Chúng ta đã quen với việc xem các triệu chứng như sổ mũi, ho và sốt là dấu hiệu của nhiễm COVID-19.
Nhưng hiện các cơ quan y tế đang cảnh báo người dân trên khắp bờ biển phía đông của Úc phải cảnh giác cao độ với bệnh sởi.
Ít nhất ba trường hợp mắc bệnh có khả năng lây nhiễm cao đã được ghi nhận tại các địa điểm ở Sydney, Melbourne, Brisbane và ACT, có khả năng đã được đưa đến Úc từ nước ngoài.
Các triệu chứng thường bắt đầu bằng sốt, đau mắt và ho, sau đó phát triển thành phát ban đỏ, loang lổ bắt đầu ở đầu và lan khắp cơ thể.
Tiến sĩ Christine Selvey là Giám đốc Bệnh truyền nhiễm tại Bộ Y tế New South Wales.
Bà cho biết bệnh sởi là một trong những bệnh truyền nhiễm dễ lây nhiễm nhất hiện nay.
“Bệnh lây lan qua các hạt chất lỏng siêu nhỏ phát tán trong không khí. Nó dễ lây lan đến mức đôi khi người ta mắc bệnh khi vào cùng phòng với người mắc bệnh sởi, chỉ hai giờ sau khi người mắc bệnh sởi rời khỏi phòng."
Mặc dù Úc nhìn chung được bảo vệ bởi tỷ lệ tiêm chủng rất cao - trên 95% - nhưng luôn có những người trong cộng đồng không thể tiêm chủng.
Tiến sĩ Selvey giải thích những người có nguy cơ bao gồm những người bị suy giảm miễn dịch hoặc mắc một loại tình trạng sức khỏe khác và trẻ nhỏ.
“Chúng ta cần tất cả mọi người được bảo vệ để bảo vệ những người không thể tiêm chủng, cũng như trẻ em từ 6 tháng đến 12 tháng tuổi, trước khi tiêm vắc xin đầu tiên, kháng thể của mẹ sắp hết trong hệ thống của chúng nên những đứa trẻ nhỏ đó dễ bị mắc bệnh sởi. Bệnh sởi có thể dẫn đến một bệnh viêm phổi khó chịu, đôi khi nó có thể gây ra viêm não - và sau đó hiếm gặp hơn - có một tình trạng rất nghiêm trọng gọi là viêm não toàn bộ, xảy ra bảy đến tám năm sau khi nhiễm sởi và thường dẫn đến tử vong.”
Các loại chương trình tiêm chủng sụt giảm trên toàn cầu
Vài năm gần đây đã chứng kiến sự sụt giảm toàn cầu về tất cả các loại chương trình tiêm chủng, dẫn đến sự bùng nổ các ca mắc bệnh sởi trên toàn thế giới.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra cảnh báo về sự lây lan của bệnh sởi sau khi số ca mắc bệnh hàng năm ở châu Âu tăng từ 941 lên hơn 42.000 chỉ trong 12 tháng.
Bác sĩ Katherine Gibney, bác sĩ bệnh truyền nhiễm và y tế công cộng tại Viện Doherty và Bệnh viện Hoàng gia Melbourne, cho biết:
“Trên khắp thế giới, có nhiều quốc gia, đặc biệt là những quốc gia có thu nhập thấp, cơ sở hạ tầng y tế dễ bị tổn thương và tỷ lệ tiêm chủng thực sự giảm rất nhiều trong thời gian diễn ra đại dịch COVID. Có khá nhiều nước mà cứ 3 trẻ em thì có 1 trẻ không tiêm chủng bất kỳ loại vắc-xin y tế nào. Một số quốc gia có số lượng trẻ em chưa được tiêm chủng cao là những quốc gia có khá nhiều chuyến đi lại giữa Úc và các quốc gia đó, bao gồm Ấn Độ, Pakistan, Indonesia và Philippines."
Ở Úc, vắc xin sởi-quai bị-rubella kết hợp được tiêm hai liều và miễn phí cho bất kỳ ai sinh sau năm 1966.
Đó là bởi vì những người sinh trước năm 1966 được hiểu là có khả năng miễn dịch tự nhiên thông qua việc tiếp xúc với virus từ thời thơ ấu trước khi vắc-xin được phát triển.
Tiến sĩ Gibney giải thích, sự thành công của chương trình tiêm chủng đó đã khiến Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố nước Úc “không còn bệnh sởi” vào năm 2014.
“Có nghĩa là chúng ta không có sự lây truyền liên tục và chúng ta đã duy trì điều đó cho đến nay, mặc dù hiện tại có một chút lo ngại, tỷ lệ tiêm chủng đủ cao để chắc chắn rằng chúng ta sẽ tiếp tục duy trì không còn bệnh sởi. Nhưng nếu tỷ lệ vắc-xin giảm thì đó là nguy cơ. Và điều đó đã xảy ra ở các quốc gia khác như Vương quốc Anh vốn được WHO công nhận là đã loại trừ bệnh sởi, nhưng sau đó lại không được công nhận vì tỷ lệ vắc-xin của họ giảm, và việc lây truyền bệnh sởi tiếp tục diễn ra ở Anh.”
Tiến sĩ Gibney cho biết tỷ lệ tiêm chủng ở Úc vẫn cao nhưng đang "giảm dần" - và xu hướng đó cần phải được đảo ngược.
Bà nói rằng không có nhiều dữ liệu để đánh giá liệu có bất kỳ sự khác biệt nào trong việc tiêm chủng giữa những người có nguồn gốc văn hóa và ngôn ngữ đa dạng hay không.
“Nhưng chúng tôi biết từ COVID rằng có nguy cơ mọi người trong các cộng đồng này bị bỏ lại phía sau, do không nhận được thông tin cần thiết để tin tưởng vào vắc-xin hiện có."
Và đây là điều đáng lo ngại, Tiến sĩ Gibney nói, bởi vì nó có xu hướng dẫn đến tỷ lệ tiêm chủng thấp hơn và do đó tỷ lệ lây nhiễm cao hơn đối với những người đó.
Tiến sĩ Nicole Higgins là Chủ tịch trường Bác sĩ Đa khoa Hoàng gia Úc (Royal Australian College of General Practitioners).
Bà cho biết điều bắt buộc là mọi người phải bảo đảm rằng mình đã tiêm cả hai liều, đồng thời bà giải thích những gì cần làm nếu bạn không chắc chắn về tình trạng tiêm chủng của mình.
“Ở Úc, chúng tôi có hồ sơ, và trước đây thông tin này đã được ghi vào một cuốn sổ, nên một số phụ huynh sẽ ghi lại điều đó. Chúng tôi cũng có thể kiểm tra khả năng miễn dịch của mọi người thông qua xét nghiệm máu."
Tiến sĩ Higgins khuyến nghị những người không chắc chắn về lịch sử tiêm chủng của mình, hoặc lo lắng rằng mình đang có các triệu chứng, nên đến gặp bác sĩ.
Tuy nhiên, nếu bạn cho rằng mình mắc bệnh sởi, bà Higgins cảnh báo điều quan trọng là bạn phải gọi điện trước để bác sĩ gia đình có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa tại phòng khám, nhằm tránh lây truyền căn bệnh cực kỳ dễ lây lan này.
