Vào tối ngày 14 tháng 12, bãi biển Bondi đã trở thành hiện trường của một trong những hành vi bạo lực gây chấn động nhất mà nước Úc từng chứng kiến trong nhiều thập kỷ, khi hai cha con tiến hành một vụ tấn công khủng bố tại đây.
Khi đó đang có rất nhiều gia đình tụ tập gần bãi biển để mừng lễ Hanukkah – một lễ hội của niềm vui, đức tin và ánh sáng – thì tiếng súng bất ngờ vang lên.
Trong khi phần lớn mọi người hoảng loạn tìm chỗ trú ẩn, thì một số ít lại chạy ngược về phía nguy hiểm.
Một trong số đó không muốn công khai danh tính.
Ông là một người tị nạn Hồi giáo đến từ Trung Đông, hiện đang sinh sống tại Úc với thị thực tạm thời.
Theo luật sư di trú của ông, bà Alison Battisson, điều thúc đẩy thân chủ của bà hành động không phải là chính trị, không phải là ý thức hệ, và cũng không phải để tìm kiếm sự ghi nhận.
Đó là bản năng.
“Trước hết, tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc trước hành vi bài Do Thái khủng khiếp đã xảy ra trong vụ tấn công hôm Chủ nhật.
Thân chủ của tôi đến từ Trung Đông. Ông đang ngồi trên một chiếc taxi đến Bondi và vừa được thả xuống thì ông cùng tài xế nghe thấy tiếng súng.
"Người tài xế khi đó đã nói, và theo tôi là rất hợp lý, rằng ‘Chúng ta phải rời khỏi đây.’
"Nhưng thân chủ tôi nói: ‘Không, hãy để tôi xuống xe,’ bởi ông ấy vô cùng lo lắng cho sự an toàn của mọi người.
"Ông nghĩ đến các con mình và tự hỏi: nếu con tôi ở Bondi lúc này, tôi sẽ mong có ai đó giúp chúng nếu tôi không ở đó.”
Vào thời điểm đó, ông không biết liệu cảnh sát đã có mặt hay chưa.
Ông không biết có bao nhiêu kẻ tấn công, cũng không biết chúng đang ở đâu.
Điều duy nhất ông biết là có người đang bị bắn, và ông cần phải giúp.
Vì vậy, ông tiến lên, một cách thận trọng.
“Ông tin rằng sẽ có thời điểm những kẻ tấn công phải nạp lại đạn, và đó sẽ là cơ hội để ngăn chúng tiếp tục bắn vào người khác. Vì thế, ông từ từ tiến về phía cây cầu.”
Khi ông tiến gần đến cầu dành cho người đi bộ, tiếng súng tạm ngưng.
Điều mà ông không biết lúc đó là một thám tử cảnh sát mặc thường phục, đang ẩn nấp sau một thân cây cách đó khoảng 40 mét, vừa bắn trúng kẻ tấn công.
Thân chủ của bà Battisson thì tưởng rằng tay súng chỉ tạm dừng để nạp đạn, và đây chính là khoảnh khắc ngắn ngủi để hành động.
“Ông dần dần tiến lên qua hàng xe và những thân cây…Ông tin rằng khi những kẻ tấn công phải nạp đạn, đó sẽ là cơ hội để ngăn họ bắn thêm bất kỳ ai nữa.”
Những gì xảy ra sau đó đã được lan truyền rộng rãi qua một đoạn video trên mạng xã hội.
Video cho thấy một người đàn ông mặc đồ đen chạy lên bậc thang của cầu Bondi và đá văng khẩu súng trường ra xa khỏi kẻ tấn công đã bị thương.
Bà Battisson cho biết người đàn ông đó chính là thân chủ của bà.
“Khi tiếng súng tạm lắng, ông ấy nói rằng mình hít một hơi thật sâu rồi lao lên cầu thang, và đối diện với người mà lúc đó ông không biết chính là người con trai đã bị bắn.”
Nhưng đoạn video không chỉ ghi lại khoảnh khắc ông đá văng khẩu súng.
