Tổ chức An ninh Tình báo Úc (ASIO) cho biết họ tin tưởng rằng Iran đã thực hiện các cuộc tấn công nhắm vào Giáo đường Do Thái Addass Israel ở Melbourne và nhà hàng Lewis’ Continental Kitchen ở Sydney.
Thủ tướng Anthony Albanese khẳng định chính phủ Iran đã tìm cách chia rẽ người dân Úc bằng cách kích động chủ nghĩa bài Do Thái.
“Đây là những hành vi gây hấn đặc biệt nghiêm trọng và nguy hiểm, bị một quốc gia nước ngoài dàn dựng ngay trên đất Úc.
Đây là những nỗ lực nhằm phá hoại sự gắn kết xã hội và gieo rắc chia rẽ trong cộng đồng chúng ta.
Điều đó hoàn toàn không thể chấp nhận được, và Chính phủ Úc đang thực hiện các biện pháp mạnh mẽ và quyết đoán để đáp trả,” ông Albanese nói.
ASIO vạch trần mạng lưới của IRGC
Vào tháng 1/2025, sau hàng loạt vụ tấn công bài Do Thái, Cảnh sát Liên bang Úc (AFP) cho biết họ đang xem xét khả năng có thế lực nước ngoài tài trợ cho tội phạm địa phương.
Giờ đây, điều này dường như đã được xác nhận. Tổng giám đốc ASIO Mike Burgess khẳng định:
“Cuộc điều tra kỹ lưỡng của chúng tôi đã phát hiện và bóc tách mối liên hệ giữa các tội danh bị cáo buộc và các chỉ huy trong Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo của Iran (IRGC). "
Lực lượng vệ binh cách mạng Iran đã sử dụng một mạng lưới phức tạp các đối tượng trung gian để che giấu sự dính líu của mình. Những đánh giá chính thức như thế này không bao giờ được thực hiện nhanh chóng hay qua loa. Trong trường hợp này, kết luận là rõ ràng.Tổng giám đốc ASIO Mike Burgess
Alex Rychvin, đồng Giám đốc điều hành Hội đồng Lãnh đạo Do Thái Úc thể hiện sự cảm kích.
“Hai trong số những cuộc tấn công này đã được lên kế hoạch và dàn dựng bởi một thế lực nước ngoài ngay trên đất Úc.
Cộng đồng Do Thái Úc trước hết xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới AFP, ASIO và cảnh sát tiểu bang vì đã bảo vệ chúng tôi, vì sự tận tâm theo đuổi những kẻ này, phá án và đưa thủ phạm ra trước công lý.”
Đại sứ Iran bị trục xuất, lần đầu tiên kể từ Thế chiến II
Đại sứ Iran tại Úc Ahmad Sadeghi cùng ba quan chức khác đã bị trục xuất và có bảy ngày để rời khỏi Úc. Đây là lần đầu tiên một đại sứ bị Úc trục xuất kể từ Thế chiến II.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với SBS Persian hồi đầu năm 2024, ông Sadeghi từng phủ nhận hoàn toàn sự can thiệp của Iran:
“Không! Không! Không hề có sự can thiệp từ Iran tại đây. Hoàn toàn không, dưới bất kỳ hoàn cảnh nào.”
Ngoại trưởng Penny Wong cho biết Úc sẽ rút Đại sứ của mình tại Iran và đình chỉ hoạt động của đại sứ quán, nhưng quan hệ ngoại giao sẽ không hoàn toàn bị cắt đứt.
“Úc đã có đại sứ quán ở Iran từ năm 1968. Tuy nhiên, chính phủ hiện đã quyết định rút Đại sứ của chúng ta khỏi Iran, và chúng tôi đã đình chỉ hoạt động của đại sứ quán tại Iran để đảm bảo an toàn cho các quan chức cũng như an ninh biên giới Úc.”
Chính phủ chuẩn bị liệt IRGC vào danh sách khủng bố
Theo Bộ luật Hình sự Úc, việc cung cấp hỗ trợ cho một tổ chức khủng bố nằm trong danh sách là phạm tội. Trước đây, IRGC chưa bị liệt kê vì là cơ quan chính phủ.
Bộ trưởng Nội vụ Tony Burke cho biết điều này sắp thay đổi:
“Cuộc tấn công đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trên lãnh thổ của chúng ta có nghĩa là chúng ta phải điều chỉnh phản ứng phù hợp với mối đe dọa đang thay đổi.
Đó là lý do tại sao chính phủ có ý định đưa ra một chế độ pháp lý mới trong Bộ luật Hình sự để chúng ta có thể liệt Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran vào danh sách.”
IRGC là một nhánh quân sự của Iran, thành lập sau Cách mạng Iran năm 1979, trực tiếp báo cáo lên Lãnh tụ Tối cao. Tại Úc, các lời kêu gọi liệt IRGC vào danh sách khủng bố gia tăng mạnh mẽ sau cái chết của Mahsa Amini năm 2022.
Tiến sĩ Jessica Genauer, giảng viên cao cấp tại Đại học Flinders, cảnh báo động thái này có thể gây hệ lụy ngoại giao:
“Bất kỳ ai từng phục vụ trong IRGC hoặc có liên quan tới IRGC giờ đây có thể sẽ bị cấm nhập cảnh Úc… Việc liệt một tổ chức như thế thành khủng bố phức tạp hơn nhiều khi nó gắn liền với một bộ máy nhà nước.”
Trong một khoảnh khắc hiếm hoi của sự ủng hộ lưỡng đảng, Lãnh đạo phe Đối lập Sussan Ley khẳng định Liên đảng ủng hộ các biện pháp của chính phủ:
“Những hành động can thiệp nước ngoài nghiêm trọng này là những nỗ lực trắng trợn nhằm chia rẽ sự gắn kết xã hội của chúng ta… Tôi muốn khẳng định rõ ràng rằng, dù chúng tôi ngồi đối diện với chính phủ trong nghị viện này, chúng tôi hoàn toàn thống nhất ủng hộ các biện pháp được công bố hôm
nay.”
