Không nhận được lời mời dự thượng đỉnh ở Anchorage, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy thay vào đó tới Berlin, cùng Thủ tướng Đức tham dự cuộc họp trực tuyến với các đồng minh châu Âu và Donald Trump — cơ hội cuối cùng để kêu gọi Tổng thống Mỹ không “bán đứng” Ukraine khi gặp Vladimir Putin.
“Tôi muốn nói với Tổng thống Mỹ và toàn thể các đồng nghiệp châu Âu rằng Putin chỉ đang làm ra vẻ, gây áp lực trước cuộc họp ở Alaska bằng cách đẩy mạnh ở mọi hướng trên mặt trận Ukraine. Nga đang cố chứng tỏ họ có thể chiếm toàn bộ Ukraine — đó rõ ràng là mục tiêu của họ,” ông Zelenskyy nói.
Châu Âu lo ngại ông Trump có thể gây sức ép buộc Ukraine chấp nhận một thỏa thuận bất lợi, kéo theo hệ quả an ninh lâu dài cho cả lục địa.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã trực tiếp bày tỏ quan ngại với ông Donald Trump:
“Các lợi ích an ninh cơ bản của châu Âu và Ukraine phải được bảo vệ tại Alaska. Đây là thông điệp mà chúng tôi, với tư cách là người châu Âu, đã gửi đến Tổng thống Mỹ hôm nay.”
Theo các nguồn tin, ông Trump đồng ý rằng ưu tiên hàng đầu là đạt được lệnh ngừng bắn, cho thấy Mỹ và châu Âu về căn bản đang cùng quan điểm.
Trong một cuộc trao đổi với báo chí, ông Trump cho biết:
“Chúng tôi đã có một cuộc gọi rất tốt, ông ấy (Zelenskyy) cũng có mặt. Tôi chấm ông ta 10 điểm về sự thân thiện.”
Khi được hỏi liệu Nga có phải đối mặt với hậu quả nào nếu ông Putin không đồng ý ngừng chiến sau cuộc họp vào thứ Sáu, Trump khẳng định ngắn gọn là sẽ có hậu quả nghiêm trọng, thế nhưng không nói rõ ông sẽ dùng biện pháp chế tài hay thuế quan.
Về khả năng trao đổi lãnh thổ giữa Ukraine và Nga, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết chủ đề này khó có thể được bàn vào thứ Sáu:
“Vấn đề các vùng lãnh thổ bị chiếm là yếu tố then chốt trong bất kỳ đàm phán hòa bình nào. Chúng gắn liền với các đảm bảo an ninh cho phần lãnh thổ còn lại của Ukraine và cho châu Âu, nên không thể bàn thảo nếu không có Tổng thống Ukraine tại bàn đàm phán.”
Phía Nga hiện chưa có dấu hiệu thỏa hiệp, khẳng định Tổng thống Putin vẫn yêu cầu Ukraine đầu hàng ở bốn vùng lãnh thổ bị chiếm một phần mà Moscow tuyên bố chủ quyền.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexei Fadeev nói:
“Về lập trường nguyên tắc trong việc giải quyết khủng hoảng Ukraine, đúng như ông nói, quan điểm của Nga không thay đổi, và đã được nêu rõ tại đây cách đây hơn một năm, vào ngày 14/6/2024.”
Tổng thống Zelenskyy một lần nữa kêu gọi tổ chức cuộc gặp ba bên giữa ông, Trump và Putin:
“Không thể giải quyết vấn đề này nếu thiếu Ukraine. Và, nhân tiện, mọi người đều ủng hộ điều đó.”
Phía ông Trump thì ám chỉ kế hoạch này đang được xúc tiến:
“Nếu cuộc họp đầu tiên diễn ra ổn, chúng ta sẽ có ngay một cuộc thứ hai. Tôi muốn tổ chức gần như ngay lập tức. Sẽ là cuộc gặp giữa Tổng thống Putin, Tổng thống Zelenskyy và tôi, nếu họ muốn tôi có mặt.”
Nhưng về phần ông Putin thì dường như không tỏ vẻ vội vàng.
Ông đã đạt được điều mình muốn: một cuộc gặp riêng nữa với nhà lãnh đạo quyền lực nhất thế giới, trong khi Kyiv và châu Âu phải đứng ngoài, chờ xem kết quả cuộc đàm phán ngày mai tại căn cứ không quân ở Alaska.
READ MORE
SBS Việt ngữ
