Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nhà ở tại Úc ngày càng trầm trọng, giấc mơ sở hữu nhà đang dần xa tầm với của người dân bình thường. Thế nhưng, với khối tài sản khổng lồ, giới tỷ phú tại Úc hoàn toàn có thể mua hàng trăm ngàn căn nhà mà không gặp trở ngại nào.
Danh sách Tài sản Giàu nhất (Rich List) do tờ Australian Financial Review công bố tuần qua cho thấy, tổng giá trị tài sản của 200 người giàu nhất nước Úc đã tăng vọt 160% trong vòng một thập kỷ, đạt mức 667,8 tỷ đô la vào năm 2025.
Đứng đầu danh sách năm thứ sáu liên tiếp là bà hoàng ngành khai khoáng Gina Rinehart, với giá trị tài sản ước tính lên tới 38,1 tỷ đô la.
Chênh lệch giàu – nghèo ngày càng sâu sắc
Trái ngược hoàn toàn với mức độ giàu có của giới tỷ phú, thu nhập cá nhân trung bình tại Úc hiện chỉ ở mức 55.062 đô la/năm, theo số liệu của Cục Thống kê Úc (ABS).
Tổ chức Oxfam – chuyên hoạt động vì xóa đói giảm nghèo – cho biết bất động sản là nguồn tích lũy tài sản phổ biến nhất của những người giàu nhất Úc.
Oxfam nói với SBS News rằng, tổng giá trị tài sản của toàn bộ danh sách Rich List có thể mua được hơn 680.000 căn nhà trung bình tại Úc, dựa trên mức giá trung bình 976.800 đô la/căn do ABS công bố.
Và khoảng cách giàu nghèo vẫn tiếp tục nới rộng.
Phân tích của Oxfam cho thấy số lượng tỷ phú tại Úc đã hơn gấp đôi trong vòng 10 năm qua – từ 74 người năm 2015 lên 161 người vào năm 2025.
Trong cùng khoảng thời gian đó, tài sản của giới tỷ phú tăng trung bình hơn 137 triệu đô la mỗi ngày – tương đương khoảng 95.000 đô la mỗi phút.
Mỗi người trong danh sách Rich List hiện sở hữu lượng tài sản gấp hơn 116.000 lần so với một người nằm trong nhóm 50% dân số có tài sản thấp nhất.
“Bất công về đạo đức, nguy hiểm về kinh tế – xã hội”
Oxfam tiếp tục kêu gọi cải cách thuế nhằm giải quyết tình trạng bất bình đẳng ngày càng trầm trọng, đồng thời bảo đảm những người siêu giàu phải đóng góp phần công bằng cho xã hội.
“Sự tồn tại của một tỷ phú đã là dấu hiệu cho thấy hệ thống kinh tế đang vận hành sai cách,” bà Chrisanta Muli – quyền Giám đốc Oxfam Australia – phát biểu với SBS News.
“Mức độ bất bình đẳng này không chỉ sai về đạo đức, mà còn nguy hiểm về mặt kinh tế và xã hội.
"Trong khi hàng triệu người dân Úc đang chật vật để xoay xở chi tiêu hàng ngày, thì nhóm người giàu nhất nước vẫn tiếp tục tích lũy khối tài sản khổng lồ – thậm chí không cần động tay vào công việc.”
Oxfam cho biết, trong vòng một thập kỷ qua, tài sản trung bình của nhóm 50% dân số có thu nhập thấp gần như giậm chân tại chỗ ở mức 28.000 đô la, khiến khả năng mua nhà hay đạt được an toàn tài chính dài hạn trở nên vô cùng mong manh.
Ngược lại, ông Harry Triguboff – nhà phát triển bất động sản lớn nhất nước Úc và là người giàu thứ hai trong danh sách AFR Rich List – đã chứng kiến khối tài sản cá nhân tăng hơn gấp đôi, từ 13,7 tỷ đô la năm 2016 lên 29,7 tỷ đô la năm 2025.
Oxfam ước tính, với số tiền đó, ông Triguboff có thể mua được hơn 30.000 căn nhà trung bình tại Úc.
Ngoài bất động sản, các lĩnh vực như bán lẻ, đầu tư và tài nguyên thiên nhiên cũng là những nguồn tích lũy tài sản phổ biến của giới tỷ phú trong thập kỷ qua.
Khủng hoảng nhà ở ngày càng trầm trọng
Oxfam chỉ ra rằng sự gia tăng tài sản cá nhân của giới giàu trùng khớp với giai đoạn khủng hoảng nhà ở diễn biến ngày càng nghiêm trọng.
Theo báo cáo Chỉ số Khả năng Thuê nhà 2025 của tổ chức Anglicare Australia:
- Chỉ 0,7% số tin đăng cho thuê nhà là phù hợp với người làm việc toàn thời gian hưởng lương tối thiểu.
- Chỉ 12,8% căn nhà cho thuê phù hợp với một gia đình bốn người có hai người làm việc với mức lương tối thiểu.
- Với những người sống bằng trợ cấp JobSeeker, lương hưu hoặc hỗ trợ khuyết tật, việc tìm được chỗ thuê nhà hợp túi tiền gần như là bất khả thi.
“Thật đáng phẫn nộ và bất công khi bất động sản vẫn là một trong những nguồn tích lũy tài sản lớn nhất suốt thập kỷ qua, trong khi hơn 99% nhà cho thuê lại ngoài tầm với của người lao động lương tối thiểu,” bà Muli nói.
Báo cáo Chỉ số Khả năng Mua nhà 2024 của PropTrack cũng cho thấy khả năng mua nhà tại Úc đã chạm mức thấp kỷ lục. Một hộ gia đình điển hình có thu nhập 112.000 đô la/năm chỉ có thể tiếp cận được 14% tổng số nhà bán ra trên toàn quốc.
Thậm chí, để có thể mua được một nửa số nhà đang được rao bán trong năm 2024, người mua cần có thu nhập ít nhất 213.000 đô la/năm – mức được xếp vào nhóm thu nhập cao.
Oxfam kêu gọi đánh thuế người siêu giàu
Tổ chức này đang hối thúc Chính phủ Liên bang tiến hành cải tổ toàn diện hệ thống thuế để đối phó với tình trạng tích lũy tài sản quá mức ở tầng lớp siêu giàu, đồng thời khắc phục sự thất bại của hệ thống thuế lũy tiến hiện hành.
Oxfam đề xuất đánh thuế tài sản đối với nhóm 1% giàu nhất, điều này có thể mang lại hàng chục tỷ đô la mỗi năm để đầu tư cho y tế, nhà ở xã hội và ứng phó với biến đổi khí hậu.
“Trên toàn cầu, các tỷ phú chỉ đóng mức thuế hiệu dụng khoảng 0,3% tài sản,” bà Muli cho biết.
“Bởi vì tài sản của họ đến từ các khoản đầu tư và tài sản chứ không phải từ thu nhập, nên hệ thống thuế thu nhập hiện tại không đánh thuế hiệu quả đối với nhóm này.”
READ MORE
SBS Việt ngữ
