Hàng năm, hàng ngàn người Úc bị ngừng tim ngoài bệnh viện, khiến tim ngừng đập mà không có dấu hiệu hay cảnh báo trước.
Trên thực tế, tình trạng này ảnh hưởng đến khoảng 26,000 người mỗi năm với 95% số người tử vong trước khi đến bệnh viện.
Nhưng dữ liệu từ Khoa Cấp Cứu St John Ambulance Australia cho thấy tỷ lệ sống sót có thể tăng tới 75% - nếu các biện pháp phòng ngừa, như hồi sức tim phổi bởi người xung quanh, hoặc CPR, được thực hiện sớm.
Các chuyên gia cho rằng mấu chốt của vấn đề này là các chương trình giáo dục có mục tiêu, đặc biệt là đối với những khu vực cần nhất.
Nhưng làm thế nào để chúng ta biết khu vực nào của Úc cần hỗ trợ?
Một nghiên cứu mới từ Đại học Monash* đang tìm cách thu hẹp khoảng cách đó, xác định các Khu vực Chính Phủ Địa phương của Úc [[LGA]] có tỷ lệ ngừng tim ngoài viện cao nhất và tỷ lệ thực hiện hồi sức tim phổi CPR bởi người ngoài cuộc thấp nhất.
Giáo sư Janet Bray của trường đại học là tác giả chính của nghiên cứu.
"Những gì chúng tôi đã làm là lập bản đồ mọi trường hợp ngừng tim chứng kiến bởi nhân viên y tế trên khắp nước Úc tới Khu vực Chính Phủ Địa phương của họ. Sau đó, chúng tôi xem xét tỷ lệ sự cố ở các Khu vực Chính phủ địa phương này cũng như tỷ lệ thực hiện hồi sức tim phổi cho nạn nhân bởi người xung quanh, khi có người nhìn thấy ai đó gục ngã. Và điều chúng tôi phát hiện là chúng tôi có thể xác định các khu vực có tỷ lệ xảy ra sự cố cao và tỷ lệ người qua đường thực hiện CPR thấp. Và điều này rất quan trọng vì bây giờ những gì chúng tôi có thể làm là đi sâu vào những khu vực Chính phủ Địa Phương này và cung cấp một số chương trình giáo dục công để thử nghiệm và cải thiện giáo dục sơ cứu CPR cho người ngoài cuộc, đồng thời cố gắng giảm tỷ lệ ngừng tim ngoài bệnh viện ở những khu vực này."
60 Khu vực Chính phủ địa phương có nguy cơ cao [[LGA]] đã được xác định, với tổng dân số 1,17 triệu người, chủ yếu ở New South Wales.
Đây thường là những khu vực vùng sâu vùng xa, ngoài hai khu vực ở Adelaide và hai ở Perth.
Danh sách đầy đủ các LGA và trạng thái rủi ro của những nơi này: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0301176
Giáo sư Bray cho biết có một số đặc điểm chung được quan sát thấy trong các trường hợp ở những địa điểm này.
"Chúng tôi thấy rằng những người có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn thường có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch cao hơn, các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, huyết áp cao, cholesterol cao. Họ có xu hướng là dân số già hơn. Họ thường có tình trạng kinh tế xã hội thấp, có trình độ học vấn thấp hơn so với các khu vực có ít sự cố hơn."
Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ năm 2017 đến năm 2019, áp dụng các mô hình toán học và kỹ thuật bản đồ.
"Hy vọng chương trình sẽ được đưa vào chương trình giảng dạy để mọi đứa trẻ sẽ được huấn luyện CPR trong mỗi năm học trung học để nó ăn sâu vào não chúng giống như việc đi xe đạp vậy."
Nghiên cứu này đã xem xét tỷ lệ đào tạo CPR liên quan đến CPR bởi người ngoài cuộc, phát hiện ra những khu vực có tỷ lệ người ngoài cuộc thực hiện CPR thấp thì có khả năng có hoặc có tỷ lệ dân số thấp hơn trong số những người đã được đào tạo về CPR.
Giáo sư Bray cho biết giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện kết quả và khiến công chúng phản ứng tốt hơn.
"Bạn không cần phải đến tham gia lớp học CPR chính thức để biết cách thực hiện CPR. Bạn có thể xem video dài năm phút trên YouTube. Tất cả những gì bạn cần biết là nếu ai đó bị ngã, bạn cần kiểm tra xem họ đang phản hồi không. Nếu họ không phản hồi, bạn cần xem họ có thở hay thở không bình thường không. Và nếu hai điều đó xảy ra, thì bạn cần bắt đầu gọi ba số 0 và bắt đầu ép ngực. Và việc ấn ngực không hề phức tạp. Tất cả những gì bạn cần làm là đặt một tay lên trên xương ức và ấn mạnh và nhanh chóng. Và người nhận cuộc gọi ba số 0 sẽ hướng dẫn bạn cách thực hiện qua điện thoại. Nhưng sẽ dễ dàng hơn nhiều để nắm được thông tin đó nếu bạn biết mình đang làm gì."
Đối với những người thấy khó thực hiện CPR, bác sĩ tim mạch Rashid Bashir ở Victoria cho biết quá trình này có thể được chia thành bảy bước.
"Nếu tôi chỉ tóm tắt bảy bước, chúng tôi gọi chúng là A-B-C-D của Bác sĩ. Tức là D-R-S và sau đó là A-B-C-D. Đó chỉ là từ viết tắt nếu mọi người có thể nhớ được."
Chữ D là viết tắt của Nguy hiểm, đánh giá tình hình và bảo đảm khu vực đó được an toàn.
R là viết tắt của Response – luôn kiểm tra phản hồi của người đó.
