Được biết một tòa án được Liên hiệp quốc hỗ trợ đã xét thấy ông Noun Chea và Khieu Sampan can tội diệt chủng vốn đã diễn ra hồi 4 thập niên trước.
Sau vụ xét xử nói trên, phiên tòa nầy dường như sẽ không thụ lý một vụ nào khác nữa.
Đó là bản án gây nhiều phản ứng lẫn lộn.
Văn phòng Đặc biệt về Tư Pháp của Kampuchia đã xét thấy 2 cựu lãnh đạo Khmer Đỏ, đó là “anh Hai’ Nuon Chia và cựu Chủ tịch Khieu Sampan đều có tội.
Ông Nuon Chia năm nay 92 tuổi và Khieu Sampan 87, bị cáo buộc tội diệt chủng đối với cộng đồng thiểu số người Chăm và người Việt, cũng như những tội ác khác nhau chống lại nhân loại.
Tòa án tuyên bản án chung thân, cho cả hai người.
Phó Tổng Thư Ký Liên hiệp quốc về vấn đề pháp lý, ông Miguel De Serpa Soares cho biết, đây là một ngày lịch sử.
“Bản án được tuyên hôm nay là giai đoạn 2 của vụ án mang số 002, một thành quả lịch sử, do công lao của Văn phòng Đặc biệt về Tư pháp của Kampuchia".
"Tòa án nầy một lần nữa cho thấy, có khả năng truy tố và xét xử các trường hợp hết sức phức tạp, cũng như phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế”, Miguel De Serpa Soares.
Hầu hết các nạn nhân của chế độ chết vì bị bỏ đói, tra tấn, kiệt sức hay bệnh tật trong các trại lao động hoặc bị đập đầu chết trong các vụ tàn sát tập thể.
Có hơn 2 triệu người, khoảng 1 phần 4 dân số của nước nầy đã chết trong thời gian Khmer Đỏ cai trị Kampuchia, từ năm 1975 cho đến năm 1979.
Hiệp hội thân hữu Úc-Kampuchia nói rằng, kết quả của tiến trình xét xử đã gây nhiều thất vọng cho mọi người.
Chủ tịch Hiệp hội là ông Hong Lim cho biết, đây là một sự thất bại về mặt chính trị.
“Áp lực từ chính phủ HunSen, nên chỉ có một số tên tuổi bị nêu lên tại tòa án mà thôi”.
Ông Hong Lim nói rằng, ông cảm thấy tòa án không mang lại công lý cho mọi người, đặc biệt là gia đình các nạn nhân.
“Chúng tôi mất nhiều người trong gia đình, phần tôi mất cả cha lẫn mẹ, anh em rồi cả 3 người chú nữa và cả một người cô, mỗi người trong toàn thể gia đình của họ cũng đều bị hạ sát".
"Tôi mất tất cả 9 người chú về cả hai phía nội lẫn ngoại, cùng với mỗi người trong toàn thể gia đình của họ".
"Tất cả bọn sát nhân đông đảo nay chỉ còn có 2 người ra tòa, thật là buồn cười và cũng là một sự sỉ nhục cho người quá cố”, Hong Lim.
Được biết tòa án là việc phối hợp giữa Liên hiệp quốc và Kampuchia, được thiết lập vào năm 2005.
Vụ xử cựu chủ tịch nước Khieu Samphan và phó Tổng Bí Thư đảng cộng sản Nuon Chea nhắc lại vai trò của các nước hỗ trợ cho chế độ Khmer Đỏ.
“Tất cả chúng ta đều có những câu chuyện đau lòng để kể ra, vì mọi người chúng ta đều đau khổ không ít, mọi người trong gia đình chúng ta đều bị giết, bị bỏ đói đến chết trong những năm Khmer Đỏ cầm quyền, vì vậy chúng tôi đã đau khổ rất nhiều”, Hong Lim.
Trong bốn năm Khmer Đỏ thống trị Kampuchia, họ đã gây ra nạn giết người hàng loạt thuộc hàng kinh khủng nhất của thế kỷ 20.
Chế độ tàn bạo này, cầm quyền từ 1975-1979, gây ra cái chết của hơn 2 triệu người.
Dưới sự lãnh đạo của nhà Marxist Pol Pot, quân Khmer Đỏ nỗ lực đưa Kampuchia trở lại thời Trung Cổ, buộc hàng triệu người phải bỏ thành thị về sống trong các công xã nông thôn.
Chương trình cải tạo xã hội gây ra hậu quả thảm khốc, nhiều gia đình chết cả nhà vì bị hành hình, đói, bệnh hoặc lao lực.
Sau Cuộc chiến Việt Nam, Hoa Kỳ theo đuổi chiến lược của Zbigniew Brzezinski ủng hộ Trung Quốc để chia rẽ khối cộng sản và bao vây Liên Xô, và trừng phạt Hà Nội, đồng minh của Moscow tại châu Á.
Nước Anh trong thời gian bà Margaret Thatcher cầm quyền cũng từng hỗ trợ tích cực cho lực lượng liên minh do Khmer Đỏ chỉ huy trong thời gian 1985-1989.
Và một quốc gia nữa là Bắc Triều Tiên, nơi luôn nhiệt thành ủng hộ lực lượng chống Phnom Penh và Hà Nội trong cuộc nội chiến Kampuchia.
Ngoài ra, không thể không nhắc tới Thái Lan, quốc gia láng giềng từng một thời để các nhóm quân Pol Pot ẩn náu và làm căn cứ kháng chiến chống lại chính quyền Phnom Penh.
Trở lại với tòa án xét xử các tội nhân trong vụ diệt chủng của Khmer Đỏ, tòa án được ủy nhiệm trong việc mang ra trước ánh sáng công lý, ‘những kẻ chịu trách nhiệm’ về những cái chết dưới thời cai trị của Khmer Đỏ, tòa án cho đến nay chỉ xét 3 người có tội mà thôi.
Vụ xét xử đầu tiên hồi năm 2010, khi tòa tuyên án ông Kaing Guek Eav bị án chung thân.
Hai lãnh đạo khác của Khmer Đỏ là Tamok và Ieng Sary cũng ra trước tòa, thế nhưng cả hai đã qua đời trước khi vụ xét xử kết thúc.
Còn lãnh tụ của Khmer Đỏ là Pol Pot, thì chết vào năm 1998.
Ông Hong Lim nói rằng, nhiều người Úc gốc Kampuchia, đặc biệt là những người đến với tư cách tỵ nạn, cảm thấy nỗi đau thương vẫn còn day dứt.
“Tất cả chúng ta đều có những câu chuyện đau lòng để kể ra, vì mọi người chúng ta đều đau khổ không ít, mọi người trong gia đình chúng ta đều bị giết, bị bỏ đói đến chết trong những năm Khmer Đỏ cầm quyền, vì vậy chúng tôi đã đau khổ rất nhiều”, Hong Lim.
Người ta được biết, tòa án sẽ không còn xét xử thêm bất cứ vụ án nào nữa.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
