Thủ Tướng Anthony Albanese tuyên bố, Trí tuệ nhân tạo sẽ là trọng tâm tại Hội nghị Bàn tròn Năng suất.
“Chúng ta cần khai thác sức mạnh của công nghệ mới để nâng cao năng suất quốc gia, nhưng đồng thời cũng phải bảo đảm sự công bằng xã hội và bảo vệ quyền lợi người lao động”, Anthony Albanese.
Được biết Hội nghị Bàn tròn sẽ quy tụ đại diện từ chính phủ, giới doanh nghiệp, công đoàn, học giới và các tổ chức xã hội.
Dự kiến, các cuộc thảo luận tập trung vào việc làm thế nào để AI hỗ trợ cải thiện dịch vụ công, nâng cao hiệu quả sản xuất và mở rộng các ngành công nghiệp mới, song cũng xem xét đến nhu cầu đào tạo lại lực lượng lao động và xây dựng cơ chế quản lý phù hợp.
Các chuyên gia nhận định, quyết định đưa AI vào trọng tâm nghị sự phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn của chính phủ đối với việc tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới, trong bối cảnh kinh tế Úc đang đối diện nhiều sức ép từ bên ngoài lẫn bên trong.
Tuy nhiên nhiều phản ứng lẫn lộn về Trí tuệ nhân tạo, có thể là lối ra cho năng suất quốc gia hay mầm mống của xáo trộn mới?
Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang đối diện áp lực tăng trưởng chậm, nhiều chính phủ xem trí tuệ nhân tạo (AI) như một chìa khóa để cải thiện năng suất. AI có thể thay thế những công việc lặp lại, hỗ trợ hoạch định chính sách bằng dữ liệu khổng lồ và thậm chí mở ra các ngành công nghiệp hoàn toàn mới.
Tuy nhiên, hành trình ấy sẽ không hề bằng phẳng.
Sự du nhập của AI đồng nghĩa với những xáo trộn không thể tránh khỏi.
Đối với nhiều người Úc, trí tuệ nhân tạo (AI) đã khởi sự gây đảo lộn trong công việc thường nhật.
Một trong những nạn nhân là ký giả lồng tiếng Colin Cassidy.
Sau hàng chục năm gầy dựng sự nghiệp, ông cho hay giọng nói của mình đã bị sao chép mà không hề có sự ưng thuận, ông thổ lộ.
“Điều ấy chẳng khác nào bị cho nghỉ việc, khiến tinh thần suy sụp. Nhưng sâu xa hơn, đây là dữ kiện sinh học, là một phần bản thể của mình”, Colin Cassidy.
Ông Cassidy ước lượng, số hợp đồng ghi âm của mình đã sút giảm đến 30 phần trăm vì AI.
Ông cảnh báo ngành lồng tiếng, vốn đang bị tàn phá bởi kỹ thuật sao giọng, chính là “con chim hoàng yến trong hầm than” – báo hiệu tai họa sắp lan rộng.
“AI sẽ còn ở lại, sẽ tiến triển, và sẽ tiếp tục khiến giới lồng tiếng mất việc. Đó là một thảm kịch", Colin Cassidy.
Ông kêu gọi chính phủ ban hành luật lệ riêng về AI, hầu bảo vệ nghệ sĩ trước nạn xâm phạm.
Trong khi số phận những việc làm tương lai còn khó lường, Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự đoán ít nhất 9 triệu việc làm trên toàn cầu sẽ biến mất.
Báo cáo mới đây của cơ quan ‘Jobs and Skills Australia’ lại cho rằng AI thiên về việc hỗ trợ con người hơn là thay thế, song nhấn mạnh nhu cầu phải có kỹ năng số và kiến thức AI để tồn tại trong thị trường lao động hiện đại.
Theo mô hình của tổ chức bất vụ lợi Social Policy Group, đến năm 2030 có đến một phần ba lao động Úc sẽ bị xáo trộn do sự thâm nhập của AI.
