North West Shelf: Dự án khí đốt bị chỉ trích là ‘quả bom khí hậu’

Federal Environment Minister Murray Watt standing in front of the Australian coat of arms and the Australian flag.

Federal Environment Minister Murray Watt has granted the final approval to extend the life of a gas facility in Western Australia until 2070. Source: AAP / Fraser Barton

Chính phủ liên bang đã chính thức phê duyệt dự án khí đốt Woodside North West Shelf, kèm theo một loạt điều kiện. Quyết định phê duyệt này được đưa ra ngay trước khi chính phủ Lao động của ông Albanese công bố mục tiêu cắt giảm khí thải vào năm 2035, và sau khi Úc tái khẳng định cam kết chống biến đổi khí hậu với các lãnh đạo khu vực Thái Bình Dương.


Sau khi cam kết 100 triệu đô la cho Quỹ Tăng cường Khả năng Chống chịu Khí hậu Thái Bình Dương mới, chính phủ Úc hiện đã quyết định gia hạn hoạt động của một trong những cơ sở khí đốt lớn nhất thế giới đến năm 2070.

Dự án khí đốt North West Shelf của Woodside tại Tây Úc — vốn gây nhiều tranh cãi — đã bị các nhóm môi trường lên án mạnh mẽ.
Hội đồng Khí hậu mô tả dự án này là một “quả bom carbon” và cho biết quyết định gia hạn sẽ khiến hơn 4 tỷ tấn khí thải gây ô nhiễm khí hậu bị khóa chặt trong suốt thời gian của dự án.

Việc gia hạn cũng bị phản đối bởi các nhóm người bản địa địa phương, những người lo ngại dự án có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến các tác phẩm nghệ thuật đá cổ Murujuga của người Thổ dân.

Bốn tháng sau khi cấp phép tạm thời, Tổng trưởng Môi trường Liên bang Murray Watt cho biết các chi tiết đã được hoàn tất — và gần 50 điều kiện đã được đính kèm trong quyết định phê duyệt cuối cùng.

"Cụ thể, tôi đã áp đặt các điều kiện yêu cầu giảm lượng khí thải nhất định xuống dưới mức hiện tại. Trong một số trường hợp, mức giảm phải đạt 60% so với hiện tại vào năm 2030, và tiếp tục giảm sau đó. Các điều kiện cũng cho phép tích hợp các phát hiện khoa học mới từ chương trình giám sát nghệ thuật đá Murujuga, bằng cách yêu cầu bên được phê duyệt tuân thủ các mục tiêu và tiêu chuẩn chất lượng không khí được thiết lập từ chương trình giám sát này. Ngoài ra, dự án cũng sẽ phải đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 — theo cơ chế bảo vệ được tăng cường của chính phủ Albanese."

Một phân tích năm 2024 từ Quỹ Bảo tồn Úc (Australian Conservation Foundation) cảnh báo rằng tác động môi trường trong suốt dự án có thể lớn hơn gấp 13 lần tổng lượng khí thải hàng năm của nước Úc.

Việc phê duyệt dự án được đưa ra sau khi Thủ tướng Anthony Albanese nói với các phóng viên tại Quần đảo Solomon rằng hành động chống biến đổi khí hậu là “giá vé vào cửa” để có được sự tín nhiệm trong khu vực.

Tham dự Diễn đàn Các đảo Thái Bình Dương, Thủ tướng Albanese đã đối mặt với các câu hỏi về lý do tại sao mục tiêu cắt giảm khí thải năm 2035 của Úc chưa được công bố trước khi phê duyệt dự án và trước khi hội nghị bắt đầu.

Theo Thỏa thuận Paris, mục tiêu cắt giảm khí thải năm 2035 — được gọi là Đóng góp do Quốc gia Tự quyết định (Nationally Determined Contribution) — dự kiến sẽ được Úc công bố vào tháng Chín.

"Hiện tại chúng tôi vẫn chưa nhận được các khuyến nghị. Khi nhận được, chúng tôi sẽ tổ chức cuộc họp Nội các và đưa ra quyết định. Vì vậy, ở thời điểm này, không thể bình luận về các giả định. Chúng tôi đã ban hành quy trình theo chuẩn mực tốt nhất thế giới, trong đó Cơ quan Biến đổi Khí hậu sẽ đưa ra khuyến nghị cho chính phủ; sau đó chính phủ sẽ cân nhắc và công bố Đóng góp do Quốc gia Tự quyết định (NDC). Và chúng tôi cũng sẽ công khai các khuyến nghị từ Cơ quan Biến đổi Khí hậu."

Tại Diễn đàn Các đảo Thái Bình Dương, ông Albanese đã chịu áp lực từ các lãnh đạo trong khu vực yêu cầu Úc chứng minh rằng nước này đang từng bước từ bỏ nhiên liệu hóa thạch.

