Cảnh báo: Nội dung sau đây có chứa những yếu tố có thể gây khó chịu cho một số người.
33 người, đây là số lượng người bản địa tử vong trong trại giam cao nhất trong bốn thập kỷ qua.
Dữ liệu mới từ Viện Tội phạm học Úc cho thấy trong số 113 người chết trong trại giam của cảnh sát hoặc nhà tù trong năm tài chính vừa qua, có 33 người thuộc các dân tộc bản địa, chiếm 29% tổng số.
Theo điều tra dân số năm 2021, người Thổ dân và và người dân đảo Torres chiếm chưa đến 4% tổng dân số Úc.
Báo cáo cũng cho thấy 26 trường hợp người bản địa tử vong trong trại giam xảy ra trong nhà tù, trong khi một trường hợp xảy ra ở trại giam dành cho thanh thiếu niên.
New South Wales ghi nhận chín trường hợp, con số người bản địa tử vong trong trại giam cao nhất trong số các tiểu bang và vùng lãnh thổ.
Đây cũng là con số cao nhất được ghi nhận ở New South Wales trong bốn thập kỷ qua.
Hầu hết là nam giới, chỉ có một phụ nữ tử vong trong trại giam.
Nerita Waight là giám đốc điều hành của Dịch vụ Pháp lý Người bản địa Victoria.
Cô ấy nói rằng cô ấy không ngạc nhiên về con số cao kỷ lục này.
"Đây là trải nghiệm hằng ngày của chúng tôi, và nhiều cái chết trong số đó hoàn toàn có thể ngăn ngừa được. Những cái chết ấy là những mất mát mà các cộng đồng này không bao giờ có thể vượt qua, các gia đình ấy sẽ không bao giờ còn được ở bên người thân của họ nữa. Và điều thường xuyên xảy ra cũng là điều đau lòng nhất đối với họ là hết lần này đến lần khác, họ lại phải chứng kiến những vấn đề này được nêu ra."
Năm 1987, Úc thành lập Ủy ban Hoàng gia điều tra về các trường hợp người bản địa tử vong trong trại giam và một báo cáo được công bố năm 1991, đưa ra hơn 300 khuyến nghị.
Nhưng kể từ khi ủy ban hoàng gia được thành lập, đã có 617 người bản địa tử vong trong trại giam, theo Viện Tội phạm học Úc.
Cô Nerita Waight cho rằng nhiều vấn đề mang tính hệ thống vẫn còn tồn tại.
"Các hành vi thực thi pháp luật mang tính phân biệt chủng tộc và những hệ thống được xây dựng trên sự áp bức vẫn tiếp tục khiến các cộng đồng người Thổ dân chịu thiệt thòi. Một phần đáng báo động trong báo cáo cho thấy 42% số ca tử vong của người Thổ dân khi bị giam giữ trong năm tài chính 2024–2025 là những người chưa bị kết án, và đó là hệ quả trực tiếp của hệ thống bảo lãnh tại cộng đồng, một hệ thống rõ ràng gây ảnh hưởng bất cân xứng đến người Thổ dân và người dân đảo Torres."
Tobias Elliott-Orr là luật sư đại diện cho người bản địa tại Trung tâm Pháp lý Redfern.
Ông cho biết, mặc dù việc xem xét lại một số khuyến nghị của Ủy ban Hoàng gia được đưa ra cách đây ba thập kỷ là điều đáng làm, nhưng phần lớn các khuyến nghị vẫn còn phù hợp cho đến ngày nay.
"Chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng dân số người bản địa trong các nhà tù, sự gia tăng việc cảnh sát sử dụng vũ lực đối với người bản địa, sử dụng vũ lực một cách không công bằng với người bản địa, và chúng ta vẫn chưa thấy một sự chuyển biến thực sự có ý nghĩa nào hướng tới các chương trình can thiệp do cộng đồng dẫn dắt và các hoạt động phục hồi, bởi vì, tất cả các bằng chứng đều cho thấy rằng việc giam giữ người bản địa và việc sử dụng hệ thống tư pháp hình sự, hệ thống nhà tù không hiệu quả."
Ông Elliot-Orr cho rằng Úc cũng đã thụt lùi trong việc giải quyết vấn đề này.
"Ai cũng thừa nhận rằng hệ thống tư pháp hình sự truyền thống, với cách tiếp cận trừng phạt bằng việc bỏ tù, xử lý tội phạm nghiêm khắc và hình phạt nặng nề hơn, là không hiệu quả. Có bằng chứng rất rõ ràng cho thấy nó không hiệu quả, và thực tế nó còn làm cho các vấn đề trở nên tồi tệ hơn. Điều chúng ta đang thấy ở các khu vực pháp lý như Lãnh thổ Bắc Úc và Victoria là họ đang giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, đưa những người trẻ tuổi vào hệ thống tư pháp hình sự ở độ tuổi sớm hơn và trong thời gian dài hơn. Và kết quả cuối cùng là nó sẽ làm tăng dân số trong tù, hệ quả là sẽ làm tăng số ca tử vong trong trại giam."
Chính quyền các tiểu bang và vùng lãnh thổ chịu trách nhiệm thực hiện nhiều khuyến nghị của Ủy ban Hoàng gia.
Thủ tướng Anthony Albanese cho biết ông đã kêu gọi chính quyền các tiểu bang và vùng lãnh thổ hành động.
"Tôi luôn trao đổi với các tiểu bang và vùng lãnh thổ về trách nhiệm của họ trong việc thực hiện các khuyến nghị từ Ủy ban Hoàng gia. Tất nhiên, đó là quyết định của các tiểu bang và vùng lãnh thổ, chúng ta không thể áp đặt theo hệ thống liên bang của mình."
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ độc lập Lidia Thorpe nói với đài ABC rằng đã đến lúc chính phủ liên bang phải ngừng đùn đẩy trách nhiệm cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ.
Cần phải có một cuộc họp nội các quốc gia. Chúng ta đã thấy hành động đối với vấn đề thuốc lá điện tử, chúng ta đã thấy hành động đối với lệnh cấm mạng xã hội, nơi các tiểu bang và vùng lãnh thổ đã cùng nhau hành động, chúng ta cần có hành động tương tự đối với các trường hợp tử vong trong trại giam, bởi vì mỗi cái chết trong trại giam đều là trách nhiệm thuộc về Albanese.Thượng nghị sĩ độc lập Lidia Thorpe
Để được hỗ trợ phù hợp về mặt văn hóa dành cho người bản địa, hãy gọi 13 YARN, một đường dây nóng quốc gia hoạt động 24/7 theo số 13 92 76, cung cấp hỗ trợ về nhiều vấn đề, bao gồm cả sức khỏe tâm thần. https://www.13yarn.org.au/
