Cuộc tổng tấn công gọi là Operation Overlord, còn được biết đến với cái tên D-Day bao gồm 150 ngàn binh sĩ phần lớn của Hoa Kỳ, Anh Quốc và Canada.
Trên thực thế trận chiến này còn có sự tham gia của binh sĩ Úc, New Zealand, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Hy Lạp, Hòa Lan, Na Uy, Ba Lan và Tiệp Khắc.
Đây là một phát hiện đầy kinh ngạc.
Trong một tòa nhà bỏ hoang sắp bị phá dỡ ở Hồng Kông, người ta đã tìm thấy một cuốn nhật ký bị lãng quên từ lâu.
Cuốn nhật ký ghi chép tỉ mỉ về những trải nghiệm của một sĩ quan Trung Quốc trong Đệ Nhị Thế Chiến.
Angus Hui, đồng phụ trách triển lãm Đệ Nhị Thế chiến Trung Quốc, cho biết cuốn nhật ký này do Lam Ping Yu viết.
“Lam Ping-Yu là một sĩ quan hải quân Trung Quốc. Ông đã tham gia cuộc đổ bộ D-Day năm 1944. Ông được chính phủ Trung Quốc chọn cử sang huấn luyện cùng Hải quân Hoàng gia Anh vào năm 1943, và sau đó tham gia vào chiến dịch giải phóng nước Pháp. Cuốn nhật ký này dài 80 trang, gồm khoảng 13.000 chữ Hán, ghi lại những sự kiện diễn ra chủ yếu từ tháng 5 đến tháng 11 năm 1944.”
Khi những nhân chứng cuối cùng của chiến dịch Normandy dần qua đời, bản tường thuật chân thực đầy sức hút của ông Lam đã bổ sung thêm một tiếng nói sống động vào kho ký ức khổng lồ mà thế hệ Đệ Nhị Thế chiến để lại.
Nhưng cuốn nhật ký này không chỉ làm sống lại câu chuyện của ông – nó còn soi sáng thêm về vai trò của các sĩ quan Trung Quốc trong cuộc xâm lược đa quốc gia đó.
Ông Angus Hui cho biết phần lịch sử này đến nay vẫn còn rất ít người biết đến.
“Ông Lam không phải là người duy nhất. Khi được tuyển chọn, ông nằm trong nhóm gồm 24 sĩ quan hải quân Trung Quốc được chính phủ Trung Quốc cử đi... Tôi đoán rằng, sau chiến tranh, phần lớn họ không có xu hướng kể lại những trải nghiệm trong thời chiến. Đó là lý do vì sao câu chuyện này hầu như không được biết đến, cũng không được ghi nhận hay tôn vinh rộng rãi.”
Con gái của ông Lam, Sau Ying Lam, hiện đang đọc lại những đoạn trích từ bản dịch tiếng Anh của cuốn nhật ký.
“Trước 6 giờ sáng, Ramillies cũng bắt đầu nổ súng. Ba quả ngư lôi được phóng về phía chúng tôi. Chúng tôi may mắn tránh được vì đúng lúc đó tàu đang quay để điều chỉnh vị trí bắn. Ba quả ngư lôi lướt qua hai bên mạn tàu trong gang tấc — đó quả là một may mắn phi thường.”
Sau Ying Lam cho biết, việc đọc cuốn nhật ký đã giúp cô mở mang về những điều mà trước đây cô chưa từng biết về cha mình.
“Tất cả những gì tôi từng biết về cha mình là ông đã tham chiến tại Normandy trong ngày D-Day – và câu chuyện chỉ dừng lại ở đó. Tôi hoàn toàn không biết gì về quá khứ của ông. Sau đó, họ gửi cho tôi một bài báo kể lại việc cha tôi từng tự tiến cử mình với (cựu Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc) Tưởng Giới Thạch, ban đầu bị từ chối, nhưng sau đó lại được chấp thuận. Bài viết còn nói về hành trình kéo dài bốn tháng từ Trung Quốc đến Liverpool – tất cả những điều đó tôi chưa từng nghe qua, và thật sự vô cùng bất ngờ. Tôi sững sờ, xúc động và được truyền cảm hứng mạnh mẽ. Nó giúp tôi hiểu hơn về con người thật của cha mình.”
Cô nói rằng cuốn nhật ký đã giúp cô cảm thấy được kết nối lại với cha.
“Đó là một món quà đối với tôi — món quà giúp tôi hiểu được cha mình khi còn trẻ và hiểu rõ hơn về con người ông bây giờ. Khi ông còn sống, tôi đã không có cơ hội đó, nên giờ đây, chính là cơ hội thứ hai để tôi được hiểu về ông nhiều hơn.”
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