Chữ S là viết tắt của Send – Gửi để được trợ giúp.
A là viết tắt của Airway - mở miệng của người đó và kiểm tra mọi vật cản tiềm ẩn, như thức ăn, hoặc ấn vào dạ dày để tống ra ngoài.
B là viết tắt của Breathing - kiểm tra hơi thở của họ.
C là viết tắt của C-P-R, hồi sức tim phổi.
Và D là viết tắt của máy khử rung tim.
"Ý tôi là, rõ ràng là tốc độ này khá nhanh. Bạn không lãng phí thời gian, bạn biết đấy, dành 10 phút để đánh giá mức độ nguy hiểm và khả năng ứng phó. Điều này diễn ra rất nhanh. Vì vậy, trong vòng vài giây, bạn phải đánh giá những điều này. Và sau đó hét lên để được giúp đỡ nếu có thể, hoặc bất kỳ ai khác ở xung quanh bạn yêu cầu họ giúp đỡ. Chủ yếu giúp đỡ là gọi ba số 0 trong khi bạn đang thực hiện hô hấp tim phổi cho người đó để người đó có thể duy trì sự sống cho đến khi bắt đầu nhận được điều trị dứt điểm."
Ngừng tim khác với đau tim.
"Những gì chúng tôi đã làm là thực hiện một cuộc khảo sát với Quỹ Tim mạch trên khắp nước Úc đối với công chúng người Úc và chúng tôi phát hiện ra rằng những người sinh ra ở nước ngoài ít được đào tạo về hô hấp tim phổi hơn so với những người sinh ra ở Úc."
Giáo sư Gary Jennings là bác sĩ tim mạch và cố vấn y tế chính của Quỹ Tim mạch.
"Ngừng tim là khi tim ngừng đập. Và nó có thể ngừng đập vì bất kỳ lý do gì. Tất nhiên, một trong những diễn biến phổ biến nhất là đau tim. Nhưng không phải tất cả các cơn đau tim đều liên quan đến ngừng tim. Và đó là giai đoạn cuối của bất kỳ dạng bệnh nghiêm trọng nào dẫn đến tử vong Vì vậy, ngừng tim ngoài bệnh viện là khi ai đó rõ ràng bị suy sụp do ngừng tim trong một môi trường không phải y tế. Và đó là nơi chúng ta biết rằng CPR và tiếp cận sớm với máy khử rung tim và gọi ba số không là những biện pháp hiệu quả nhất."
Khi nói đến việc quản lý CPR, Giáo sư Bray lưu ý rằng có một số rào cản đối với giáo dục.
"Những gì chúng tôi đã làm là thực hiện một cuộc khảo sát với Quỹ Tim mạch trên khắp nước Úc đối với công chúng người Úc và chúng tôi phát hiện ra rằng những người sinh ra ở nước ngoài ít được đào tạo về hô hấp tim phổi hơn so với những người sinh ra ở Úc."
Bác sĩ Bashir, người gần đây đã quay một video hướng dẫn cho đài SBS Hindi, cho biết có rất nhiều nguồn tài liệu.
"Tài nguyên có ở khắp mọi nơi. Ý tôi là, nó ở trên internet. Nếu bạn tình cờ vào trang web của Hiệp hội Tim mạch hoặc trang web của Tổ chức Tim mạch hoặc tất cả các khoa cứu thương này, tôi khá chắc chắn rằng Khoa cứu thương St. John có rất nhiều khóa học, rất nhiều dịch vụ cứu thương và nhân viên y tế thực hiện các khóa học về CPR. Vì vậy, thông tin có sẵn ở khắp mọi nơi. Có những biểu đồ nhỏ; bạn cũng có thể lưu vào điện thoại của mình. Và chúng thực sự có sẵn ở tất cả các ngôn ngữ, vì rõ ràng Melbourne hay Úc là những cộng đồng xã hội quốc tế."
Nhưng bất chấp các từ viết tắt và một số nơi làm việc cung cấp các khóa bồi dưỡng hàng năm, vẫn còn một số do dự xung quanh việc thực hiện CPR.
Giáo sư Bray cho biết bà hy vọng nghiên cứu này có thể mở đường cho những sáng kiến mới, chẳng hạn như đào tạo thường xuyên cho giáo viên và học sinh trung học.
"Hiện tại, chúng tôi đang thực hiện một chương trình trong đó chúng tôi dạy CPR cho các giáo viên đang đứng lớp tại các trường học ở Victoria. Và đó là một chương trình thí điểm mà chúng tôi sẽ trình lên chính phủ liên bang và hy vọng chương trình đó sẽ được đưa vào chương trình giảng dạy để mọi đứa trẻ sẽ được huấn luyện CPR trong mỗi năm học trung học để nó ăn sâu vào não chúng giống như việc đi xe đạp vậy."
Và nếu có một bài học quan trọng khi nói đến tình trạng ngừng tim và sự can thiệp của người ngoài cuộc thì đó là điều cốt yếu.
“ Một người bị ngừng tim về căn bản là đang chết. Bạn không thể làm tổn thương họ nhiều hơn những gì họ đã sẵn có, vì vậy bất kỳ nỗ lực nào cũng tốt hơn là không làm gì cả. Cơ hội sống sót mà không có thực hiện CPR bởi người xung quanh là cực kỳ thấp. Vì vậy, chúng tôi thực sự cần phải nỗ lực lan rộng thông điệp rằng đó là một việc đơn giản để làm. Bạn không thể gây tổn hại cho người đó. Chúng tôi có luật ở Úc rằng khi bạn can thiệp để giúp đỡ ai đó trong trường hợp khẩn cấp thì họ không thể kiện bạn."
