Căng thẳng đang leo thang giữa Nhà Trắng và các nhà lãnh đạo ở Illinois và Maryland, khi Tổng thống Donald Trump chuẩn bị gởi lực lượng liên bang, đến các thành phố của Hoa Kỳ do đảng Dân chủ điều hành.
"Trong ba tuần qua, đã mất gần 20 người. Không nơi nào trên thế giới, kể cả Afghanistan có thể đến được, những nơi mà bạn có thể nghĩ đến. Họ thậm chí còn không thể sánh được với nơi này. Chicago giờ đây là địa ngục trần gian. Baltimore giờ đây cũng là địa ngục trần gian”, Donald Trump.
Ông ấy nói rằng, sự can thiệp của liên bang chắc chắn sẽ diễn ra.
"Vâng, chúng tôi sẽ vào cuộc. Tôi không nói khi nào. Chúng tôi sẽ vào cuộc. Tôi rất muốn Thống đốc Pritzker của Illinois, gọi cho tôi. Tôi sẽ giành được sự tôn trọng của ông ấy và nói rằng, chúng tôi đang gặp vấn đề và chúng tôi muốn ông gửi quân đội vào, bởi vì ông biết không? Người dân, họ cần được bảo vệ”, Donald Trump.
Tổng thống Trump đã đưa ra những bình luận này, sau khi ông gọi đó là một vụ bạo lực liên quan đến súng đạn, bùng nổ trong tiểu bang.
"Hai tuần trước, họ đã giết 6 người, giết người, và họ đã có 24 người bị trúng đạn. Tuần trước, như các bạn đã biết, chỉ có 7 người, 24 người bị trúng đạn và 7 người đã chết. Và sau đó trong hai ngày qua, đó là viên ngọc quý. Họ đã, tôi đoán, 9 người bị giết, 9 hoặc 10 người bị giết, và 50 người bị trúng đạn”, Donald Trump.
Trong khi đó Thống đốc Illinois là J-B Pritzker thẳng thừng bác bỏ những lời khẳng định của Tổng thống Trump.
“Trước tiên, tôi muốn đề cập đến những phát biểu mất kiểm soát của Tổng thống vài phút trước, van xin tôi gọi điện cho ông ấy. Không, tôi sẽ không gọi cho Tổng thống, để yêu cầu ông ấy gửi quân đến Chicago. Tôi đã nói rõ điều đó rồi”, J-B Pritzker.
Thống đốc Pritzker còn đi xa hơn khi nói rằng, Tổng thống Hoa Kỳ đang cố tình tạo ra một màn kịch.
"Tôi biết rằng Tổng thống Hoa Kỳ thích lên truyền hình và cầu xin tôi gọi điện thoại, để yêu cầu ông ấy gửi quân. Tôi thấy điều này vô cùng kỳ lạ, vì Chicago không muốn quân đội xuất hiện trên đường phố của chúng tôi. Tôi cũng đã từng yêu cầu Tổng thống hỗ trợ, chỉ để rồi bị tước đoạt mạng sống, khi thực tế đối mặt với thực tế. Tôi từ chối tham gia chương trình truyền hình thực tế, với Donald Trump một lần nữa”, J-B Pritzker.
Ông tiếp tục cảnh báo trực tiếp đến người dân.
“Chúng tôi biết, trước khi bất cứ điều gì xảy ra ở đây, rằng kế hoạch của Trump là sử dụng bất kỳ lý do nào, để triển khai quân đội có vũ trang đến Chicago. Nếu ai đó ném bánh sandwich vào một nhân viên ICE, Trump sẽ cố gắng lên truyền hình và tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở Chicago. Tôi khẩn cầu mọi người là nếu và khi điều đó xảy ra, đừng mắc bẫy”, J-B Pritzker.
Trong khi đó Thị trưởng Chicago là Brandon Johnson cho biết, sự can thiệp của liên bang là không bắt buộc và không mong muốn.
“Thay vì sử dụng các đặc vụ ICE được quân sự hóa, để gieo rắc nỗi kinh hoàng cho cộng đồng của chúng ta tại Chicago, thay vì cử Lực lượng Biên phòng đến thành phố, để giam giữ những người mẹ và người cha, đã coi Chicago là quê hương của họ trong nhiều thập niên, những người lao động đóng thuế và làm cho cộng đồng của chúng ta mạnh mẽ hơn, họ nên tập trung nguồn lực đó vào việc triệt phá những kẻ buôn bán súng, để chúng ta cuối cùng có thể chấm dứt bạo lực”, Brandon Johnson.
