Các buổi lễ kỷ niệm đông đảo được đánh dấu ngày ‘Chiến thắng nạn Diệt Chủng’ được tổ chức tại nước nầy thế nhưng một số người trong cộng đồng người Úc gốc Khmer thì chẳng có ngày nào đáng để kỷ niệm cả.
Các buổi lễ ăn mừng đầy màu sắc diễn ra tại Campuchia, khi quốc gia nầy kỷ niệm 40 năm, kể từ khi chấm dứt những ngày đen tối nhất trong lịch sử.
Hàng ngàn người tụ tập trên các đường phố thủ đô Phnom Penh để tham dự buổi lễ, dẫn đầu là Thủ tướng Hun Sen, kỷ niệm ngày lật đổ Khmer Đỏ.
Tại cuộc tụ họp với hằng chục ngàn người tham dự ở Sân vận động tại thủ đô Phnom Penh, ông Hun Sen, Thủ tướng Campuchia lên tiếng cám ơn Việt Nam, vì đã cứu đất nước Campuchia 40 năm về trước.
Ông Hunsen cũng nói rằng, đất nước Campuchia không thể nào quên tội ác tàn bạo của chế độ Pol Pot, xem ngày 7/1 như là một ngày ra đời thứ hai của đất nước Chùa Tháp.
Được biết vào ngày 17/4/1975 quân đội cộng sản Khmer Đỏ lật đổ chính quyền Campuchia thân phương Tây, và bắt đầu thi hành một chế độ cộng sản cực kỳ tàn ác với các công xã lao động khổ sai, mà theo những số liệu khác nhau có thể có đến 2 triệu người Campuchia bỏ mạng vì đói hoặc tra tấn.
Đồng thời chế độ Pol Pot vốn được Trung Quốc hậu thuẫn, bắt đầu gây chiến với Việt Nam, tấn công và thảm sát nhiều làng biên giới của người Việt Nam.
Cuối năm 1978, quân đội Việt Nam và đồng minh là lực lượng Khmer của ông Hunsen, vốn là một cựu chỉ huy Khmer Đỏ, bắt đầu tiến vào Campuchia, và ngày 7/1/1979 lật đổ chế độ Pol Pot tại Phnom Penh.
Ông Hunsen làm Thủ tướng đất nước này, cho đến ngày hôm nay.
Buổi lễ kỷ niệm hoàn toàn trái ngược với các thành phố chết, khi thủ đô nằm dưới quyền cai trị của chế độ Pol Pot.
Sau 4 năm cầm quyền sắt máu, vào ngày 7 tháng giêng năm 1979, xe tăng của lực lượng Cộng sản Việt Nam tiến vào thủ đô và lật đổ chế độ diệt chủng.
Việc nầy đánh dấu sự kết thúc một thời đại, đã chứng kiến đến 1 phần 4 triệu người bị giết.
Bà Siem Eng sống sót trong chế độ dã man của Khmer Đỏ và trốn sang Thái Lan để rồi đến Úc vào năm 1983, lúc đó bà 23 tuổi, bà cho biết đã mất hầu hết những người thân trong gia đình.
“Con trai tôi bị giết, nhiều người trong gia đình tôi bị sát hại, trong đó có anh chị em tôi”.
Hầu hết số người ước lượng là 2 triệu đã bị giết, chết đói, bị tra tấn hay bệnh tật trong các trại lao động.
Những người khác bị hạ sát, trong những vụ hành quyết tập thể.
Một số khác bị giết chỉ vì mang kính, hay trông có vẻ có học thức.
Đối với những người Úc gốc Campuchia, sống sót qua giai đoạn cầm quyền dã man của Khmer Đỏ, thì hệ quả của thời đại Pol Pot đã khắc sâu vào tâm khảm họ, với nỗi đau vẫn còn in đậm nét sau 40 năm qua.
“Tôi trải qua nhiều cơn ác mộng ngày nầy qua ngày khác, nên việc cử hành ngày 7 tháng giêng năm 1979 gợi lại những đau đớn trong tôi cũng giống như bị đâm vào ngực vậy”.
Theo đài Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA, Việt Nam rầm rộ kỉ niệm 40 năm chiến thắng chế độ diệt chủng Khmer Đỏ ở Campuchia, trong một cuộc chiến được Việt Nam ca tụng bằng những lời lẽ hào hùng, dù những hệ quả mà nó để lại, là mối hiềm khích sâu sắc hơn giữa người Campuchia đối với người Việt Nam và một nước Campuchia, ngày càng thân thiết với đối thủ lâu đời của Việt Nam là Trung Quốc.
