủ tịch Cộng đồng người Nepal tại Craigieburn, nói với SBS Nepali rằng phản ứng của chính phủ là sự đàn áp nghiêm trọng đối với các yêu cầu chính đáng:
“Tôi rất buồn, tinh thần của chúng tôi thực sự bị tổn thương và mất phương hướng. Tôi lên án hành động tàn ác của chính phủ mới. Đây là hành động thực sự tồi tệ.”
Keshav Sharma, Chủ tịch Trung tâm Văn hóa Nepal Queensland (QNCC), từ Brisbane cho biết:
“Tôi nghĩ vấn đề có thể được giải quyết bằng các biện pháp khác, nhưng chính phủ lại chọn dùng vũ lực – điều hoàn toàn không cần thiết và chưa từng có tiền lệ. Chúng tôi đứng về phía người dân bị ảnh hưởng, và tôi tin rằng đây sẽ là một ngày đen tối trong lịch sử Nepal.”
Yakindra Timilsina, Chủ tịch Hội Người Nepal tại Victoria nói với SBS Nepali rằng ông đứng về phía giới trẻ và kêu gọi nỗ lực chung để bảo vệ và trao quyền cho họ:
“Tôi vô cùng đau buồn trước sự mất mát của các bạn trẻ thuộc thế hệ Gen Z ở Nepal – cái chết của họ thật đau lòng, là tổn thất cho gia đình và cả tương lai quốc gia. Đã đến lúc hành động cụ thể để giải quyết những thách thức mà giới trẻ đang đối mặt, bao gồm các vấn đề kinh tế – xã hội và sức khỏe tinh thần.”
Hy vọng vào một thế hệ lãnh đạo mới?
Các chuyên gia và nhà phân tích cho rằng Nepal cần nhanh chóng thiết lập một chính phủ chuyển tiếp – gồm những gương mặt giữ được lòng tin của giới trẻ.
Một cái tên được nhắc đến là Balendra Shah, kỹ sư kiêm rapper, hiện là thị trưởng Kathmandu từ năm 2022 – đại diện cho một thế hệ lãnh đạo mới mẻ, gần gũi với người dân.
“Chúng tôi muốn một thế hệ lãnh đạo mới – không phải những người già cỗi, bảo thủ nữa,” Parajuli nói.
“Nepal cần một nhà lãnh đạo có tầm nhìn. Những người đang nắm quyền chỉ biết giữ ghế, chứ không biết đưa đất nước tiến lên.”
Kaur cho biết, mặc dù việc Thủ tướng từ chức là “một chiến thắng nhỏ”, nhưng người trẻ Nepal tại Úc vẫn còn lo sợ:
“Chúng tôi không muốn những người sai lên nắm quyền.”
“Chúng tôi chỉ muốn mọi thứ bình tĩnh lại. Mọi người hãy giữ an toàn và tập trung vào việc xây dựng một chính phủ lâm thời. Tôi chỉ mong tương lai sẽ tươi sáng hơn quá khứ – và những hy sinh vừa qua sẽ không uổng phí.”
READ MORE
SBS Việt ngữ
