103 người Úc bị mắc kẹt ở New Caledonia sau cuộc bạo loạn chết người đã trở về nhà trên chiếc máy bay do Pháp hỗ trợ ở Brisbane vào tối thứ Tư.
Điều đó có nghĩa là 187 người hiện đã trở về, tính đến 12 giờ trưa thứ Năm ngày 23 tháng 5, sau khi 84 người Úc và 24 công dân khác được hồi hương vào thứ Ba.
Các chuyến bay trước đó do Bộ Ngoại giao và Thương mại (DFAT) tổ chức, ưu tiên người già, phụ nữ mang thai và những người dễ bị tổn thương nhất.
Những người Úc trở về này cho biết họ được nhân viên khách sạn và chính quyền Pháp chăm sóc chu đáo sau khi bỏ lỡ các chuyến bay của DFAT.
"Họ đã đưa những người dễ bị tổn thương và những người cần sơ tán ra ngoài trước, sau đó người Pháp nói rằng họ sẽ đưa chúng tôi ra ngoài. Và chúng tôi đã ở trên một chiếc máy bay quân sự rất phong cách, thật là tuyệt."
"Có rất nhiều thông tin, và chúng tôi không thực sự chắc chắn chính xác chuyện gì đang xảy ra và khi nào, nhưng cuối cùng chúng tôi cũng đến được đó. Chúng tôi chỉ muốn đến đây một cách an toàn và sớm nhất có thể.”
Trong một tuyên bố trên mạng xã hội X (trước đây gọi là Twitter), Ngoại trưởng Úc Penny Wong cho biết Úc sẵn sàng thực hiện các chuyến bay tiếp theo trong khi chờ Pháp phê duyệt, khuyến khích người Úc ở New Caledonia đăng ký với DFAT.
Nhưng phản ứng của DFAT đối với cuộc khủng hoảng vẫn tiếp tục bị chỉ trích, với khoảng 100 người Úc vẫn đang cố gắng rời khỏi New Caledonia.
Những người ở xa Noumea, thủ đô và trung tâm của cuộc bạo loạn, cho biết họ thiếu liên lạc với chính quyền và chính phủ Pháp, những người được cho là đã ưu tiên sơ tán khỏi Noumea.
Trong một cuộc phỏng vấn với SBS News, Thượng nghị sĩ Wong cho biết cơ quan của bà đã làm việc cật lực để sơ tán tất cả những người muốn rời đi.
“Chúng tôi đang làm việc, thu hút sự tham gia của cả các quan chức ở New Caledonia và các quan chức ở Paris. Chính phủ vẫn tiếp tục nỗ lực làm việc để thúc đẩy bảo vệ an toàn cho người Úc.”
Trong lúc người Úc tìm cách rời khỏi đảo Thái Bình Dương, vào thứ Năm ngày 23 tháng 5, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã đến đây để đàm phán nhằm cố gắng giành lại quyền kiểm soát.
Tổng thống Pháp Macron cho biết ông sẽ trì hoãn cải cách bầu cử vốn đã gây ra bạo loạn chết người trên đảo New Caledonia do Pháp cai trị ở Thái Bình Dương và cố gắng tìm kiếm một thỏa thuận chính trị mới.
Phát biểu tại thủ đô Noumea sau cuộc gặp với các nhà lãnh đạo chính trị địa phương, ông Macron nói rằng ưu tiên trước mắt là khôi phục an ninh cho hòn đảo.
Ý định của tôi, các bộ trưởng cũng như chính phủ ở đây là gần gũi với người dân để mang lại hòa bình và an ninh càng sớm càng tốt. Đó là ưu tiên hàng đầu trong tất cả các ưu tiên. Tôi cảm ơn Cao ủy và các lực lượng an ninh. Hòa bình trở lại cũng có nghĩa là các dịch vụ, vật tư, thực phẩm bình thường trở lại. Bởi vì tôi biết rằng hiện nhiều người đang phải chịu đựng một cuộc khủng hoảng lớn, cả về sức khỏe cũng như tìm kiếm thức ăn.Tổng thống Pháp Emmanuel Macron
Tổng thống Pháp cho biết ông sẽ bổ nhiệm một nhóm quan chức cấp cao ở lại hòn đảo trong thời gian cần thiết để giúp đạt được hòa bình.
Sáu người đã thiệt mạng, hàng trăm người bị bắt, cùng hàng loạt cửa hàng bị cướp phá, xe hơi bị đốt cháy bị bỏ lại trong các cuộc bạo loạn do một cuộc cải cách bầu cử gây tranh cãi gây ra.
Hơn một ngàn cảnh sát Pháp tăng viện vẫn đang cố gắng ngăn chặn tình trạng bất ổn tại đây.
Những thay đổi bầu cử được đề xuất sẽ cho phép hàng ngàn cư dân Pháp đã sống trên lãnh thổ Pháp trong 10 năm được bỏ phiếu.
Điều này đã gây khó chịu cho người Kanak bản địa, chiếm hơn 40% dân số của hòn đảo (270.000 người). Những người này lo ngại đạo luật - đã được thông qua nhưng chưa được phê chuẩn ở lục địa Pháp - sẽ làm giảm tỷ lệ phiếu bầu của họ.
Pháp sáp nhập New Caledonia vào năm 1853 và trao cho thuộc địa này quy chế lãnh thổ hải ngoại vào năm 1946.
Danh sách bầu cử đã bị đóng băng vào năm 1998, chấm dứt một thập kỷ bạo lực và thiết lập con đường tiến tới quyền tự chủ dần dần, điều mà các nhà phê bình cho rằng hiện đang gặp nguy hiểm.
Một số nhà hoạt động ủng hộ độc lập đã chỉ trích chuyến thăm của ông Macron, trong đó có người nói với mạng xã hội X rằng "lính cứu hỏa đã đến đây sau khi đốt lửa".
Nhưng Andre Quaeze, một phóng viên của đài phát thanh bản địa địa phương, nói với SBS News rằng nhiều người dân New Caledonia vẫn còn hy vọng vào chuyến thăm của Tổng thống Macron.
