Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hiện đang ở châu Âu, một phần trong chuyến công du đầu tiên kể từ khi nhậm chức.
Ông đã gặp gỡ khối liên minh quân sự NATO, tổ chức mà ông một thời gian dài ông đã lên tiếng đả kích.
Tổng thống Trump trước đây đã chỉ trích những quốc gia không đáp ứng mục tiêu của NATO là chi 2% tổng sản phẩm quốc nội cho hoạt động quốc phòng.
Trong bài diễn văn đọc tại trụ sở mới của NATO, ông Trump đã lên tiếng xác nhận rằng, Hoa Kỳ, trong suốt 8 năm qua, đã chi cho quốc phòng nhiều hơn tất cả các quốc gia khác cộng lại.
“Các thành viên NATO phải làm nghĩa vụ đóng góp tài chính. Nhưng 23 trên tổng số 28 quốc gia thành viên vẫn chưa đóng phần họ nên đóng và phải đóng cho quốc phòng. Điều này là không công bằng cho người dân đóng thuế ở Hoa Kỳ. Nhiều quốc gia thành viên đang nợ một khoản tiền khổng lồ, vì họ đã không đóng góp từ nhiều năm trước.”
"Nhưng 23 trên tổng số 28 quốc gia thành viên vẫn chưa đóng phần họ nên đóng và phải đóng cho quốc phòng. Điều này là không công bằng cho người dân đóng thuế ở Hoa Kỳ. Nhiều quốc gia thành viên đang nợ một khoản tiền khổng lồ, vì họ đã không đóng góp từ nhiều năm trước," Donald Trump.
Ông Donald Trump rất rõ ràng trong cam kết của ông về quốc phòng châu Âu, đồng thời ông đề nghị NATO phải có hành động chống lại khủng bố.
“Chuyến công du và các cuộc họp của tôi đã vực lại hi vọng trong tôi về việc các quốc gia có chung niềm tin sẽ có thể đoàn kết chống lại khủng bố, chống lại mối đe dọa chung của nhân loại. Chủ nghĩa khủng bố phải bị chặn đứng, nếu không nỗi kinh hoàng mà mọi người vừa thấy ở Manchester sẽ còn tiếp tục tái diễn.”
Anh quốc cũng xác nhận họ đã tái lập hiệp ước trao đổi thông tin tình báo với Hoa Kỳ.
Các quan chức Anh quốc đã rất tức giận sau khi chi tiết sơ đồ và hình ảnh về vụ đánh bom tự sát ở Manchester bị rò rỉ do truyền thông Hoa Kỳ.
Bên lề cuộc họp thượng đỉnh, Thủ tướng Theresa May nói phải có niềm tin rằng tin tức tình báo được trao đổi sẽ được bảo vệ.
“Về vấn đề trao đổi thông tin tình báo với Hoa Kỳ, ở đây chúng tôi có mối quan hệ đặc biệt với Hoa Kỳ, họ là đối tác quốc phòng lớn nhất của chúng tôi. Đương nhiên là mối quan hệ này được xây dựng trên lòng tin, có nghĩa là phải tin rằng các thông tin tình báo được trao đổi sẽ được Hoa Kỳ bảo vệ.”
Ông Trump đã cam kết sẽ điều tra đến cùng vụ rò rỉ thông tin, một vấn đề ông gọi là gây rắc rối nghiêm trọng.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ hiện đang điều tra vụ này.
Thủ tướng Bỉ, Charles Michel, nói NATO phải giữ đoàn kết.
“Kể từ sau những mất mát ở Manchester, chưa bao giờ chúng ta cần phải đoàn kết như lúc này, đoàn kết cùng với nhau đối phố với hiểm họa đã cướp đi sinh mạng của một bé gái mới 8 tuổi tại buổi hòa nhạc hôm đó. Sự có mặt của tổ chức của chúng ta thể hiện sự đoàn kết trong thời kỳ khó khăn này. Sau vụ tấn công ở Anh quốc, chúng ta đã bị tổn thương sâu sắc nhưng chúng ta cũng đã thấy sự cam kết mạnh mẽ không chỉ bằng lời nói, mà bằng cả hành động. Tất cả chúng ta đều nhất trí rằng phải tiếp tục bảo vệ sự an toàn cho người dân.”
“Về vấn đề trao đổi thông tin tình báo với Hoa Kỳ, ở đây chúng tôi có mối quan hệ đặc biệt với Hoa Kỳ, họ là đối tác quốc phòng lớn nhất của chúng tôi," Theresa May.
Tổng thư ký NATO, Jens Stoltenberg, nói tất cả thành viên đều đồng ý với kế hoạch hành động chống lại Nhà nước Hồi giáo tự xưng.
“Kế hoạch hành động này sẽ gửi đi một thông điệp chính trị mạnh mẽ về cam kết của NATO đối với cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, đồng thời chúng tôi cũng có kế hoạch cải thiện sự hợp tác trong nội bộ liên minh NATO.”
Nhưng Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk thì lại cho rằng dù Tổng thống Trump rất cứng rắn với vấn đề khủng bố thì ông vẫn giữ lập trường mềm mỏng với Nga.
“Cảm giác của tôi là tôi và ông Trump có sự nhất trí ở nhiều vấn đề, vấn đề đầu tiên và trên hết, là chống chủ nghĩa khủng bố, và tôi chắc chắn không cần giải thích tại sao. Nhưng có một số vấn đề vẫn chưa ngã ngũ như chuyện khí hậu và thương mại, tôi không chắc 100% là tôi và ông Trump có thể bàn bạc được vào lúc này, dù rằng ông Trump và bản thân tôi đều có vị thế chung và có quan điểm chung về nước Nga.”
Trước đó, khi Tổng thống Trump và phu nhân Melanie mới đến Bỉ, rất nhiều người phản đối đã chờ đón họ.
Trong số những người phản đối có cựu thuyền trưởng Hải quân Rudi Vanagt, người đã nghi vấn về những ưu tiên công việc của vị Tổng thống Hoa Kỳ.
“Thay vì xây tường biên giới, tại sao không xây cầu đi? Thay vì bán thêm nhiều trang thiết bị vũ khí thì ông ấy hãy làm việc vì nền hòa bình.”
Mitch Redremer, một công dân Hoa Kỳ đã về hưu nay đang sống ở Bỉ, cũng nói, châu Âu không nên chào đón Tổng thống Trump.
“Tôi đặc biệt ghê sợ dù đã trở thành công dân châu Âu nhiều năm, vì ông Trump có những ý tưởng của chủ nghĩa dân túy, chẳng hạn như Brexit và những vấn đề chính trị tiêu cực khác có thể ảnh hưởng xấu đến châu Âu. Tôi cho rằng đó không phải là hướng đi đúng cho châu Âu, cũng không phải là hướng đi đúng cho Hoa Kỳ.”