Nông nghiệp, khai mỏ, chế tạo, thương mại bán lẻ, viễn thông và địa ốc đều nằm trong số ngành bị tác động, khi AI tự động hóa vận hành, tiết kiệm chi phí và đưa ra quyết định dựa trên dữ kiện.
Doanh nghiệp Úc đã bắt đầu áp dụng AI trong xe nâng, hệ thống tưới tiêu, máy tính tiền siêu thị. Trong xưởng chế tạo, robot dần thay con người ở khâu lắp ráp, đóng gói, phân phối.
Ngành địa ốc dùng AI để đăng tải nhà cửa, chọn lọc khách thuê, quản lý hợp đồng. Ngành luật nhờ AI duyệt tài liệu, khảo cứu vốn là những công việc do các phụ tá pháp lý đảm trách.
Những biến chuyển ấy, theo ước lượng của Ủy ban Năng suất, có thể đem lại cho kinh tế Úc một lợi ích 116 tỉ đô-la.
Song, các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo: nơi nào công việc chỉ gồm những thao tác lặp lại thì dễ dàng bị AI thay thế; còn ai có nhiều công việc giao tiếp, tiếp xúc với khách hàng, công chúng, thì tạm thời vẫn an toàn hơn.
Trước thềm Hội nghị Bàn tròn Năng suất của chính phủ liên bang tuần tới, Ủy ban Năng suất cảnh cáo: nếu đặt ra quá nhiều ràng buộc, e rằng tiềm năng hàng chục tỉ đô-la từ AI sẽ bị bóp nghẹt.
Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers thì gọi AI là “cuộc đổi đời” cho kinh tế Úc, song cam kết “tìm con đường trung dung để công nhân, doanh nghiệp và quốc gia hưởng lợi chứ không thành nạn nhân”.
Bộ trưởng Kỹ năng và Huấn nghệ Andrew Giles cho hay, chính phủ chú trọng giúp dân Úc thăng tiến kỹ năng để làm chủ công cụ mới.
“Chúng tôi hiểu đây là vấn đề phức tạp, nên tiến hành thận trọng, bảo đảm luật lệ về AI phù hợp với giá trị Úc và đem lợi ích cho người dân”, Andrew Giles.
Tuy nhiên, nghiệp đoàn và giới nghệ sĩ liên tục kêu gọi lập pháp chặt chẽ hơn để bảo vệ công ăn việc làm.
Các nghiệp đoàn sẽ bước vào bàn tròn tuần tới, với yêu sách là chủ nhân phải tham khảo ý kiến nhân viên, trước khi đưa AI vào xưởng sở.
Trong khi đó Giáo sư Nicholas Davis, Đại học Kỹ thuật Sydney, nhận định.
“Sự tham gia của người lao động không phải điều xa xỉ, mà là điều cốt yếu để AI thực sự đem lại năng suất”, Nicholas Davis.
Ông cũng chỉ ra những “lỗ hổng lớn”, trong luật riêng tư và bản quyền cần được bù đắp.
Trong lúc đó, một số tiếng nói khác như Hội đồng Công nghệ Úc kêu gọi chính phủ khoan vội siết chặt.
Họ cho rằng luật hiện hành đã bao quát nhiều rủi ro, và AI không chỉ làm mất việc ở trung tâm gọi điện, mà còn mở thêm ngành nghề mới như quản lý dữ liệu, xây dựng trung tâm dữ liệu.
Riêng ông Cassidy, ngoài việc tìm lối thích ứng, cũng mong được hỗ trợ tài chính và pháp lý.
“Tôi không có ngân khoản để đưa việc này ra tòa. Có hàng trăm trường hợp như tôi cần được giúp đỡ để lên tiếng cho đủ sâu rộng”, Colin Cassidy.
READ MORE
SBS Việt ngữ