Nó còn ghi lại cảnh ông bị cảnh sát nổ súng – rất có thể do bị nhầm là một trong những kẻ tấn công.
Bà Battisson cho rằng sự nhầm lẫn này là điều có thể hiểu được.
“Ông ấy chạy lên cầu, đá văng khẩu súng, và sau đó – có thể nói một cách công bằng – là sự hỗn loạn rất dễ hiểu. Thân chủ tôi có ngoại hình Trung Đông, mặc áo thun đen và quần đen.
Hiện trường lúc đó vô cùng hỗn loạn, và vì thế ông đã bị cảnh sát bắn về phía mình.
"Ông giơ hai tay lên và liên tục nói ‘Đừng bắn, đừng bắn’, và những người khác xung quanh cũng hét lên như vậy.”
Đó là lời cầu xin trong nỗi sợ hãi tột độ, khi ông nhận ra mình đang bị nhầm là kẻ tấn công.
Trong sự hỗn loạn sau đó, nỗi sợ ấy nhanh chóng trở thành hiện thực khi ông bị một nhóm người trong đám đông hành hung.
“Khi mọi người nhận ra kẻ tấn công đã bị tước vũ khí và mối nguy hiểm không còn ở mức khẩn cấp nữa, thì một số người dân và một số cảnh sát khác chạy lên cầu và đá, và tôi nghĩ là đấm, rồi quật thân chủ tôi xuống đất.”
Điều ngăn chặn vụ hành hung leo thang hơn nữa chính là sự can thiệp của viên thám tử cảnh sát mặc thường phục – người trước đó đã nấp sau thân cây mà bà Battisson tin là đã bắn hạ kẻ tấn công.
“Thân chủ tôi vô cùng biết ơn viên cảnh sát mặc thường phục đã chạy lên và nói rằng ‘ông ấy không liên quan, ông ấy không liên quan’, bởi trước đó thân chủ tôi đã đứng gần chỗ viên cảnh sát này đang ẩn nấp khi cố gắng tiến lên phía trước. Vì vậy, chúng tôi tin rằng chính viên cảnh sát này là người đã bắn người cha.”
Chỉ trong vài phút, thân chủ của bà Battisson đã chạy về phía tiếng súng, khống chế một kẻ tấn công, bị cảnh sát bắn nhầm, rồi bị người dân hành hung.
Về thể chất, ông may mắn không bị thương.
Nhưng về tâm lý, tác động có thể sâu sắc hơn nhiều.
“Ông ấy bị sang chấn tâm lý rất nặng. Ông là người tị nạn được UNHCR và Úc công nhận.
"Bản thân tình trạng tị nạn thường đã gắn liền với những chấn thương tâm lý, nên ông có nhiều tầng sang chấn – và rõ ràng trải nghiệm này đã khiến mọi thứ tồi tệ hơn.”
Dù có hành động anh hùng, ông vẫn không muốn được nêu tên.
Bà Battisson giải thích lý do.
“Thân chủ tôi là một người kín tiếng, rất coi trọng gia đình. Nhưng ông cũng không có quyền ở lại đất nước này một cách lâu dài. Trên thực tế, ông có thể bị trục xuất bất cứ lúc nào.
Dù gia đình ông, bạn đời và các con, đều là công dân Úc, và vợ ông hiện đang mang thai, thì ông vẫn chỉ có thị thực tạm thời.”
Cần nhắc lại một chút trong vụ tấn công bằng dao tại Westfield Bondi vào tháng 4 năm 2024, người Pháp Damien Guerot đã dùng một trụ chắn để ngăn kẻ tấn công.
Anh này được ca ngợi là anh hùng và sau đó được cấp quyền thường trú tại Úc.
Thế nhưng bà Battisson cho biết thân chủ của bà không hành động vì nghĩ đến việc xin thị thực thường trú.
“Thân chủ tôi chắc chắn không hành động với suy nghĩ về tình trạng visa. Ông quan tâm đến sự an toàn của cộng đồng. Tôi nghĩ đây là một câu hỏi đáng để Bộ Nội vụ xem xét, liên quan đến kỳ vọng của xã hội và việc những con người đã thể hiện bản chất thật của mình, phẩm chất để thuộc về nước Úc.”
