Trong một biến chuyển ngoại giao quan trọng, Anh đã đi theo bước chân của Pháp, tuyên bố sẽ công nhận Palestine là một nhà nước, tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng 9.
Thủ tướng Canada Mark Carney đã đưa ra thông báo này sau cuộc họp nội các khẩn cấp tại Ottawa, trong bối cảnh hình ảnh trẻ em chết đói ở Gaza tiếp tục gây chấn động thế giới.
READ MORE
Israel quyết tâm 'xóa sổ' Hamas
Ông Carney khẳng định rõ ràng rằng, việc công nhận này vừa là một lập trường đạo đức, vừa là một bước đi chiến lược.
“Canada dự định công nhận Nhà nước Palestine tại kỳ họp thứ 80, của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng 9 năm 2025. Ý định này dựa trên cam kết của Chính quyền Palestine đối với những cải cách rất cần thiết, bao gồm các cam kết của Tổng thống Chính quyền Palestine là Mahmoud Abbas, về việc cải cách cơ bản nền quản trị của mình, tổ chức tổng tuyển cử vào năm 2026 mà Hamas không thể tham gia và phi quân sự hóa Nhà nước Palestine. Canada sẽ tăng cường nỗ lực hỗ trợ nền quản trị dân chủ mạnh mẽ ở Palestine và những đóng góp của người dân Palestine ,cho một tương lai hòa bình và hy vọng hơn”, Mark Carney.
Tuần trước, Pháp đã trở thành quốc gia G-7 đầu tiên cam kết công nhận chính thức vô điều kiện.
Tuy nhiên ông Mark Carney cho biết, quyết định của Canada phải tuân theo các điều kiện.
"Ý định này dựa trên cam kết của Chính quyền Palestine đối với những cải cách rất cần thiết, bao gồm các cam kết của Tổng thống Mahmoud Abbas về cải cách chính quyền và tổ chức tổng tuyển cử vào năm 2026 mà Hamas không thể tham gia, đồng thời phi quân sự hóa nhà nước Palestine”, Mark Carney.
Điều này được đưa ra chỉ một ngày, sau khi Vương quốc Anh công bố một kế hoạch tương tự, mặc dù có các điều kiện khác nhau kèm theo.
Tại Liên Hiệp Quốc ở New York, Ngoại trưởng Anh David Lammy đã chuyển thông điệp của Vương quốc Anh tới các nhà lãnh đạo thế giới, rằng Anh sẽ công nhận một nhà nước Palestine, trừ khi Israel thực hiện các bước hướng tới ngừng bắn và hòa bình lâu dài.
Ông Lammy lên án cả Hamas. vì hành vi bắt cóc con tin và Israel vì hành vi hạn chế viện trợ.
"Chúng ta tụ họp hôm nay trong một thời khắc đen tối, 660 ngày kể từ khi các con tin Israel bị khủng bố Hamas bắt cóc một cách tàn bạo. Không có lời biện minh nào cho nỗi đau khổ này và chỉ có một nghĩa vụ rõ ràng là, chúng ta phải chung tay chấm dứt nó. Sự tàn phá ở Gaza thật đau lòng. Trẻ em đang chết đói. Và việc Israel viện trợ từng chút một, đã khiến cả thế giới kinh hoàng. Đây là một sự xúc phạm đến các giá trị của Hiến chương Liên Hiệp Quốc”, David Lammy.
Ông đã trình bày chi tiết các hành động của Anh cho đến nay, đó là khôi phục nguồn tài trợ cho UNRWA, đình chỉ xuất khẩu vũ khí sang Israel, trừng phạt các Bộ trưởng cực hữu Israel và đóng băng các cuộc đàm phán thương mại với chính phủ Netanyahu.
“Tôi xin nói rõ, việc chính phủ Netanyahu bác bỏ giải pháp hai nhà nước là sai lầm. Nó sai lầm cả về mặt đạo đức lẫn chiến lược. Nó gây tổn hại đến lợi ích của người dân Israel, đóng lại con đường duy nhất dẫn đến một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Vì vậy, với bàn tay lịch sử trên vai, Chính phủ Hoàng gia dự định công nhận nhà nước Palestine, khi Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc họp vào tháng 9 tại New York”, David Lammy.
Ngoại trưởng Lammy cho biết Anh sẽ sử dụng tám tuần tới, để thúc đẩy những thay đổi trên thực địa tại Gaza.
Ông hy vọng rằng, thông báo này sẽ gây áp lực buộc Israel phải cho phép viện trợ, dừng chiến dịch quân sự và bắt đầu các cuộc đàm phán nghiêm túc, hướng tới một kết quả hai nhà nước.
Tại Anh, phản ứng trước động thái của chính phủ đã bị chia rẽ sâu sắc.