Một buổi lễ long trọng được tổ chức vào ngày thứ Sáu tại Hà Nội, ba ngày trước ngày kỷ niệm quân đội Việt Nam “giải phóng” thủ đô Phnom Penh của Campuchia khỏi sự kiểm soát của tập đoàn Pol Pot-Ieng Sary vào ngày 7 tháng 1 năm 1979, không lâu sau khi Việt Nam xâm lược nước này vào cuối năm 1978, trong một hành động mà Việt Nam mô tả là “trên tinh thần quốc tế trong sáng, ‘giúp bạn là mình tự giúp mình.’”
“Đứng về một mặt, tôi có thể thấy được điều đó vì mức sống cao hơn và xã hội phát triển, có nhiều tòa nhà lớn lao và các công trình hạ tầng cơ sở. Chúng tôi vẫn còn núp dưới bóng của Việt Nam và Trung quốc”, Chea Chantong.
Các cuộc họp mặt cựu chiến binh và các cuộc triển lãm, cũng được tổ chức ở Sài Gòn và những nơi khác, trong khi truyền thông chính thống trong nước đăng nhiều bài, thuật lại diễn biến cuộc chiến với lời kể của những người trong cuộc và phân tích của các chuyên gia quân sự.
“Chiến thắng lịch sử 7/1/1979 là thắng lợi chung của nhân dân hai nước, cũng như của nhân loại tiến bộ trên thế giới,” Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói trong bài phát biểu hôm thứ Sáu tại lễ kỷ niệm ở Hà Nội.
Ông cũng mô tả việc Việt Nam chiếm đóng Campuchia 10 năm sau đó, là giúp Campuchia tái thiết và hồi phục kinh tế, từ đống đổ nát do chế độ diệt chủng để lại, và Việt Nam “hoàn thành nghĩa vụ quốc tế vẻ vang” khi rút quân vào năm 1989.
Truyền thông trong nước cho biết, ông Tep Ngorn, Phó Chủ tịch Thượng viện Vương quốc Campuchia, đã tham dự lễ kỷ niệm này và được nói, là đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những hi sinh của Đảng, Nhà nước, quân đội và người dân Việt Nam.
Thế nhưng ngày 7 tháng giêng từ lâu, đã chia rẽ người dân Campuchia.
Một số người trong đó có nhiều người, trong cộng đồng sống tại Úc như ông Chea Chanthong, xem đây không phải là một ngày giải phóng, thế nhưng là vụ xâm lược vì Khmer Đỏ đã bị quốc gia láng diềng là Cộng sản Việt Nam lật đổ.
“Hầu hết người dân Kampuchia xem ngày 7 tháng giêng là ngày của quân đội Việt Nam Cộng sản xâm lược nước tôi”.
Nhiều người thuộc cộng đồng người Úc gốc Campuchia sống tại Melbourne, đã biểu tình trước ngày lễ diễn ra, để phản đối buổi lễ.
Hầu hết người có mặt tại cuộc biểu tình, đều chỉ trích ông Hun Sen.
Ông Chanthong tham dự cuộc biểu tình, đồng ý rằng đất nước đã trải qua một thời gian dài dưới sự cai trị của ông ta, thế nhưng ông nói rằng Thủ tướng hiện lãnh đạo, một thể chế càng ngày càng độc tài, đặc biệt kể từ khi giải tán đảng đối lập, trước ngày diễn ra cuộc tổng tuyển cử hồi năm rồi.
“Đứng về một mặt, tôi có thể thấy được điều đó vì mức sống cao hơn và xã hội phát triển, có nhiều tòa nhà lớn lao và các công trình hạ tầng cơ sở. Chúng tôi vẫn còn núp dưới bóng của Việt Nam và Trung quốc”, Chea Chantong.
Được biết quân đội Việt Nam đã chiếm đóng Campuchia cho đến năm 1989 và bổ nhiệm ông Hun Sen làm Thủ tướng trong thời gian đó.
Một số người xem ông nầy là bù nhìn cho chính phủ Việt Nam, thế nhưng nhiều người đổ ra đường để ăn mừng ngày 7 tháng giêng, lại tò ra mang ơn về vai trò của ông nầy, khi chấm dứt chế độ khủng bố của Khmer Đỏ.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
