Trước tin Thủ tướng Shigeru Ishiba từ chức, phản ứng trên khắp Nhật Bản nói chung là nhẹ nhõm, nhưng cũng lo lắng.
Ông Ishiba, 68 tuổi, người theo đường lối trung dung ôn hòa, cũng đã từ chức chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (L-D-P) bảo thủ của mình, đảng đã lãnh đạo Nhật Bản trong hầu hết thời kỳ hậu chiến.
Đối với nhà lãnh đạo Nhật Bản, đây là một năm khó khăn.
Ông nhậm chức vào tháng 10, hứa hẹn một nước Nhật Bản mới và, được coi là một người đáng tin cậy, ông dự định sẽ lãnh đạo đất nước cho đến tháng 9 năm 2027.
Nhưng ông chỉ nắm quyền chưa đầy một năm, khi phải vật lộn với hết thách thức này đến thách thức khác.
Giống như những nơi khác, giá cả ở Nhật Bản đang tăng cao, đặc biệt là gạo, vốn đắt gấp đôi so với một năm trước.
Mức sống đang giảm sút, và đã có những vụ bê bối tham nhũng trong nội bộ L-D-P khiến những người ủng hộ trung thành rời bỏ đảng.
Cũng có những thách thức quốc tế - bao gồm căng thẳng gia tăng ở Châu Á - Thái Bình Dương, và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã áp đặt thuế quan khắc nghiệt đối với xe hơi, thép và nhôm của Nhật Bản.
Sau đó, vào tháng 7, liên minh cầm quyền của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) đã phải chịu một thất bại lịch sử trong cuộc bầu cử quốc hội, mất đa số tại Thượng viện.
Cũng có những lời chỉ trích nhắm vào ông Ishiba trên mạng xã hội — vì bộ lễ phục được cho là luộm thuộm, vì cách cư xử trên bàn ăn, vì ngủ gật trong quốc hội, và vì không đứng dậy chào hỏi các nhà lãnh đạo thế giới khác tại một cuộc họp ở Nam Mỹ.
Giữa những lời kêu gọi từ chức ngày càng tăng từ chính nội bộ đảng của mình, ông Ishiba vẫn tiếp tục phản đối, nói rằng ông muốn tránh một khoảng trống chính trị vào thời điểm Nhật Bản đang phải đối mặt với những thách thức quan trọng trong nước và quốc tế.
Một cư dân Tokyo, nhân viên văn phòng Takahiro Uchi tin rằng ông Ishiba đơn giản là không đủ khả năng.
"Tôi nghĩ, cuối cùng, vấn đề nằm ở cách Nhật Bản ứng xử trong cộng đồng quốc tế. Vì vậy, tôi hy vọng nhà lãnh đạo tiếp theo có thể xây dựng mối quan hệ tốt hơn với các tổng thống và thủ tướng của các quốc gia khác, và nỗ lực nâng cao vị thế của Nhật Bản trên thế giới. Với ông Ishiba, tôi cảm thấy ông ấy không thực sự năng động hoặc có năng lực khi nói đến các vấn đề quốc tế. Vì vậy, tôi hy vọng Thủ tướng tiếp theo sẽ mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực đó."
Một người dân Tokyo khác, Masataka Nishioka, đồng ý rằng Nhật Bản cần một sự thay đổi.
"Với tất cả những vấn đề xoay quanh thuế má, vân vân, tôi thực sự hy vọng vào một nền chính trị giúp cuộc sống của tất cả mọi người dễ dàng hơn - không thiên vị một nhóm cụ thể nào, mà là một nền chính trị rộng mở và bao trùm, một nền chính trị có thể giúp ích cho nhiều người. Không chỉ mang lại lợi ích cho một nhóm người cụ thể."
Nhưng không phải ai cũng hài lòng với sự ra đi của ông Ishiba. Giáo viên hóa học Maki Utsuno cho biết cô bị sốc và thất vọng.
"Tôi rất sốc. Tôi không chắc đó có phải là ý định thực sự của ông ấy hay không. Thực sự có khá nhiều người yêu cầu họ không từ chức, vì vậy tôi cảm thấy sẽ tốt hơn nếu ông ấy tiếp tục."
Ông Ishiba cho biết ông đã đưa ra quyết định đau đớn từ chức để tránh chia rẽ trong đảng của mình.
"Tôi đã quyết định từ chức lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do… Với hy vọng rằng chính quyền tiếp theo sẽ hoàn thành nhiệm vụ và trách nhiệm của mình đối với người dân, tôi muốn trao lại trọng trách này cho nhà lãnh đạo tiếp theo."
Ông nói rằng đây là thời điểm thích hợp cho Nhật Bản, khi các cuộc đàm phán về các biện pháp thuế quan của Hoa Kỳ hiện đã kết thúc.
Tuần trước, ông Trump đã ký một sắc lệnh giảm thuế quan đối với các sản phẩm ô tô của Nhật Bản xuống còn 15%, thay vì 27,5%.
Kết quả là một chiến thắng cho Nhật Bản, mặc dù mức thuế này vẫn sẽ gây ra những tổn thất đáng kể cho ngành công nghiệp quan trọng của quốc gia này.
Ông Ishiba cho biết ông sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu kín của lãnh đạo đảng để chọn người thay thế, nhiều khả năng là vào tháng Mười. Cho đến lúc đó, ông vẫn sẽ giữ chức Thủ tướng.
Các ứng cử viên tiềm năng thay thế ông bao gồm Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi, cũng như cựu Bộ trưởng An ninh Kinh tế Sanae Takaichi, một người cực kỳ bảo thủ, và Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi.
Bên ngoài nhà ga Tokyo, ̀ông Nishioka nói rằng việc ông Ishiba từ chức là một cơ hội.
"Tôi nghĩ Sanae Takaichi sẽ ngay lập tức xuất hiện trong đầu, nhưng có lẽ điều đó cũng cần thiết—đặc biệt là trong những thời điểm như thế này để một người hơi bất ngờ xuất hiện giữa hàng ngũ. Thay vì một ứng cử viên đáp ứng được kỳ vọng, tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu một người có chút yếu tố bất ngờ xuất hiện."
Một nhà lãnh đạo mới sẽ gánh vác vô số thách thức, lãnh đạo nền kinh tế lớn thứ tư thế giới.