Kể từ sau vụ tấn công, thông tin sai lệch và các hành vi lăng mạ đã lan nhanh trên mạng, bao gồm sự gia tăng rõ rệt của các bình luận mang tính bài Hồi giáo – công khai, không ẩn danh.
Điều này cho thấy làn sóng bài Hồi giáo đang gia tăng song song với sự gia tăng của chủ nghĩa bài Do Thái.
Bà Battisson nói rằng điều đó khiến bà vô cùng lo ngại.
“Thành thật mà nói, hiện tại tôi lo lắng cho tất cả mọi người. Nếu nhìn vào những gì đang xảy ra trên thế giới, tình hình thực sự rất đáng báo động, chủ nghĩa dân túy đang tìm cách chia rẽ các cộng đồng, tôn giáo, sắc tộc và quốc tịch. Điều đó hoàn toàn không thể chấp nhận được.
"Ở Úc, trừ người bản địa, tất cả chúng ta đều là di dân hoặc có gốc gác di cư. Tôn giáo đầu tiên tại Úc, ngoài các tín ngưỡng bản địa, chính là Hồi giáo, thông qua giao thương với khu vực ngày nay là Indonesia. Hồi giáo đã hiện diện ở Úc lâu hơn cả Kitô giáo.”
Đây là một hành động tàn bạo, một tội ác ghê rợn, một vụ tấn công bài Do Thái nhắm vào những người Do Thái Úc đang hành lễ.
Sự thật đó cần được nói ra một cách rõ ràng, không do dự.
Nhưng bên cạnh đó, còn có một sự thật khác.
Rằng trước hận thù, những con người đến từ các nền văn hóa, đức tin và lịch sử khác nhau đã cùng chạy về phía nguy hiểm để ngăn chặn thêm đổ máu.
“Tôi nghĩ chúng ta thực sự cần đặt ra những câu hỏi phức tạp và thừa nhận những thực tế phức tạp trong cuộc sống của con người, cuộc sống của di dân, của những người sinh ra tại Úc. Câu chuyện này vô cùng quan trọng, bởi nó cho thấy nước Úc mà những con người từ khắp nơi trên thế giới đang sống ở đây hướng tới và mong muốn.”
Người đàn ông ở trung tâm câu chuyện này không tìm kiếm sự ca ngợi.
Ông muốn sự an toàn.
Ông muốn hòa bình.
Ông muốn được ở bên người vợ Úc và các con của mình.
Trong khoảnh khắc kinh hoàng, ông đã chọn sự đoàn kết thay vì nỗi sợ.
Và trong những ngày đầy tang thương, giận dữ và chia rẽ, luật sư của ông cho biết hành động ấy mang một sức mạnh thầm lặng, nhắc nhở rằng sự đoàn kết không chỉ là một khái niệm trừu tượng.
Đôi khi, đó là hình ảnh một con người chạy về phía tiếng súng để cứu những người mà mình chưa từng gặp, và không có điểm chung nào.
Mười lăm người vô tội đã thiệt mạng trong tối Chủ nhật định mệnh ấy, cùng hàng chục người khác bị thương.
SBS News đã liên hệ với Cảnh sát tiểu bang New South Wales để xin bình luận về hành động của thân chủ bà Battisson và việc cảnh sát bắn nhầm ông.
Cảnh sát trả lời bằng thông cáo sau:
“Hiện đang có một cuộc điều tra nghiêm ngặt và phức tạp về toàn bộ diễn biến của vụ việc, và tại thời điểm này chúng tôi chưa thể xác nhận các chi tiết cụ thể liên quan đến những người liên quan.”
SBS News cũng đã liên hệ với Bộ Nội vụ, nhưng cơ quan này cho biết không bình luận về các trường hợp cá nhân.
SBS News cũng liên hệ với văn phòng Bộ trưởng Di trú Tony Burke để hỏi liệu ông có biết rằng một người tị nạn đã giúp khống chế một trong các kẻ tấn công hay không, nhưng không nhận được phản hồi.
READ MORE
SBS Việt ngữ
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