Tuy nhiên, ông Albanese cho rằng khí đốt vẫn đóng vai trò trong cơ cấu năng lượng của Úc khi nước này hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
"Điều chúng tôi sẽ tiếp tục làm là hành động vì lợi ích của nước Úc, đồng thời vì lợi ích của việc thúc đẩy hành động chống biến đổi khí hậu. Và chúng tôi biết rằng khí đốt đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi."

Một ý kiến tư vấn mang tính bước ngoặt được Tòa án Công lý Quốc tế đưa ra vào tháng 7 năm 2025 đã kết luận rằng tất cả các quốc gia đều có nghĩa vụ pháp lý trong việc bảo vệ và ngăn ngừa tổn hại đến môi trường do khí thải nhà kính gây ra.

Vào năm 2019, 27 sinh viên luật tại Đại học Nam Thái Bình Dương ở Vanuatu đã khởi xướng chiến dịch yêu cầu tòa án đưa ra ý kiến. Mặc dù không có tính ràng buộc pháp lý, ý kiến này vẫn mang giá trị pháp lý đáng kể.

Bộ trưởng Khí hậu của Vanuatu, ông Ralph Regenvanu, cho rằng Úc nên cân nhắc điều này khi đưa ra những quyết định quan trọng như vậy.

"Ý kiến tư vấn của Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) đã nêu rõ rằng việc mở rộng sản xuất nhiên liệu hóa thạch là một hành vi sai trái theo luật pháp quốc tế. Vì vậy, đó là điều mà Úc nên cân nhắc."

Khi mục tiêu cắt giảm khí thải của Úc đến năm 2035 dự kiến sẽ được công bố vào tuần này, cuộc tranh luận trong nội bộ Liên đảng vẫn tiếp tục xoay quanh việc liệu Úc có nên từ bỏ hoàn toàn mục tiêu phát thải ròng bằng 0 hay không.

Người phát ngôn của phe đối lập về các vấn đề liên quan đến các đảo Thái Bình Dương, ông Jason Wood, nói với đài ABC Radio National rằng Liên đảng sẽ không từ bỏ khu vực Thái Bình Dương khi nói đến biến đổi khí hậu.

"Chúng ta chỉ cần đảm bảo rằng chúng ta đang thực hiện đúng cách. Vì có rất nhiều tiền đang được chi cho vấn đề này. Và thực ra, trước đây tôi phản đối năng lượng hạt nhân, nhưng giờ tôi đã thay đổi quan điểm vì tôi nghĩ đó là điều chúng ta cần xem xét. Về mục tiêu phát thải ròng bằng 0, ông Dan Tehan đang xem xét các chính sách năng lượng. Hãy để ông ấy thực hiện quy trình của ông ấy — đó cũng là điều mà bà Sussan Ley và ban lãnh đạo mong muốn. Chúng ta đã có quy trình rồi. Hãy để nó diễn ra."

Cơ quan Biến đổi Khí hậu dự kiến sẽ đưa ra khuyến nghị của họ trong vài ngày tới.

Cơ quan này đang xem xét mục tiêu cắt giảm khí thải trong khoảng từ 65 đến 75 phần trăm, mặc dù con số này có thể thấp hơn.
Thượng nghị sĩ độc lập David Pocock nói với chương trình ABC News Breakfast rằng Úc nên xem mục tiêu mới này như một cơ hội để chứng minh rằng Úc thực sự nghiêm túc trong hành động chống biến đổi khí hậu.

"Tôi đã xem qua một số phân tích cho thấy nếu cộng tất cả các cam kết của các tiểu bang và vùng lãnh thổ lại, chúng ta sẽ đạt mức 71%. Vì vậy, tôi cho rằng bất kỳ mục tiêu nào thấp hơn 75% đều là sự phản bội đối với người dân Úc. Đó là sự phản bội đối với những con người và những nơi chốn mà chúng ta yêu quý. Có quá nhiều điều đang bị đe dọa ở đây. Chúng ta cần một mục tiêu táo bạo, đầy tham vọng để cùng nhau hướng tới. Và sau đó, chúng ta có thể mang mục tiêu đó đến Liên Hợp Quốc, đến hội nghị COP, để thúc giục phần còn lại của thế giới hành động, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi. Có quá nhiều thứ đang bị đe dọa. Ở một quốc gia vốn đã dễ bị ảnh hưởng bởi các hiện tượng thời tiết cực đoan ngay cả trong điều kiện tốt nhất, chúng ta biết rõ điều đó sẽ trông như thế nào."

Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook và cập nhật tin tức ở  sbs.com.au/vietnamese

Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ App Store hay Google Play

Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service