80 triệu người Nga đang bị cắt quyền sử dụng Instagram, bị tước bỏ thông tin liên lạc với các tổ chức phi chính phủ và thế giới bên ngoài.
Người dùng đã gấp rút chuyển tài liệu của họ trước ngày thứ Hai 14 tháng 3, trước khi chính phủ Nga chặn quyền truy cập như một phần của vụ án hình sự chống lại công ty Meta.
Chính phủ Nga đã cho phép người dùng Instagram ở nước này chuyển tất cả ảnh và video của họ sang các nền tảng khác, sau khi chặn truy cập Facebook và Twitter vào tuần trước.
Các nhà chức trách Nga cho biết quyết định này được đưa ra sau khi Meta, công ty mẹ của Instagram, cho phép những gì họ mô tả là những bình luận căm thù nhắm vào binh sĩ Nga và vì nó cho phép lan truyền thông tin sai lệch.
Svetlana Petrenko là phát ngôn viên của Ủy ban Điều tra Nga.
"Ủy ban điều tra của Nga đã mở một vụ án hình sự, vì các nhân viên của công ty Meta kêu gọi bất hợp pháp tội giết người và bạo lực với công dân Nga."
Nhưng Meta nói rằng quyết định này là một động thái chiến lược của Điện Kremlin nhằm trấn áp các luồng thông tin bất đồng chính kiến.
Một tuyên bố từ Chủ tịch các vấn đề toàn cầu của Meta, Nick Clegg cho biết: "Chẳng bao lâu nữa hàng triệu người Nga sẽ thấy mình bị cắt đứt nguồn thông tin đáng tin cậy, bị tước đi cách kết nối hàng ngày với gia đình, bạn bè và không còn dám lên tiếng."
Người đứng đầu Instagram Adam Mosseri cho biết Meta đã thiết lập các cuộc trò chuyện riêng được mã hóa cho công dân Nga và Ukraine.
"Chính phủ Nga đã quyết định chặn Instagram ở Nga, cắt đứt hàng triệu người với những người thân yêu và bạn bè trên khắp thế giới.
Chúng tôi biết rằng 80 triệu người dùng Instagram ở Nga theo dõi một tài khoản từ bên ngoài Nga. Tình hình thật kinh hoàng và chúng tôi đang cố gắng làm tất cả những gì có thể để giúp mọi người được an toàn.
Chúng tôi cung cấp các cuộc trò chuyện được mã hóa cho tất cả mọi người ở Ukraine và Nga, chúng tôi đã khuyến khích mọi người trong khu vực này đặt tài khoản của họ ở chế độ riêng tư. Chúng tôi đã làm điều đó để mọi người không thể biết tài khoản này theo dõi ai vì lý do an toàn.
Chúng tôi cũng đã cam kết 50 triệu đô la cho các nỗ lực nhân đạo và chúng tôi đã thấy 750.000 người trên nền tảng quyên góp được hơn 30 triệu đô la cho những nỗ lực tương tự."
Đây là một số tính năng mà Meta đã triển khai ở Ukraine và Nga, bao gồm tính năng để mọi người khóa hồ sơ Facebook của họ, loại bỏ khả năng xem và tìm kiếm danh sách bạn bè cũng như các công cụ bổ sung trên Messenger.
Ngay cả trước khi có lệnh cấm Instagram, việc biểu tình ở Nga là cực kỳ nguy hiểm đối với người dân.
Hơn 13.000 người biểu tình đã bị bắt tại 147 thành phố của Nga, đối mặt với 15 năm tù, kể từ khi Nga xâm lược Ukraine hai tuần trước.
Các video cho thấy cảnh sát Nga thu giữ điện thoại của những người biểu tình, xem tin nhắn và sau đó bắt giữ họ.
Công dân Nga, Albina nói rằng cô lo lắng về các biện pháp mới.
"Tôi lo lắng, tôi đang sử dụng Instagram, Telegram và đó là tất cả. Tôi thậm chí không có điện thoại ngay bây giờ, tôi chỉ sử dụng Instagram. Tôi đã nói lời tạm biệt với WhatsApp khi điện thoại của tôi không còn nữa, tôi không quan tâm đến nó lắm, nhưng tôi quan tâm đến Instagram, YouTube, Facebook".
Cư dân Moscow Pavel lo ngại về quyền tự do của mình.
"Tôi thấy việc này rất khó chịu. Chúng tôi ủng hộ quyền tự do thông tin, quyền tự do dưới mọi hình thức."
Có một tiền lệ nham hiểm khi các chế độ độc tài ngăn chặn dân thường khỏi các trang mạng truyền thông xã hội.
Hashtag #WhatshappeninginMyanmar bắt đầu thịnh hành vào năm ngoái khi quân đội Miến Điện tiến hành một cuộc đảo chính quân sự và chặn công dân dùng Facebook.
Nhà nghiên cứu người Myanmar, bà Manny Maung từ Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, cho biết việc đóng cửa Internet có thể dẫn đến những trường hợp thảm khốc không chỉ cho người dân mà còn cho các nhân viên cứu trợ nhân đạo đang cố gắng hỗ trợ.
"Nó ngăn cản mọi người có thể giao tiếp và tổ chức cứu trợ, nhưng điều này cũng ảnh hưởng đến túi tiền. Mọi người không thể gửi các khoản tiền kỹ thuật số cho nhau hoặc liên hệ với bạn bè và người thân để xem liệu họ có còn sống hay không.
Chúng tôi nghi ngờ rằng có một số ước tính sơ bộ về khoảng 12.000 người đã thiệt mạng ở Myanmar, nhưng con số đã được xác minh là 1.600 người. Vì vậy, bạn có thể thấy một phần của việc ngừng hoạt động Internet khiến chúng tôi khó ghi lại các vi phạm nhân quyền và lấy dữ liệu đáng tin cậy."
Lời biện minh của chính phủ quân sự Myanmar cho lệnh cấm này cũng giống như những gì Liên bang Nga đang nói hiện nay.
Bộ Truyền thông và Thông tin cho biết Facebook đã bị chặn vì người dùng "tung tin giả và thông tin sai lệch và gây hiểu lầm".
Bà Maung nói rằng có những điểm tương đồng rõ ràng với các hành động của Điện Kremlin hiện nay.
"Thật thú vị khi thấy điều này đang diễn ra ở Nga, nơi họ đang tắt Instagram.
Những gì đang diễn ra là một cuộc chiến tuyên truyền và chính phủ Nga không muốn dân thường của mình biết chuyện gì đang xảy ra hoặc tìm hiểu điều gì đang diễn ra.
Nếu nó được sử dụng theo cách tương tự như Facebook đã được sử dụng ở Myanmar, mọi người dùng Facebook như một mạng Internet và đó là cách họ chủ yếu tìm kiếm thông tin của mình."
Kể từ khi quân đội Myanmar đóng cửa Internet ở đó, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết chính phủ đã phạm tội ác chống lại loài người đối với dân thường, bao gồm tra tấn, tước tự do nghiêm trọng, cưỡng bức, cưỡng hiếp, lạm dụng tình dục và đối xử vô nhân đạo.
Từ tháng 2 đến tháng 11 năm 2021, cảnh sát và quân đội Miến Điện đã giết chết ít nhất 1.200 người biểu tình, trong đó có khoảng 75 trẻ em, đồng thời bắt giữ hơn 8.700 quan chức chính phủ, nhà hoạt động, nhà báo và công chức.
Những người Nga bất đồng chính kiến, hiện đang ở trong bóng tối, sẽ hy vọng họ không chờ đợi một số phận tương tự.