Được biết Chính quyền Trump đã lợi dụng một loạt vụ xả súng vào cuối tuần nhằm ngày lễ Lao động Hoa Kỳ 1 tháng 9, để thúc đẩy việc tăng cường sự hiện diện của quân đội.
Nhưng dữ liệu trong một khoảng thời gian dài hơn cho thấy, tương tự như các thành phố lớn khác của Hoa Kỳ - tội phạm bạo lực ở Chicago nhìn chung đã giảm đáng kể.
Số vụ xả súng và giết người ở Chicago đã giảm hơn 30% trong nửa đầu năm 2025, so với cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu của thành phố.
Thị trưởng Johnson kêu gọi các viên chức chính quyền Trump, tránh lợi dụng nỗi đau của gia đình những người thiệt mạng trong các vụ xả súng ở thành phố, để thúc đẩy các chương trình nghị sự chính trị của họ.
“Vì vậy, chúng tôi kêu gọi Tổng thống và những người Cộng hòa đồng cấp của ông ấy, những người muốn lợi dụng thảm kịch bạo lực súng đạn, những người Cộng hòa muốn lợi dụng nỗi đau của những gia đình mất người thân vì các vụ xả súng, và những người muốn biến thành phố của chúng ta thành bao cát. Phản ứng của chúng tôi là họ nên tự lo liệu, trước khi nói bất cứ điều gì về thành phố Chicago”, Brandon Johnson.
Trong khi đó các nhà hoạt động và luật sư ở Chicago, cũng đã lên tiếng lo ngại về tác động của kế hoạch của ông Trump đối với con người.
Luật sư dân quyền Joey Mogul đã trích dẫn phán quyết của liên bang tại California, nơi một thẩm phán đã kết luận rằng, việc triển khai Lực lượng Vệ binh Quốc gia trước đó của Tổng thống Trump, trong các cuộc biểu tình về nhập cư là vi phạm luật.
“Quyết định của tòa án liên bang tại California, củng cố mạnh mẽ những gì Thống đốc Pritzker và Thị trưởng Johnson đã nói, đó là việc triển khai các đơn vị Vệ binh Quốc gia tại Chicago là bất hợp pháp, là không chính đáng và vi hiến. Chúng ta không nên đặt quân đội và các đơn vị Vệ binh Quốc gia vào tình thế này. Họ không nên bị đặt vào vị trí, phải thực thi các mệnh lệnh bất hợp pháp, chống lại dân thường của chúng ta. Đó không phải là điều được cho là sẽ xảy ra ở Hoa Kỳ”, Joey Mogul.
Trong khi đó các cựu chiến binh cũng bày tỏ lo ngại.
Cựu chiến binh Hải quân Daniel Lakemacher kêu gọi, Thống đốc Pritzker hành động mạnh mẽ hơn.
"Thống đốc Pritzker, với tư cách là Tổng Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Quốc gia Illinois, ông đã tuyên bố như vậy, gọi những mệnh lệnh này là bất hợp pháp. Hãy chứng minh lời nói của ông bằng hành động, bằng cách chỉ đạo Lực lượng Vệ binh Quốc gia Illinois, không được báo cáo, mà phải từ chối những mệnh lệnh này”, Daniel Lakemacher.
Còn Aaron Hughes, một cựu chiến binh Vệ binh Quốc gia, đã nhắc nhở các quân nhân về nghĩa vụ của họ theo quân luật.
“Theo Bộ luật Thống nhất về Tư pháp Quân sự (UCMJ), các quân nhân có nghĩa vụ từ chối những mệnh lệnh bất hợp pháp. Đó là Bộ luật Thống nhất về Tư pháp Quân sự. Điều quan trọng cần lưu ý là việc chỉ tuân theo mệnh lệnh, không phải là một biện hộ. Đó không phải là một biện hộ và các quân nhân nên biết điều đó”, Aaron Hughes.
Tất cả những điều này, góp phần vào một cuộc đấu tranh rộng lớn hơn trên toàn quốc, về giới hạn quyền lực liên bang.
Ông Trump đã liên bang hóa hoạt động cảnh sát ở Washington D.C., và báo hiệu những động thái tương tự ở các thành phố khác do đảng Dân chủ lãnh đạo.
Phán quyết của tòa án California có thể không buộc quân đội phải rút quân, nhưng nó nhấn mạnh rằng những hành động này có thể sẽ vẫn bị tranh cãi như thế nào.
READ MORE
SBS Việt ngữ