Giám đốc Chiến dịch Đoàn kết Palestine là Ben Jamal, hoan nghênh việc công nhận về nguyên tắc nhưng cho rằng, cách tiếp cận của chính phủ còn quá nhiều điều kiện.
"Nó được định hình như việc Anh, thể hiện sự ủng hộ đối với quyền tự quyết của người dân Palestine bằng cách công nhận tư cách nhà nước, nhưng lại đặt điều kiện đó vào hành động của Israel. Nó không định hình nó như một quyền bất khả xâm phạm. Nó thực chất biến nó thành một con bài mặc cả. Và thông điệp mà Keir Starmer muốn gửi đến người dân Palestine là, 'chúng tôi sẽ công nhận quyền tự quyết của các bạn bằng cách công nhận nhà nước của các bạn, trừ khi trong vài tuần tới, Israel ngừng gây đói nghèo cho các bạn và ngừng đe dọa sáp nhập đất đai của các bạn. Và nếu Israel làm những điều đó, thì chúng tôi sẽ không làm”, Ben Jamal.
Trong khi đó, Hội đồng Lãnh đạo Do Thái cũng lên tiếng chỉ trích, nhưng theo quan điểm ngược lại.
Giám đốc Quan hệ Công chúng của Hội Đồng là Russell Langer, cho rằng việc công nhận quá sớm có thể tiếp thêm sức mạnh cho Hamas.
"Chúng tôi luôn phản đối việc đơn phương công nhận một nhà nước Palestine. Lý do là mặc dù chúng tôi ủng hộ mọi nỗ lực kiến tạo hòa bình trong khu vực, nhưng đây là một động thái vô ích vào thời điểm này. Bằng cách tạo điều kiện cho Israel và không nói rõ rằng việc công nhận không thể diễn ra, trong khi Hamas vẫn tiếp tục bắt giữ con tin và kiểm soát Dải Gaza, những gì chính phủ đang làm rõ ràng là một phần thưởng cho hành động khủng bố, mà Hamas đã gây ra và điều đó là không thể chấp nhận được”, Russell Langer.
Nỗi sợ hãi đó cũng được chính các cựu con tin đồng tình.
Luis Har, người được giải cứu sau 129 ngày bị Hamas giam cầm, cho biết sự chú ý của toàn cầu đã nhanh chóng, rời xa những gì đã xảy ra vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.
"Vấn đề hiện tại vào lúc này, là người dân chỉ tìm kiếm người Palestine và quên đi những gì đã xảy ra vào ngày 7 tháng 10 và quên mất rằng, chúng tôi vẫn còn 20 thường dân Israel vẫn bị giam cầm”, Luis Har.
Còn Emily Damari, một người mang hai quốc tịch Anh-Israel, người đã bị giam cầm hơn 470 ngày, đã đăng tải trên mạng rằng động thái của Anh là hành động ủng hộ khủng bố và gửi đi một thông điệp nguy hiểm.
Úc chưa có hành động nào, theo chân Canada và Anh.
Trong khi đó, tại Gaza, ít nhất 48 người Palestine đã thiệt mạng vào thứ Tư ngày 30 tháng 7, khi đang chờ thức ăn tại cửa khẩu Zikim.
Bệnh viện Shifa cho biết, họ đang ở giữa đám đông tìm bột mì thì tiếng súng nổ ra, nhưng không rõ ai đã nổ súng.
Một số người Palestine được nhìn thấy, đang mang theo những bao bột mì nặng 50 kg.
Điều này diễn ra trong bối cảnh, Phó Phát ngôn viên của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc là Farhan Haq, cho biết hệ thống viện trợ hiện tại là không bền vững.
"Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo (OCHA) cảnh báo rằng, bốn ngày kể từ khi lệnh ngừng bắn chiến thuật tại Gaza do chính quyền Israel ban bố bắt đầu, chúng tôi vẫn đang chứng kiến thương vong trong số những người tìm kiếm viện trợ và thêm nhiều ca tử vong do đói kém và suy dinh dưỡng. Các bậc cha mẹ vẫn đang phải vật lộn, để cứu những đứa con đang chết đói của mình”, Farhan Haq.
Khoảng 220 xe tải đã vào Gaza hôm thứ Ba, ít hơn nhiều so với nhu cầu 500 đến 600 xe mỗi ngày.
Và ngay cả số hàng viện trợ đó, cũng thường bị những đám đông tuyệt vọng mang ra khỏi khu vực, mà không được giám sát chặt chẽ.
Liên Hiệp Quốc cho biết ,nếu việc tiếp cận viện trợ không được cải thiện nhanh chóng, nạn đói lan rộng là điều không thể tránh khỏi.
READ MORE
SBS Việt ngữ
