Rừng tiếp tục là nguồn cung cấp lương thực, nhà ở, năng lượng và dược phẩm cho con người. Trên thế giới có khoảng 200-500 triệu người trên thế giới sinh sống bên trong hoặc ở gần rừng.
Liên Hiệp Quốc công nhận kiến thức cổ truyền của các cộng đồng thổ dân trong việc duy trì sự cân bằng sinh thái lâu nay.
Một cuộc điều tra độc lập của tiểu bang NSW tìm thấy một trong những nguyên nhân gây nhữnbg trận cháy rừng được mệnh danh là Mùa Hè Đen trong năm 2020 là vì chúng ta không theo truyền thống đốt chặn rừng của người thổ dân.
Giám đốc Khoa Học và Bảo Tồn Thiên nhiên Tiến James Fitzsimons cho biết tổ chức của ông đã học hỏi cách thổ dân Úc bảo vệ rừng thế nào.
"Chúng tôi đã làm việc cùng với các cộng đồng thô dân trên khắp nước Úc ít nhất là 15 năm nay để giúp họ phục hồi phương pháp bảo vệ rừng cổ truyền mà họ đã áp dụng từ hàng chục ngàn năm trước."
"Căn bản là đốt chặn, đốt những đám cháy nhỏ để ngăn những đám lớn hơn thường xảy ra vào cuối mùa khô. Cháy rừng vào cuối mùa sẽ gây nhiều thiệt hại hơn do thời tiết nóng hơn, đám cháy lớn hơn, thiêu đốt thú rừng và di tích văn hóa nhiều hơn, và quan trọng là chúng tạo nên rất nhiều khí gây hiệu ứng nhà kính."
Tiến sĩ Fitzsimons nói phối hợp với các cộng đồng thổ dân giúp nước Úc ngăn ngừa những trận cháy rừng lớn như năm rồi.
"Rừng bị ảnh hưởng nặng nề trong đợt cháy rừng vừa qua nhưng đang hồi phục. Điều đó cho thấy cần phải bảo vệ một số rừng nhất định để làm nơi trú ẩn cho thú rừng và cây cối. Có được những khu sinh thái ổn định đó sẽ giúp rừng tái sinh dễ dàng hơn."
Lee Anthony Hampton là một người thô dân sống ở Penrith, tây Sydney nói phương pháp bảo quản rừng của người thổ dân vốn có từ hàng chục ngàn năm trước được bảo tồn thông qua nghệ thuật.
"Nghệ thuật truyền thống của người thổ dân được truyền từ đời này qua đời khác từ hàng ngàn năm nay. Đó là những trải nghiệm của thế hệ trước truyền lại cho thế hệ sau. Đó là những kiến thức dễ áp dụng bởi vì người ta có thể cảm nhận được."
"Thay vì kêu người ta phải làm cái này cái kia nếu không hậu quả sẽ thế này thế nọ, không có ai nghe bạn đâu. Nhưng nếu nhìn vào bức tranh của tôi người ta sẽ suy nghĩ."
Ông Hampton ông rút tỉa kinh nghiệm bảo tồn thiên nhiên của tổ tiên thổ dân và người châu Âu vì ông bà của ông là người gốc Scotland. Cuộc hành trình trở về với đất mẹ đối với ông lạ lẫm nhưng lại rất gần gũi.
"Tôi không biết gì cả về gốc gác thổ dân của tôi. Đó là hành trình về nguồn rất dài của tôi. Tôi đã hỏi chuyện rất nhiều người, thật không dễ dàng tí nào."
Bảo tồn thiên nhiên không chỉ được thực hiện trên đất liền, mà cả những khu rừng dưới lòng biển ngoài khởi Tasmania nữa.
Tiến sĩ Cayne Layton là một nhà nghiên cứu của Đại học Tasmania cho biết rừng dưới biển có những cây có thể cao bằng một tòa nhà 7 tầng.
"Chúng nhìn như rừng rậm dưới biển, nhìn gần là những cây tảo bẹ khổng lồ. Thực là một quang cảnh kỳ dịu nếu so sánh với rừng rậm trên đất liền."
Điều đáng buồn là 95 phần trăm những khu rừng dưới biển nổi tiếng của Tasmania đã biến mất trong vài chục năm qua. Tiến sĩ Layton nói nguyên nhân là do nhiệt độ nước biển ấm lên.
"Dòng nước đông Úc ấm và không chưa nhiều chất dinh dưỡng. Với khí hậu biến đổi dòng nước ấm thiếu dinh dưỡng kéo xuống Tasmania nhiều hơn trước. Những cây tảo bẹ khổng lồ cần nước lạnh hơn và có chất dinh dưỡng hơn để phát triển."
Tại Úc cây tảo bẹ nay được xem là loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng. Tiến sĩ Layton nói dù một số loại tảo bẹ có vẻ chịu được nước ấm, nhưng về lâu về dài cần phải chấm dứt tình trạng biến đổi khí hậu mới mong cứu sống được chúng.
"Nghiên cứu của chúng tôi chỉ là kéo dài cuộc sống cho tảo bẹ ở Úc. Nhưng chìa khóa phải là cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính."
Bảo vệ rừng trên đất liền lẫn dưới biển vô cùng quan trọng cho sự sống còn của nhân loại trên trái đất. Học hỏi và áp dụng kiến thức bảo tồn thiên nhiên có từ hàng ngàn năm qua của người thổ dân chắc chắn sẽ giúp ích bảo vệ hành tinh của chúng ta.
